Điện mặt trời mái nhà giúp doanh nghiệp khu công nghiệp giảm chi phí tiêu thụ điện, ổn định sản xuất trong giờ cao điểm và là công cụ quản lý rủi ro giá điện tương lai.
Nội dung trên được Phó Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam (VEA) Nguyễn Anh Tuấn nêu tại Hội thảo chiến lược phát triển năng lượng sạch và khung đầu tư cho các khu công nghiệp cấp tỉnh, tổ chức tại Đồng Nai, ngày 26/12.
Phát biểu tại hội thảo, Phó Chủ tịch VEA Nguyễn Anh Tuấn cho biết, hiện Việt Nam có 428 khu công nghiệp và hơn 1.000 cụm công nghiệp, thu hút khoảng 80.000 doanh nghiệp và nhà đầu tư thứ cấp. Một trong những giải pháp để phát triển năng lượng sạch trong các khu công nghiệp là đầu tư điện mặt trời mái nhà.
Ông Nguyễn Anh Tuấn đánh giá, điện mặt trời mái nhà giúp doanh nghiệp khu công nghiệp giảm chi phí tiêu thụ điện, ổn định sản xuất trong giờ cao điểm và là công cụ quản lý rủi ro giá điện tương lai; cùng với đó, còn giúp cải thiện hình ảnh “khu công nghiệp xanh", thu hút FDI và các nhà sản xuất có tiêu chuẩn môi trường cao. Trong 2 năm 2024-2025, các khu công nghiệp trong cả nước chứng kiến sự gia tăng nhanh chóng các dự án điện mặt trời mái nhà.
Theo thống kê của Bộ Công thương, tổng công suất điện mặt trời mái nhà trong các khu công nghiệp nước ta đã vượt 3.200MWp, trong đó khoảng 25% các hệ thống có tích hợp hệ thống pin lưu trữ năng lượng (BESS). Khu vực miền Nam chiếm tỷ trọng lớn nhất (hơn 55%), tập trung ở các tỉnh Đồng Nai, TP HCM và Tây Ninh.
Tuy nhiên, tỷ lệ mái nhà xưởng được lắp đặt điện mặt trời trong khu công nghiệp hiện mới đạt 5-7%, thấp hơn kỳ vọng. Một trong những nguyên nhân là khung pháp lý cho điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu và tích hợp BESS tại thời điểm 2024-2025 còn thiếu rõ ràng.
Theo Phó chủ tịch VEA, đến năm 2030, 80% ngành sản xuất tại châu Á sẽ chịu yêu cầu kiểm soát khí thải trong chuỗi cung ứng. Việt Nam là một trong những trung tâm sản xuất lớn của khu vực cũng đang chịu sức ép này rõ nét.
Mặc dù tiềm năng kỹ thuật và lợi ích kinh tế là rõ ràng, nhưng rào cản về chính sách, tài chính, kỹ thuật và năng lực vận hành đang cản trở tốc độ triển khai, đặc biệt là đối với mô hình tích hợp BESS.
Do đó, ông cho rằng, cần một bộ chính sách toàn diện: ưu đãi tài chính sáng tạo, khung pháp lý minh bạch cho điện mặt trời mái nhà đối với các khu công nghiệp và bán điện dư, tiêu chuẩn kỹ thuật cho BESS, thí điểm khu công nghiệp năng lượng xanh và các giải pháp nâng cao năng lực.
"Việc thực hiện đồng bộ các biện pháp này trong giai đoạn 2026 - 2030 sẽ tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của điện mặt trời mái nhà và BESS tại các khu công nghiệp. Từ đó đảm bảo 50% mái nhà các khu công nghiệp đều lắp đặt điện mặt trời mái nhà như Quy hoạch điện VIII đã đề ra", ông Nguyễn Anh Tuấn nhấn mạnh.
Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Trọng Tiến - Phó trưởng Ban Quản lý các Khu công nghiệp, Khu kinh tế Đồng Nai cho biết, hiện tại, các khu công nghiệp, khu kinh tế của Đồng Nai đã thu hút trên 2.760 dự án đầu tư (thuộc 45 quốc gia và vùng lãnh thổ), trong đó có 1.925 dự án FDI với tổng vốn đầu tư đăng ký là 36 tỷ 965 triệu USD (vốn thực hiện 27 tỷ 460 triệu USD) và 835 dự án trong nước với tổng vốn đầu tư đăng ký là 171.315 tỷ đồng.
Ông cũng cho biết, mô hình thí điểm chuyển đổi khu công nghiệp sinh thái được triền khai tại 4 địa phương, trong đó có tỉnh Đồng Nai, với khu công nghiệp Amata. Bên cạnh những thuận lợi, thách thức quá trình triển khai khu công nghiệp sinh thái là tái sử dụng và quản lý chất thải; tái sử dụng nước thải và rào cản về pháp lý chuyển hóa khu công nghiệp sinh thái.
Theo ông Nguyễn Trọng Tiến, trong giai đoạn từ năm 2021-2030, Đồng Nai nâng cấp các khu công nghiệp hiện hữu, xây dựng khu công nghiệp mới theo hướng sinh thái, phát triển xanh và tuần hoàn. Tầm nhìn đến 2050 trọng tâm kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn trở thành trụ cột chính, hoàn thành mục tiêu Net Zero.
“Tỉnh Đồng Nai xác định tập trung vào phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường, sử dụng tài nguyên hiệu quả, giảm phát thải khí nhà kính, bảo đảm công bằng xã hội và mục tiêu Net Zero vào năm 2050”, ông Nguyễn Trọng Tiến nhấn mạnh.
