Doanh nghiệp mì gói, nước mắm lại đau đầu vì quy định bắt buộc thêm muối i-ốt

>>> Nỗi trăn trở nâng tầm nước mắm truyền thống của CEO Lê Anh

Theo các doanh nghiệp, I-ốt với tính chất là một chất oxy hóa mạnh khi bổ sung vào các loại thực phẩm sử dụng công nghệ sấy như sản phẩm thủy sản; rau củ, thịt gia cầm, sản phẩm từ ngũ cốc hay các loại bột gia vị, bột chế biến sẵn để làm các loại bánh ngọt; các SP ăn ngay, ăn liền... dễ sinh phản ứng làm biến đổi chất lượng sản phẩm như biến mùi, vị, màu sắc. Đáng nói, sản phẩm thành phẩm không có hoặc chỉ có rất ít I-ốt.

Theo ông Kajiwara Junichi, Tổng giám đốc Công ty CP Acecook Việt Nam, để triển khai quy định này Acecook Việt Nam đã gặp rất nhiều khó khăn và mong mỏi từng ngày quy định trên được sửa đổi theo hướng chỉ khuyến khích, không bắt buộc doanh nghiệp áp dụng.

Theo quy định Nghị định 09, doanh nghiệp phải sử dụng muối bổ sung i-ốt, bột mì bổ sung kẽm và sắt để sản xuất sản phẩm tiêu thụ trong nước trong khi phần lớn thị trường xuất khẩu không chấp nhận điều này khiến doanh nghiệp phải tốn thêm chi phí để tránh nhiễm chéo vì không thể đầu tư thêm dây chuyền mới. Cụ thể, chi phí gia tăng trong 5 năm "tránh nhiễm nhiễm chéo" là gần 196 tỉ đồng. Điều này làm doanh thu xuất khẩu của doanh nghiệp tại nhiều thị trường bị sụt giảm, năng lực cạnh tranh bị ảnh hưởng.

Chưa kể, công ty còn bị liên đới trách nhiệm khi có doanh nghiệp thương mại tự ý xuất khẩu hàng nội địa (ví dụ như mì Hảo Hảo) sang Nhật Bản để phục vụ cộng đồng 40.000 người Việt sống tại Nhật do nước này không chấp nhận sản phẩm có bổ sung i-ốt, kẽm.

Đặc biệt, việc sử dụng muối i-ốt trong chế biến thực phẩm không có hiệu quả do sản phẩm xử lý nhiệt khiến i-ốt bị mất trong khi doanh nghiệp phải tốn chi phí, công sức để thực hiện.

Đại diện Công ty CP Việt Nam kỹ nghệ súc sản (Vissan) cũng cho biết do i-ốt rất nhạy với nhiệt độ và ánh sáng trong khi sản phẩm chế biến từ thịt của Vissan phải qua xử lý nhiệt thời gian dài nên không còn tồn dư trên thành phẩm. Như vậy, doanh nghiệp phải mua muối i-ốt cao hơn muối thường 5% nhưng không đem lại hiệu quả cho người tiêu dùng.

Đối với một số nhóm hàng như nước mắm truyền thống, trong nguyên liệu chính là cá biển vốn rất giàu I-ốt, áp quy định phải bổ sung vừa gây tốn kém vừa làm biến đổi màu, vị của sản phẩm và không có lợi cho sức khỏe cộng đồng. Một số nước nhập khẩu như Nhật Bản không chấp nhận thực phẩm có bổ sung I-ốt. Nhiều doanh nghiệp để xuất được hàng đi phải làm chứng nhận không sử dụng muối I-ốt rất tốn kém.

Bà Hồ Kim Liên - Chủ tịch Hội Nước mắm Phú Quốc - cho biết, hội đã thử nghiệm bổ sung I-ốt tại nước mắm Phú Quốc Khải Hoàn. Kết quả, chỉ tiêu hóa lý độ đạm, amon, amin, muối trong nước mắm không thay đổi; hàm lượng I-ốt bổ sung không thay đổi trong suốt quá trình ủ chượp; thay vào đó màu nước mắm chuyển màu đen sậm.

“Hàm lượng I-ốt sẵn có trong nước mắm Phú Quốc từ 300-400mcg/l. Nếu một người trưởng thành dùng 10ml nước mắm/ngày thì sẽ hấp thụ được 3-4mcg I-ốt. Mặc dù, theo khuyến cáo của tổ chức y tế nhu cầu cơ thể người trưởng thành cần 150mcg I-ốt/ngày, nhưng hàng ngày con người còn dùng các thực phẩm khác có chứa hàm lượng I-ốt khác nhau”, bà Liên phân tích.

Có thể bạn quan tâm Nữ doanh nhân xứ Thanh và 10 năm thăng trầm với nước mắm nhĩ 04:00, 25/02/2021 Thanh Hóa: Nghề nước mắm truyền thống Khúc Phụ mang tiền tỷ mỗi năm cho người dân 10:50, 23/12/2020

 Còn theo bà Huỳnh Kim Chi - Tổng giám đốc Công ty Bột mì Quốc Tế, các quốc gia nhập khẩu bột mì không bắt buộc và không có nhu cầu đối với bột mì có bổ sung vi chất sắt, kẽm. Một số công ty chế biến thực phẩm trong nước thì yêu cầu DN cam kết không bổ sung vi chất sắt, kẽm vào thành phần bột mì. Theo phản ánh từ các DN, khi sử dụng bột mì có bổ sung vi chất sắt, kẽm đều làm SP thay đổi chất lượng, màu sắc, độ mềm, mịn…

Theo bà Phạm Minh Thùy Trang - Trưởng phòng Nghiên cứu & Phát triển, Công ty cổ phần Việt Nam Kỹ nghệ Súc Sản (VISSAN), I-ốt rất nhạy với nhiệt độ và ánh sáng, mà các SP chế biến từ thịt thường dùng nhiệt độ cao. Do vậy, sản phẩm được bổ sung I-ốt nhưng sau quá trình xử lý nhiệt lại không còn tồn dư I-ốt. Sản phẩm còn bị biến đổi màu sắc, mùi vị do có sự tác động của I-ốt với các thành phần nguyên liệu ban đầu. Việc sử dụng muối có tăng cường I-ốt cũng khiến chi phí tăng thêm 5% nhưng quan trọng là không còn hiệu quảcho người sử dụng sản phẩm.

Vào năm 2017, khi Nghị định 09 mới có hiệu lực, trước phản ánh của cộng đồng doanh nghiệp, Bộ Y tế đã có văn bản chỉ đạo các đơn vị không kiểm tra doanh nghiệp sản xuất thực phẩm có sử dụng muối i-ốt. Năm 2018, Chính phủ cũng có Nghị quyết 19 chỉ đạo Bộ Y tế nghiên cứu, sửa đổi quy định theo hướng chỉ khuyến khích, không bắt buộc doanh nghiệp chế biến phải sử dụng muối i-ốt và bột mì dùng trong chế biến thực phẩm phải được tăng cường kẽm, sắt. Tiến sĩ Đỗ Việt Hà - Ủy viên Ban chấp hành Hội Hóa học TPHCM - cho biết, người bị thừa sắt, các cơ quan nội tạng bị tổn thương, mệt mỏi, yếu, suy nhược cơ thể...; thừa kẽm thường bị nôn ói, chóng mặt, mầm bệnh dễ phát triển... Tình trạng thừa I-ốt (thường tập trung ở những người ăn mặn, ăn rong biển, cá, tôm...) sẽ tăng nguy cơ ngộ độc I-ốt. Nhật Bản là nước giám sát, cảnh báo rất kỹ việc bổ sung I-ốt. “Quy định bổ sung vi chất không hợp lý sẽ làm hạn chế sự hội nhập quốc tế về thương mại, nhất là xuất khẩu. Vô tình làm ảnh hưởng đến sức khỏe của một số đối tượng không cần thiết phải bổ sung thêm vi chất. Đặc biệt ảnh hưởng đến chất lượng SP truyền thống đã được quốc tế công nhận, ảnh hưởng đến sản xuất của một số nhà máy quy mô lớn”, tiến sĩ Hà lưu ý.