Dự thảo Quyết định về định mức chi phí tái chế - Cần có lộ trình áp dụng phù hợp

>> Quan ngại về định mức chi phí tái chế, 14 hiệp hội doanh nghiệp cùng kiến nghị

Theo đó, Luật Bảo vệ Môi trường quy định, bắt đầu từ năm 2024, nhà sản xuất, nhập khẩu phải thực hiện trách nhiệm tái chế sản phẩm, bao bì của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR). Thực hiện trách nhiệm này, doanh nghiệp được lựa chọn hình thức tổ chức tái chế sản phẩm, bao bì hoặc đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ Môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế.

Khi lựa chọn đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ Môi trường Việt Nam, số tiền doanh nghiệp phải đóng được tính theo công thức F = R.V.Fs. Trong đó: F là tổng số phải đóng; R là tỷ lệ tái chế bắt buộc của từng loại sản phẩm, bao bì; V là khối lượng sản phẩm, bao bì sản xuất, đưa ra thị trường và nhập khẩu trong năm thực hiện trách nhiệm tái chế; Fs là định mức chi phí tái chế hợp lý, hợp lệ đối với một đơn vị khối lượng sản phẩm, bao bì.

Luật Bảo vệ Môi trường quy định, bắt đầu từ năm 2024, nhà sản xuất, nhập khẩu phải thực hiện trách nhiệm tái chế sản phẩm, bao bì của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR) - Ảnh minh họa: ITN

Để hiện thực hóa, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành định mức chi phí tái chế hợp lý, hợp lệ đối với một đơn vị khối lượng sản phẩm, bao bì và chi phí quản lý hành chính phục vụ quản lý, giám sát, hỗ trợ thực hiện trách nhiệm thu gom, xử lý chất thải của nhà sản xuất, nhập khẩu (Dự thảo).

Xoay quanh nội dung Dự thảo, mặc dù ủng hộ tinh thần của Chính phủ trong việc bảo vệ môi trường cũng như thúc đẩy kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, tuy nhiên, theo cộng đồng doanh nghiệp, quy định tại Dự thảo Fs vẫn còn nhiều bất cập.

Theo bà Chu Thị Vân Anh - Phó chủ tịch Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA), định mức chi phí tái chế Fs hiện nay đang còn nhiều bất cập nhất là các nghiên cứu tham vấn Fs đang có kết quả khác nhau và độ tin cậy chưa cao và chưa phù hợp với thực tế ở Việt Nam, cụ thể: Fs cho bao bì nhôm là 6.180 đồng/kg, cao hơn gần 5 lần so với trung bình các nước là 1.250 đồng/kg.

“Định mức tái chế rất cao dẫn đến nguy cơ giá sản xuất và tiêu dùng tăng cao, gây khó khăn và ảnh hưởng tới sức cạnh tranh của doanh nghiệp, không phù hợp với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh và ổn định đời sống nhân dân”, bà Vân Anh nhấn mạnh.

Vì vậy, đại diện cho ngành đồ uống, bà Vân Anh kiến nghị, điều chỉnh Fs phù hợp cho bao bì sử dụng vật liệu tái chế để khuyến khích tái chế. Đồng thời, áp dụng Fs=0 cho các bao bì, sản phẩm có giá trị vật liệu thu hồi được cao hơn chi phí tái chế, bao gồm bao bì giấy, bao bì nhựa cứng, bao bì kim loại, vì các bao bì, sản phẩm này về cơ bản đã được thu hồi hết, ít có nguy cơ tới môi trường.

>> Cần minh bạch về chi phí trong hỗ trợ tái chế, xử lý chất thải

Tuy nhiên, Dự thảo Quyết định quy định về vấn đề này vừa được Bộ Tài nguyên và Môi trường đưa ra được cho còn nhiều bất cập - Ảnh minh họa: ITN

Đồng quan điểm đã nêu, nhiều đại diện hiệp hội cũng cho rằng, yêu cầu nhà sản xuất có trách nhiệm trong việc thu gom, xử lý, tái chế sản phẩm (EPR) là một chính sách rất mới, đa số các nước châu Á còn chưa áp dụng bắt buộc. Việc thực thi cho hàng ngàn loại bao bì, sản phẩm là rất phức tạp, cần hướng dẫn chi tiết. Nhiều loại bao bì, sản phẩm còn chưa có công nghệ tái chế, chưa có nhà tái chế nên nhiều doanh nghiệp không có sẵn giải pháp. Nếu áp dụng ngay việc xử phạt với mức phạt rất cao sẽ rất khó khăn và bất cập cho doanh nghiệp khi chưa được hướng dẫn đầy đủ về quy định mới.

Vì vậy, các hiệp hội doanh nghiệp kiến nghị, cần có lộ trình áp dụng một cách hợp lý. Cụ thể, trong hai năm đầu tiên (2024 và 2025), tập trung vào hướng dẫn thi hành, chưa áp dụng xử phạt, chỉ truy thu khoản nộp thiếu nếu doanh nghiệp kê khai chưa đủ hoặc chưa đúng, trừ trường hợp cố tình không kê khai hoặc cố tình gian lận.

Đặc biệt, Dự thảo Quyết định cần cho phép thay đổi cách thức nộp từ tạm ứng đóng góp hỗ trợ tái chế từ đầu năm 2024, sang quyết toán theo số lượng thực tế khi kết thúc năm 2024. Như vậy doanh nghiệp không chỉ thực hiện đầy đủ trách nhiệm về môi trường, mà còn giảm được khó khăn về dòng tiền.

Đồng thời, các hiệp hội doanh nghiệp cũng kiến nghị, cho phép các doanh nghiệp thực hiện kết hợp cả hình thức tự tái chế và nộp tiền hỗ trợ tái chế trong cùng năm, thay vì bắt buộc chọn một trong 2 hình thức. Bởi thực tế, nhiều loại bao bì, sản phẩm hiện chưa có giải pháp tái chế hiệu quả. Các doanh nghiệp vẫn đang tìm giải pháp tái chế phù hợp. Quá trình này có thể mất nhiều thời gian để thử nghiệm, và trong khi thử nghiệm, chưa thể xác định được số lượng được tái chế.

Cùng với đó, cần có chính sách ưu đãi cho bao bì thân thiện với môi trường hoặc sử dụng vật liệu tái chế. Điều này sẽ khuyến khích doanh nghiệp sử dụng vật liệu tái chế trong bao bì, gia tăng hiệu quả sử dụng tài nguyên, giảm phụ thuộc vào nguồn vật liệu nguyên sinh trong sản xuất, tạo đầu ra cho ngành tái chế và giúp thúc đẩy sự phát triển của ngành tái chế ở Việt Nam.

Được biết trước đó, quan ngại về định mức chi phí tái chế, 14 hiệp hội doanh nghiệp đại diện cho nhiều ngành kinh tế chủ chốt như: Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam, Hiệp hội sữa Việt Nam, Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam, Hiệp hội Dệt may Việt Nam, Hiệp hội Chè Việt Nam, Hiệp hội Nhựa Việt Nam… đã cùng ký và phát hành văn bản góp ý đối với bản Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành định mức chi phí tái chế hợp lý, hợp lệ đối với một đơn vị khối lượng sản phẩm, bao bì và chi phí quản lý hành chính phục vụ quản lý, giám sát, hỗ trợ thực hiện trách nhiệm thu gom, xử lý chất thải của nhà sản xuất, nhập khẩu.

Tại văn bản này, bên cạnh các góp ý về định mức chi phí tái chế, các hiệp hội cũng đưa ra một số đề xuất để triển khai đóng góp tài chính cho trách nhiệm tái chế trong EPR được hiệu quả, giảm thiểu khó khăn cho doanh nghiệp trong tình hình hiện nay.

Có thể bạn quan tâm

• 

  Quan ngại về định mức chi phí tái chế, 14 hiệp hội doanh nghiệp cùng kiến nghị

  04:00, 20/05/2023

• 

  Thúc đẩy vai trò của doanh nghiệp trong tái chế rác thải nhựa

  16:04, 02/12/2022

• 

  Cần minh bạch về chi phí trong hỗ trợ tái chế, xử lý chất thải

  11:27, 08/11/2022

• 

  Quy định phí tái chế EPR vẫn thiếu… minh bạch

  04:50, 28/09/2021

• 

  Quy định phí tái chế EPR có nhiều điểm bất hợp lý

  04:20, 22/09/2021