EU mở rộng phương tiện áp dụng theo Hệ thống Kiểm soát Nhập khẩu 2

Cụ thể, từ ngày 1/4/2025, nhằm mục đích tăng cường an toàn và bảo mật của hàng hóa nhập vào EU bằng cách áp dụng quy trình hải quan chuẩn hóa trước khi đến cho tất cả các phương thức vận chuyển, Hệ thống ICS2 của EU sẽ mở rộng sang tất cả các phương tiện vận tải, bao gồm cả đường bộ và đường sắt, ngoài các yêu cầu hiện có đang áp dụng cho hàng không, đường biển và đường thủy nội địa.

Với việc yêu cầu nộp dữ liệu Tờ khai Tóm tắt Hàng đến (ENS) chính xác và đầy đủ trước khi hàng hóa đến, ICS2 cho phép cơ quan hải quan đánh giá tốt hơn những rủi ro liên quan đến hàng hóa nhập khẩu, qua đó cải thiện khả năng của EU trong việc phòng ngừa và chống lại các hành vi vi phạm pháp luật hải quan, và cuối cùng là đảm bảo môi trường thương mại an toàn và bảo mật hơn.

Theo đó, từ ngày 1/4/2025, trước khi hàng hóa đến, các hãng vận tải kể cả đường bộ và đường sắt sẽ cần cung cấp dữ liệu về hàng hóa được gửi đến hoặc đi qua EU thông qua tờ khai ENS hoàn chỉnh. Nghĩa vụ này cũng liên quan đến các hãng vận chuyển bưu chính và chuyển phát nhanh vận chuyển hàng hóa bằng các phương thức vận tải trên cũng như các bên khác, chẳng hạn như các nhà cung cấp dịch vụ hậu cần. Trong một số trường hợp nhất định, bên nhận hàng cuối cùng được thành lập tại EU cũng phải gửi dữ liệu tờ khai ENS vào hệ thống ICS2.

Các doanh nghiệp chưa sẵn sàng vào thời điểm nêu trên được khuyến nghị cần liên hệ với Trung tâm Hỗ trợ Quốc gia Thành viên EU (Cơ quan Hải quan Quốc gia) nơi họ đã đăng ký và nhận được số EORI để yêu cầu ân hạn thời gian triển khai theo quy định mới chậm nhất vào ngày 1/3/2025. Thời gian ân hạn triển khai chậm chỉ được cấp khi có yêu cầu.

Để tuân thủ các yêu cầu của hệ thống ICS2, các doanh nghiệp bị ảnh hưởng cần đảm bảo thu thập dữ liệu chính xác và đầy đủ từ các khách hàng của mình, cập nhật hệ thống công nghệ thông tin và quy trình vận hành, cũng như cung cấp chương trình đào tạo đầy đủ cho nhân viên. Các doanh nghiệp cũng cần hoàn tất thành công bài tự kiểm tra khả năng tuân thủ trước khi kết nối với hệ thống ICS2, nhằm xác minh khả năng truy cập và trao đổi các thông báo với cơ quan hải quan. Nếu doanh nghiệp không đáp ứng đúng thời hạn các yêu cầu của hệ thống ICS2, hàng hóa có thể bị giữ lại tại biên giới EU và có thể không được cơ quan hải quan cho phép thông quan.

ICS2 là hệ thống được phát triển trên nền tảng hợp tác chặt chẽ giữa Ủy ban Châu Âu với các cơ quan hải quan và doanh nghiệp của các quốc gia thành viên.

Bắt đầu từ ngày 1/9/2025, hệ thống ICS1 sẽ được dừng sử dụng theo từng giai đoạn. ICS2 sẽ thay thế hoàn toàn ICS1 bằng một quy trình nghiệp vụ hoàn toàn mới theo Bộ luật Hải quan Liên minh.

Ủy ban Châu Âu cho biết tổ chức các hội thảo trực tuyến hàng tháng (bằng tiếng Anh) nơi các doanh nghiệp có thể đặt câu hỏi về các vấn đề vận hành và kỹ thuật của hệ thống ICS2. Các doanh nghiệp cũng có thể xem thêm thông tin có sẵn trong nhóm công khai CIRCABC hoặc xem thông tin thêm về ICS2 có sẵn trên website của Ủy ban Châu Âu (https://ec.europa.eu/ICS2) bao gồm các bao gồm các bản thông tin kỹ thuật chi tiết về các yêu cầu đối với tất cả các phương thức vận chuyển và các biện pháp cần triển khai để chuẩn bị cho hệ thống ICS2; Tất cả tài liệu kỹ thuật cần thiết được lưu trữ trên hệ thống CIRCABC.

Ở giai đoạn các quy định mới về Hệ thống Kiểm soát hàng hóa Nhập khẩu ICS2 của EU được ban hành trước đó, các doanh nghiệp đánh giá có ảnh hưởng đáng kể đối với các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam.

Theo thông tin từ Tổng cục Hải quan, EU đặt việc đảm bảo an ninh và an toàn cho công dân và thị trường của mình lên hàng đầu. Thương mại hàng hóa của khối EU-27 hiện chiếm khoảng 15% tổng kim ngạch thương mại toàn cầu hàng năm.

EU mới đây cũng đã thêm hàng loạt động thái siết các quy định, nhằm nâng chuẩn hàng hóa vào châu Âu. Đơn cử ngày 5/2/2025, Ủy ban châu Âu (EC) tuyên bố sẽ tìm cách áp các khoản phí mới đối với hàng nhập khẩu thương mại điện tử, như một phần trong nỗ lực ngăn chặn xu hướng gia tăng khối lượng sản phẩm "có hại" vào thị trường. Hay EU áp dụng các quy định nghiêm ngặt hơn về an toàn thực phẩm và bền vững nhằm giảm thiểu tác động môi trường và đảm bảo chất lượng sản phẩm, trong đó, các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản tươi vào thị trường này, đặc biệt các quốc gia thuộc Bắc Âu bao gồm doanh nghiệp Việt Nam, phải tuân thủ quy định về dư lượng hóa chất...