ExxonMobile lao đao trong “cuộc chiến vương quyền”!

Trong nhiều thập kỷ, ExxonMobil là một cỗ máy không thể ngăn cản và là niềm ghen tị của ngành công nghiệp dầu mỏ. Nhưng giờ đây, cỗ máy đó đã bị hỏng và một cuộc chiến sống còn đang chờ đợi họ.

Từng là công ty đại chúng có giá trị nhất thế giới, vốn hóa thị trường của họ đã có lúc lên đến 446 tỷ USD vào giữa năm 2014, lần cuối cùng giá dầu thô được coi là “vàng đen” khi giao dịch trên 100 USD / thùng.

Nhưng giờ đây, họ chỉ còn là cái bóng của quá khứ khi giá trị thị trường sụt giảm một cách đáng kinh ngạc xuống còn 266 tỷ USD. Exxon lần đầu tiên thua lỗ trong nhiều thập kỷ và bị loại khỏi Chỉ số Công nghiệp Dow Jones sau 92 năm gắn bó.

Cơn giận dữ của các nhà đầu tư

Và điều này khiến ExxonMobile đang phải đối mặt với cơn cuồng nộ từ các nhà đầu tư khi tìm cách lật đổ hội đồng quản trị của nó. Người ta đang nhìn thấy, ít nhất hai cái tên đang kêu gọi Exxon kiềm chế tham vọng chi tiêu để tiết kiệm cổ tức và cải thiện hiệu suất kém đồng thời tìm cách thúc đẩy năng lượng sạch. 

Trong đó, Engine No.1 đã nhận được sự hỗ trợ từ Giáo hội Anh và một trong những quỹ hưu trí mạnh mẽ nhất của Mỹ: Hệ thống Hưu trí dành cho Giáo viên của Bang California, hay còn gọi là CalSTRS.

Bên cạnh đó là Quỹ đầu cơ của nhà hoạt động David Elliot Shaw - một tỷ phú người Mỹ, nhà khoa học và quản lý quỹ đầu cơ D. E. Shaw & Co., một công ty quỹ phòng hộ từng được tạp chí Fortune mô tả là "thế lực bí ẩn nhất ở Phố Wall".

Tất cả những điều này đang cho thấy một Exxon hùng mạnh đã sa sút như thế nào. Sự bất đồng của các cổ đông lớn đã lan rộng trong những năm gần đây tại Exxon, đặc biệt là về mặt khí hậu, khi các nhà hoạt động thúc đẩy các đề xuất tìm cách buộc Exxon phải tiết lộ các mục tiêu phát thải, kiểm tra rủi ro khí hậu và tách biệt vai trò CEO cùng chủ tịch.

Ngoài ra, Exxon hiện đang phải đối mặt với chiến dịch giành quyền kiểm soát các ghế trong hội đồng quản trị. Engine No.1 đã tiết lộ bốn cá nhân có năng lực đã đồng ý được đề cử, "nếu cần" cho hội đồng quản trị Exxon.

Stewart Glickman, một nhà phân tích tại CFRA Research cho biết: "Trong thời gian dài nhất, Exxon là một cỗ máy. Họ chỉ xoay vòng dòng tiền năm này qua năm khác. Nhưng khi công ty gặp khó khăn, sẽ có nhiều thứ cần sự thay đổi".

ExxonMobil vì đâu nên nỗi?

Từ rất lâu, Exxon tự hào về khả năng chi tiêu khôn ngoan, ngay cả khi thị trường dầu mỏ đầy biến động. Nhưng một loạt sai lầm gần đây đã khiến họ mất đi sự tỉnh táo, khôn ngoan đó và tổng lợi nhuận từ cổ đông của công ty trong các giai đoạn 3, 5 và 10 năm trước đó đều đang thua tất cả các công ty cùng ngành và trong S&P 500.

Thập kỷ trước, Exxon đã chậm chân với sự bùng nổ dầu đá phiến của Mỹ, bất kể nó diễn ra tại sân sau của chính họ ở Texas. Thay vào đó, công ty quyết định đầu tư vào các dự án phức tạp ở nước ngoài, trong đó có một số dự án liên doanh với công ty dầu khí Rosneft của Nga, đã không thành công.

Tiếp đó, việc Exxon tiếp quản công ty khí đốt tự nhiên khổng lồ XTO Energy vào năm 2009 đã bị coi là một "thất bại kinh hoàng". Giá khí đốt tự nhiên đang giao dịch ở mức thấp hơn một nửa so với thời điểm mua lại 41 tỷ USD đó. 

Ngoài ra, các dự án Exxon đầu tư vào lưu vực Permian ở Tây Texas, chi tiêu mạnh tay vào các dự án khoan nước sâu đắt đỏ ở Nga và trong cát dầu ở Canada , tất cả đều nếm mùi thất bại.

Những sai lầm chết người đó đó buộc Exxon phải chơi trò “đuổi bắt”. Exxon đang chi mạnh tay để tăng cường sản xuất và phát triển các dự án ở nước ngoài.

Mặc dù các khoản đầu tư của Exxon vào Guyana - quốc gia duy nhất thuộc Khối thịnh vượng chung Anh nằm trên lục địa Nam Mỹ, có thể sinh lợi. Nhưng sẽ mất rất rất nhiều thời gian và tiền bạc để biến những thùng dầu đó thành doanh thu.

Cuộc khủng hoảng khí hậu tiếp tục rình rập gã khổng lồ dầu mỏ, không giống như các tập đoàn dầu khí lớn của châu Âu bao gồm Royal Dutch Shell và BP, Exxon đã không đầu tư lớn vào năng lượng tái tạo.

Trong khi đó, các đối thủ của Mỹ bao gồm cả Occidental Petroleum và ConocoPhillips đã tiến xa hơn bằng cách đặt ra các mục tiêu cho lượng khí thải hoạt động của họ.

Giờ đây, Engine No.1 đang cho rằng, Exxon có "chiến lược phân bổ vốn dài hạn kém" và kêu gọi công ty cắt giảm chi tiêu. Đồng thời DE Shaw cũng kêu gọi công ty cắt giảm chi tiêu vốn xuống mức duy trì chỉ 13 tỷ USD, đánh dấu sự sụt giảm mạnh so với kế hoạch chi 23 tỷ USD của Exxon trong năm nay.

Thời điểm này, ExxonMobil đang đối mặt với một cơ sở cổ đông bất mãn sâu sắc. Và nếu những cổ đông thất vọng đó hợp tác với các nhóm môi trường và các nhà đầu tư có ý thức xã hội, Exxon có thể gặp rắc rối lớn. Các chuyên gia cho rằng, mọi thứ biến động có thể sẽ đến rất gần với “gã khổng lồ” dầu mỏ của Mỹ.