“Cái chết” của ExxonMobil!

Cũng không xa lắm, năm 2013, Exxon là công ty giá trị nhất hành tinh, vốn hóa thị trường của nó đã từng đạt mức 446 tỷ USD vào giữa năm 2014, lần cuối cùng giá dầu thô được coi là “vàng đen” khi giao dịch trên 100 USD / thùng.

Nhưng giờ đây, Exxon chỉ còn là cái bóng của quá khứ!

Một loạt các quyết định và chiến lược sai lầm, từ việc đặt cược vào khí đốt tự nhiên cho đến những đầu tư “không đúng cửa” đã khiến Exxon rơi vào tình cảnh “không thể tồi tệ hơn nữa”.

Quá khứ, Exxon từng là “đứa con cưng” của ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch, bất kể có những thời điểm người ta lo ngại sâu sắc về cuộc khủng hoảng khí hậu. Nhưng giờ đây, Exxon hiện đang rơi vào tình cảnh thua lỗ triền miên. Giá trị vốn hóa thị trường của công ty đã giảm xuống mức đáng kinh ngạc – chỉ còn 267 tỷ đô la so với mức đỉnh.

Và một “sự sỉ nhục” lớn nhất đối với Exxon khi công ty bị loại khỏi Chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones, một “nhiệt kế” sức khỏe doanh nghiệp độc quyền mà họ là một phần trong 92 năm.Ở trên đó, Exxon đang được thay thế bởi một công ty công nghệ: Salesforce. Và chỉ còn Chevron , một công ty dầu mỏ duy nhất của S&P 500.

Stewart Glickman, nhà phân tích năng lượng tại CFRA Research cho biết: “Tất cả điều đó mang tính biểu tượng, có một sự mặc nhiên công nhận rằng ngành năng lượng đã đánh mất vị thế trước đây".

Một thống kê từ Bespoke Investment Group cho thấy, trong quá khứ “vàng son”, lĩnh vực năng lượng đã từng chiếm 16% trong S&P 500 vào năm 2008, khi giá dầu tăng vọt trên 140 USD / thùng. Ngày nay, ngành năng lượng chỉ chiếm 2,5% trong S&P 500.

Sự thay đổi đó phản ánh sự chuyển đổi của nền kinh tế Mỹ theo hướng ủng hộ công nghệ và động lực trên thị trường cũng nghiêng theo hướng đó. Không có gì ngạc nhiên khi nhiều công ty công nghệ, bao gồm Amazon, Apple và Zoom đang phát triển cực kỳ mạnh mẽ trong thời kỳ đại dịch. Ngược lại, các công ty dầu mỏ đã bị đè bẹp bởi sự sụt giảm của giá dầu.

Sự hỗn loạn của Exxon

Có thể nói, sự thay đổi của chỉ số Dow Jones không chỉ phản ánh những rắc rối của ngành năng lượng nói chung mà còn đang chỉ rõ “sự hỗn loạn tại Exxon”.

Khi chứng khoán Mỹ chạm đáy vào ngày 23/3, Exxon đang giao dịch ở mức yếu nhất trong gần 18 năm. Một thống kê cho thấy, cổ phiếu của họ đã giảm hơn 40% trong năm nay. 

Trong quá khứ, Exxon đã từng tự hào khi tăng trưởng cổ tức trong “37 năm liên tiếp”, đưa công ty trở thành thành viên của “nhóm quý tộc” cổ tức. Nhưng các nhà phân tích cho rằng kỷ lục đó hiện “đã là quá khứ”.

Theo Viện Kinh tế Năng lượng và Phân tích Tài chính Mỹ, năm ngoái Exxon đã dựa vào việc bán tài sản và đi vay để trang trải 64% cổ tức của mình. Con số này cao hơn mức doanh thu trung bình 10 năm của công ty là 30%.

Glickman của CFRA cho biết: "Trong lịch sử, Exxon được cho là công ty hiệu quả nhất trong lĩnh vực dầu khí. Cổ tức, vốn rất dễ quản lý đối với họ khi dòng tiền mạnh. Tuy nhiên, hiện nay lại trở thành gánh nặng khi mọi thứ đang tồi tệ".

Trên thực tế, theo các nhà phân tích, những mầm mống của sự suy thoái từ Exxon đã được gieo từ nhiều năm trước.

Năm 2009, Exxon đã chi 41 tỷ USD để mua công ty khí đốt tự nhiên khổng lồ XTO Energy, một “thỏa thuận chết tiệt” khi giá khí đốt tự nhiên giảm mạnh và không bao giờ phục hồi trở lại.

Ngoài ra, các dự án Exxon đầu tư vào lưu vực Permian ở Tây Texas, chi mạnh tay vào các dự án khoan nước sâu đắt đỏ ở Nga và trong cát dầu ở Canada , tất cả đều thất bại.

Những sai lầm chết người đó đó buộc Exxon phải chơi trò “đuổi bắt”. Exxon đang chi mạnh tay để tăng cường sản xuất và phát triển các dự án ở nước ngoài.

Mặc dù các khoản đầu tư của Exxon vào Guyana - quốc gia duy nhất thuộc Khối thịnh vượng chung Anh nằm trên lục địa Nam Mỹ, có thể sinh lợi. Exxon ước tính có hơn 8 tỷ thùng dầu có thể thu hồi được ở Guyana. Nhưng sẽ mất rất rất nhiều thời gian và tiền bạc để biến những thùng dầu đó thành doanh thu.

Vấn đề là các nhà đầu tư chỉ quan tâm đến giá trị của năm 2020 và năm 2021 mà không định giá các công ty năng lượng dựa trên kết quả năm 2023, thời gian của “ thì tương lai”.

Mặc dù vậy, kể cả khi Guyana trở thành một chiến thắng cho Exxon, công ty phải đối mặt với một cuộc chiến khó khăn vì các cuộc khủng hoảng khí hậu và …Telsla.

Các nhà đầu tư hiện đang chú trọng vào năng lượng mặt trời, gió và Tesla. Các công ty dầu khí châu Âu bao gồm BP và Total đã mạnh tay chuyển hướng khi đầu tư vào năng lượng tái tạo và đặt ra các mục tiêu hạn chế khí thải , Exxon thì không vậy!

Bên cạnh đó, giá dầu, nhu cầu thị trường, COVID-19 và chiến lược kinh doanh đang khiến Exxon “chết dần chết mòn” trong tuyệt vọng.