Giá lương thực toàn cầu trái chiều, xuất khẩu gạo Việt Nam sẽ ra sao?

TRƯỜNG ĐẶNG• 24/04/2024 03:00

Oxford Economics dự báo giá lùa mỳ và ngô thế giới sẽ giảm và chạm đáy trong năm 2024, nhưng giá gạo sẽ khó duy trì mức giá thấp. Điều này tạo ra lợi thế cho nước xuất khẩu gạo như Việt Nam.

Giá lương thực thế giới đang chững lại giúp giảm bớt áp lực cho người tiêu dùng

Giá lương thực thế giới đang chững lại, giúp giảm bớt áp lực cho người tiêu dùng

Oxford Economics, một công ty tư vấn kinh tế, cho biết giá thực phẩm thế giới dự kiến sẽ giảm và chạm đáy trong năm nay, mang lại sự yên tâm phần nào cho người tiêu dùng trên toàn cầu đối với một mặt hàng thiết yếu.

>>Biến đổi khí hậu hé mở "lỗ hổng" an ninh lương thực Trung Quốc

Giá lúa mỳ và ngô giảm mạnh

“Dự báo cơ bản của chúng tôi là giá hàng hóa, thực phẩm thế giới sẽ giảm trong năm nay, qua đó hạ bớt áp lực lên giá bán lẻ thực phẩm ở hạ nguồn (tức người tiêu dùng),” Oxford Economics viết trong báo cáo.

Động lực chính đằng sau sự sụt giảm giá lương thực là nguồn cung dồi dào đối với nhiều loại cây trồng quan trọng, đặc biệt là lúa mì và ngô, vốn là mặt hàng được ưa chuộng nhất trên thị trường thế giới.

Vụ thu hoạch bội thu trong những tháng gần đây đối với cả hai loại cây trồng chủ lực này đã khiến giá liên tục giảm. Theo dữ liệu của FactSet, giá lúa mì kỳ hạn đã giảm gần 10% từ đầu năm đến nay, trong khi giá ngô kỳ hạn giảm khoảng 6% so với cùng kỳ.

Năm 2022, giá hai sản phẩm nông nghiệp này tăng mạnh đã thu hút nhiều nông dân khắp châu Âu tăng cường sản xuất. Cho tới nay, nguồn cung dồi dào đó đã giúp giảm bớt áp lực tăng giá từ phía người mua.

Vụ thu hoạch ngô toàn cầu vào tháng 8 năm nay được Oxford Economics dự báo có thể đạt mức kỷ lục. Thu hoạch lúa mì cũng được cho sẽ ở mức cao, dù chưa đạt kỷ lục của năm 2022.

Ngoài ra, nguồn cung ngũ cốc của Ukraine bị thắt chặt ở châu Âu cũng đã được khơi thông, bất chấp sự sụp đổ của sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen vào tháng 7 năm ngoái. Nhà kinh tế trưởng Kiran Ahmed của Oxford Economics cho rằng, xuất khẩu nông sản của Ukraine vẫn tăng trưởng tốt. Trong khi xuất khẩu lúa mì của Nga cũng tràn ngập thị trường quốc tế, khiến giá lúa mì ở mức cạnh tranh.

Lúa mì và ngô, cùng với gạo, chiếm hơn một nửa lượng calo toàn cầu. Điều đó có nghĩa là hướng đi của giá sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến người tiêu dùng trên toàn thế giới, theo Oxford Economics.

Theo Ngân hàng Thế giới, giá lương thực toàn cầu đã giảm 9% vào năm 2023. Tương tự, chỉ số giá thế giới của Cơ quan Nông Lương Liên Hợp Quốc (FAO) cũng chạm mức thấp nhất trong ba năm vào tháng 2/2024, nhưng đã phục hồi nhẹ vào tháng 3, nhờ sự tăng giá của các sản phẩm sữa, thịt và dầu thực vật.

Ahmed cho biết: “Chúng tôi dự đoán giá sẽ giảm thêm 5,6% trong năm nay trước khi tăng lên hàng năm vào năm tới”.

>>Kỳ vọng gì từ hợp tác nông nghiệp ASEAN - Trung Quốc?

Giá gạo sẽ khó giảm mạnh

Mặc dù giá lúa mì và ngô giảm mạnh, giá gạo vẫn tăng đều đặn do nguồn cung toàn cầu bị cản trở bởi các hạn chế xuất khẩu do Ấn Độ áp đặt. Ấn Độ chiếm khoảng 40% sản lượng gạo thế giới, vừa chứng kiến vụ thu hoạch kém vào năm ngoái khiến giá gạo cũng bị đẩy cao hơn. Giá gạo đã tăng hơn 8% từ đầu năm đến nay và dự kiến sẽ tiếp tục ở mức cao đến giữa năm 2024.

Giá gạo cao có thể là một lợi thế cho một nước xuất khẩu gạo lớn như Việt Nam

Các hạn chế của Ấn Độ có thể sẽ tiếp tục ít nhất cho đến cuộc bầu cử Quốc hội vào tháng 4 đến tháng 5 năm 2024 và tác động tiềm tàng của El Niño có thể hỗ trợ giá cao hơn.

Thị trường gạo toàn cầu cũng bị ảnh hưởng bởi các hiện tượng thời tiết như El Niño. Những điều kiện thời tiết này đã dẫn đến những lo ngại về nguồn cung khiến giá gạo luôn tăng cao.

Là một quốc gia xuất khẩu gạo quan trọng của thế giới, xu hướng nói trên khiến kỳ vọng về nguồn thu từ xuất khẩu của Việt Nam sẽ sáng sủa hơn. Trong 3 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt khoảng 2,18 triệu tấn, tăng 17,6% về lượng so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó kim ngạch xuất khẩu gạo đạt gần 1,43 tỷ USD, tăng 45,5% so với 3 tháng đầu năm 2023.

Theo các chuyên gia, dù thời điểm hiện tại giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đang ở vùng giá thấp nhất trong vòng hơn 6 tháng trở lại đây, nhưng so với cùng kỳ năm ngoái, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam hiện vẫn đang cao hơn gần 120 USD/tấn. Đến thời điểm trung tuần tháng 4/2024, giá gạo xuất khẩu 5% tấm hiện ở mức 578 USD/tấn trong khi giá gạo xuất khẩu 25% tấm ở mức 549 USD/tấn.