Giải ngân vốn đầu tư công: Bứt phá tiến độ, lan tỏa niềm tin

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 9/2025, chiều 5/10/2025.

Đây là kết quả đáng khích lệ, phản ánh nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương trong bối cảnh còn nhiều khó khăn về thể chế, thủ tục và điều kiện thực hiện dự án.

Kế hoạch đầu tư công năm 2025 được giao lên tới 1.112.000 tỷ đồng. Chính phủ xác định mục tiêu cao nhất trong năm 2025 là giải ngân đạt 100% kế hoạch, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách và xuyên suốt trong điều hành kinh tế vĩ mô.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các Phó Thủ tướng trực tiếp làm tổ trưởng các tổ công tác, nắm bắt tình hình, tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc của các địa phương, bộ, ngành và chủ đầu tư. Mục tiêu của các tổ công tác là đẩy nhanh tiến độ thi công, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, qua đó góp phần đạt được mục tiêu giải ngân 100% và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế cả năm.

Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh, việc giải ngân vốn đầu tư công không chỉ là một chỉ tiêu kỹ thuật, mà là một trụ cột quan trọng của tăng trưởng kinh tế và ổn định vĩ mô. Kế hoạch đầu tư công hằng năm được xem xét, quyết định và điều hành trong mối quan hệ tổng thể với các mục tiêu tăng trưởng, kiểm soát lạm phát và cân đối lớn của nền kinh tế.

Theo Thứ trưởng, việc đẩy nhanh giải ngân đầu tư công đã được tính toán trong các mô hình tổng thể về tài khóa, tiền tệ và tăng trưởng, do đó sẽ không gây áp lực bất lợi đến lạm phát hay các cân đối vĩ mô khác. “Chúng ta không phải lo ngại việc giải ngân đầu tư công tác động không tốt đến các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô. Ngược lại, nó sẽ góp phần thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm, kích thích tiêu dùng và đầu tư tư nhân,” ông Chi khẳng định.

Chính phủ đang điều hành các giải pháp quyết liệt, đồng bộ để đảm bảo giải ngân đạt mục tiêu, qua đó đưa đầu tư công trở thành động lực chủ đạo cho nền kinh tế trong bối cảnh khu vực tư nhân và xuất khẩu còn đối mặt nhiều thách thức.

Trước phiên họp Chính phủ, Bộ Tài chính đã tổ chức họp báo thường kỳ quý III/2025 để cập nhật tình hình giải ngân vốn đầu tư công. Ông Lê Tiến Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Đầu tư (Bộ Tài chính), cho biết, trong bối cảnh chính quyền địa phương các cấp vừa kiện toàn theo mô hình mới, nhiều địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề của thiên tai, bão lũ, việc đạt được tỷ lệ giải ngân trên 51% kế hoạch là kết quả tích cực.

Theo ông Dũng, Bộ Tài chính đã chủ động triển khai nhiều giải pháp quyết liệt ngay từ đầu năm 2025. Bộ đã trình Chính phủ, Thủ tướng thành lập 8 tổ công tác do Thủ tướng và các Phó Thủ tướng trực tiếp làm việc với các bộ, ngành, địa phương để tháo gỡ tồn tại, vướng mắc. Bên cạnh đó, Bộ cũng trình Thủ tướng tổ chức 3 hội nghị trực tuyến toàn quốc, với sự tham gia của 34 địa phương, nhằm bàn thảo các giải pháp thúc đẩy giải ngân hướng tới mục tiêu 100% kế hoạch.

Những động thái này cho thấy sự quyết tâm cao độ trong chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, đồng thời thể hiện tinh thần vào cuộc mạnh mẽ của hệ thống chính trị. Đầu tư công đang được coi là “đòn bẩy kép” – vừa thúc đẩy tăng trưởng ngắn hạn, vừa hoàn thiện hạ tầng phục vụ phát triển dài hạn.

Tuy đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, song Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng thẳng thắn nhìn nhận rằng mục tiêu giải ngân 100% vốn đầu tư công vẫn là một thách thức lớn. Bên cạnh những khó khăn trong công tác tổ chức thực hiện, một số vướng mắc pháp lý và quy định mới phát sinh từ thực tiễn vẫn đang cản trở tiến độ.

Đáng chú ý, theo Luật Đất đai năm 2024, điều kiện thu hồi đất là phải hoàn thành việc bố trí tái định cư. Người có đất bị thu hồi để thực hiện dự án được bố trí vào nhà ở tạm hoặc hỗ trợ tiền thuê nhà ở (tạm cư) trong thời gian chờ bố trí tái định cư. Tuy nhiên, các trường hợp khác không đủ điều kiện hỗ trợ tạm cư, dẫn đến ách tắc trong giải phóng mặt bằng – một trong những “nút thắt” lớn nhất của giải ngân đầu tư công hiện nay.

Vấn đề này, theo Bộ Tài chính, cần được tháo gỡ sớm để đảm bảo tiến độ cho các dự án hạ tầng chiến lược, đặc biệt là các dự án trọng điểm quốc gia trong giai đoạn 2026–2030.

Bộ Tài chính nhấn mạnh, trong quý IV/2025, toàn ngành và các địa phương cần tiếp tục triển khai quyết liệt, mạnh mẽ, hiệu quả các nhiệm vụ và giải pháp theo Công điện số 169/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, bảo đảm giải ngân 100% kế hoạch vốn năm 2025 được giao.

Để đạt được mục tiêu này, trách nhiệm của người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương phải được đề cao, gắn với kết quả giải ngân cụ thể. Việc tăng cường thanh tra, giám sát, công khai tiến độ giải ngân cũng cần được thực hiện thường xuyên để tránh tình trạng chậm trễ, đùn đẩy, hoặc giải ngân dồn vào cuối năm.

Song song với đó, các bộ, ngành phải chủ động rà soát, đề xuất sửa đổi các quy định pháp lý còn chồng chéo, đặc biệt trong lĩnh vực đất đai, đấu thầu, đầu tư công và xây dựng. Cơ chế điều chuyển vốn từ dự án chậm sang dự án có khả năng giải ngân cao cũng cần được vận dụng linh hoạt để đảm bảo hiệu quả sử dụng nguồn lực.

Việc giải ngân hiệu quả hơn không chỉ tạo ra động lực ngắn hạn cho tăng trưởng GDP, mà còn có ý nghĩa chiến lược trong việc hoàn thiện hệ thống hạ tầng, cải thiện năng lực cạnh tranh quốc gia. Nguồn vốn đầu tư công 1,112 triệu tỷ đồng năm 2025, nếu được giải ngân đúng tiến độ, sẽ lan tỏa mạnh mẽ tới khu vực tư nhân, kích thích đầu tư sản xuất, tạo thêm hàng triệu việc làm và thu nhập cho người lao động.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động, đầu tư công tiếp tục đóng vai trò “bệ đỡ” cho tăng trưởng, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô và củng cố niềm tin thị trường. Chính phủ đang lựa chọn hướng đi thận trọng nhưng quyết liệt, vừa đảm bảo kiểm soát rủi ro, vừa tạo đà cho phục hồi mạnh mẽ và bền vững.

Như lời Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi khẳng định, “Mục tiêu 100% giải ngân không chỉ là con số, mà là cam kết của Chính phủ trong việc hiện thực hóa tăng trưởng, ổn định và phát triển”.

Với sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, sự vào cuộc đồng bộ của các bộ, ngành và địa phương, cùng nỗ lực tháo gỡ rào cản pháp lý, niềm tin đạt mục tiêu 100% giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 đang dần trở nên hiện thực – một bước tiến quan trọng trên hành trình đưa Việt Nam hướng tới một nền kinh tế phát triển, hiện đại và tự cường.