Giải ngân vốn đầu tư công Quảng Nam chưa đạt yêu cầu do đâu?

Số liệu Kho bạc Nhà nước tỉnh Quảng Nam thể hiện, tính đến hết ngày 16/8 vốn đầu công năm 2024 (không bao gồm các dự án do trung ương quản lý) giải ngân đạt 31,7% so tổng vốn đầu tư công năm 2024 sau điều chỉnh. Trong đó, kế hoạch vốn đầu tư công năm 2024 giải ngân đạt 30,8%, kế hoạch vốn năm 2023 kéo dài giải ngân đạt 35,5%. Qua báo cáo, có nhiều đơn vị, địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới mức trung bình của cả tỉnh.

Về nguyên nhân kết quả giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 chưa đạt yêu cầu, tỉnh Quảng Nam cho rằng đặc thù địa phương có nhiều huyện miền núi, điều kiện thời tiết phức tạp, mưa kéo dài, nguy cơ sạt lở đất rất cao nên việc triển khai thi công bị gián đoạn. Đồng thời, nguồn thu sử dụng đất được Thủ tướng Chính phủ giao cho tỉnh Quảng Nam là 2.700 tỷ đồng, trong đó cấp tỉnh đưa vào cân đối là 1.072 tỷ đồng, tuy nhiên nguồn thu tiền sử dụng đất không mấy khả quan, khả năng sẽ không thu được so với dự toán được giao, vì vậy, đến nay vẫn chưa có đủ nguồn thu theo kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao để phân bổ và giải ngân.

Tỉnh Quảng Nam cũng thông tin công tác giải phóng mặt bằng, xây dựng khu tái định cư còn chậm, kéo dài, do nhiều nguyên nhân như việc xác nhận nguồn gốc đất gặp khó khăn, đơn giá bồi thường tại một số khu vực chưa sát với thực tế; người dân yêu cầu chủ đầu tư bồi thường quá cao so với mặt bằng chung, lực lượng làm công tác GPMB hạn chế,... Cùng với đó là đơn giá nguyên vật liệu xây dựng tăng cao, tình trạng thiếu đá, cát sỏi tại nhiều địa phương.

Đối với các dự án sử dụng ngân sách Trung ương chuyển tiếp phải hoàn thành năm kế hoạch (năm 2024), theo quy định phải bố trí đủ vốn cho dự án từ đầu năm. Dẫn đến trong quá trình triển khai thực hiện, trường hợp các dự án này gặp khó khăn vướng mắc, có tỉ lệ giải ngân thấp vẫn khó thực hiện điều chỉnh giảm kế hoạch vốn NSTW năm 2024 để chuyển sang các dự án khác có tỉ lệ giải ngân tốt .

Cùng với đó, các dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài do công tác xem xét và chấp thuận của nhà tài trợ đối với việc hoàn thiện các thủ tục đầu tư dự án tốn rất nhiều thời gian nên công tác giải ngân rất chậm. Đặc biệt, hầu hết các dự án liên quan đến lĩnh vực y tế đang triển khai rất chậm, khó khăn liên quan đến công tác thẩm định giá thiết bị y tế.

Ngoài ra, với các Chương trình mục tiêu Quốc gia cũng gặp nhiều khó khăn trong thẩm định, phê duyệt dự án, kế hoạch đấu thầu, quyết toán vốn đầu tư. Cùng với đó là chỉ đạo, điều hành của chính quyền ở một số địa phương chưa đáp ứng yêu cầu, nhiều địa phương chưa quan tâm, thiếu chỉ đạo quyết liệt trong xây dựng nông thôn mới, nhất là chậm phân bổ nguồn vốn, thẩm định, đầu tư và tỷ lệ giải ngân nguồn vốn năm 2024 rất chậm.

Để thúc đẩy tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2024, phấn đấu giải ngân 100%, tỉnh Quảng Nam yêu cầu các đơn vị liên quan kiểm tra, rà soát công tác giải ngân từng dự án cụ thể có tỷ lệ giải ngân thấp để đề xuất cấp có thẩm quyền điều chuyển kế hoạch vốn sang các dự án đảm bảo khối lượng, có khả năng giải ngân ngay khi tiếp nhận nguồn vốn bổ sung trong nội bộ của từng đơn vị hoặc điều chuyển cho các đơn vị, địa phương có nhu cầu bổ sung vốn. Trong đó, thực hiện nghiêm chế độ báo cáo định kỳ hằng tháng về tình hình giải ngân, khó khăn vướng mắc cụ thể từng dự án về UBND tỉnh theo dõi, giám sát.

Trong đó, các sở, ban, ngành, hội, đoàn thể, đơn vị, địa phương được phân bổ kế hoạch vốn Chương trình mục tiêu Quốc gia chịu trách nhiệm tập trung giải ngân 100% nguồn vốn ngân sách nhà nước đã được phân bổ và tiếp tục huy động các nguồn lực hợp pháp khác để thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 – 2025. Đặc biệt chú trọng công tác giải ngân nguồn vốn sự nghiệp bảo đảm nhanh chóng, thiết thực, hiệu quả, kịp thời phục vụ và đáp ứng quyền lợi hợp pháp, chính đáng, cấp thiết của Nhân dân.

Đối với các đơn vị, địa phương có tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư dưới mức trung bình của cả tỉnh, tỉnh Quảng Nam yêu cầu Thủ trưởng các đơn vị, Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố tập trung chỉ đạo quyết liệt hơn nữa để triển khai thực hiện các giải pháp để cải thiện tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công. Đặc biệt, tỉnh Quảng Nam cũng đã có Quyết định về việc thành lập 05 Tổ công tác kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công và Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội năm 2024 với các Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND là Tổ trưởng.

Đối với kế hoạch đầu tư công trung hạn của Chương trình MTQG, ông Trần Anh Tuấn - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam đã giao nhiệm vụ cho các đơn vị đôn đốc các địa phương, đơn vị tập trung ưu tiên phân bổ, giải ngân kế hoạch vốn năm 2022, năm 2023 chuyển nguồn sang năm 2024 đảm bảo theo đúng thời hạn quy định, không để bị thu hồi vốn ngân sách trung ương. Đồng thời, ông Tuấn cũng yêu cầu các sở, ngàn làm việc với các địa phương để đôn đốc tiến độ phân bổ, giải ngân kế hoạch vốn theo từng nguồn vốn, từng dự án, tiểu dự án và giải quyết các tồn tại, vướng mắc liên quan.

“Trong đó, tập trung giải ngân kế hoạch vốn kéo dài năm 2022 và năm 2023”, ông Trần Anh Tuấn lưu ý.

Ngoài ra, lãnh đạo tỉnh Quảng Nam cũng yêu cầu các đơn vị liên quan phối hợp với Kho bạc Nhà nước tỉnh để nắm số liệu về tình hình phân bổ, giải ngân của các đơn vị, địa phương để kịp thời đôn đốc các đơn vị triển khai thực hiện và báo cáo cấp thẩm quyền theo dõi, chỉ đạo. Sở Tài chính chịu trách nhiệm theo dõi ý kiến của Thường trực HĐND tỉnh Quảng Nam về thẩm quyền điều chỉnh dự toán ngân sách (nguồn vốn chi thường xuyên) của các Chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn tỉnh để khẩn trương tham mưu UBND tỉnh báo cáo cấp thẩm quyền xem xét quyết định.