Cải cách thể chế, thúc đẩy và hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là hỗ trợ tiếp cận thị trường mới sẽ là những chìa khóa then chốt cho mục tiêu tăng trưởng hai con số.
Vượt qua các thách thức, hỗ trợ doanh nghiệp nắm bắt cơ hội, tiếp cận thị trường mới là một trong những mục tiêu quan trọng nhất trong thời gian tới để đưa nền kinh tế cán đích mục tiêu tăng trưởng trên 8%, giảm thiểu rủi ro cho doanh nghiệp trong môi trường nhiều biến động.
“Diễn đàn Kinh doanh 2025: Giải pháp đột phá hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thị trường mới” do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức vào chiều nay (14/08) với mục đích lắng nghe những trao đổi, chia sẻ từ đại diện các bộ ngành, các chuyên gia kinh tế, nhà khoa học, các hiệp hội doanh nghiệp, doanh nghiệp… nhằm nhận diện những vướng mắc tồn tại, kiến nghị, đề xuất các giải pháp đột phá, hữu hiệu đưa sản phẩm hàng hoá mang thương hiệu Việt vươn xa đến nhiều thị trường mới.
Mặc dù đạt nhiều kết quả tích cực song hoạt động xuất khẩu những tháng cuối năm dự báo khó bứt phá mạnh mẽ như thời gian qua. Trong đó, chính sách thuế đối ứng của Mỹ chính thức áp dụng trong tuần đầu tháng 8 ảnh hưởng đến dòng chảy thương mại toàn cầu và đặt ra những thách thức nhất định cho xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ - thị trường nhập khẩu lớn nhất với hàng hoá Việt Nam. Vì vậy, tiếp tục chủ động khai phá các thị trường mới, thị trường ngách hoặc các thị trường thay thế, kết hợp đầu tư công nghệ và truy xuất minh bạch tạo lợi thế cạnh tranh dài hạn là những nỗ lực của cả doanh nghiệp xuất khẩu và trong nước vừa đảm bảo cho tăng trưởng phát triển bền vững, giảm lệ thuộc vào một vài thị trường trọng điểm vừa ứng phó với rủi ro thuế quan, bất định của kinh tế toàn cầu.
Bà Nguyễn Thu Oanh- Trưởng ban Thống kê dịch vụ và giá (Cục Thống kê) nhấn mạnh, đây được xem là hướng đi chiến lược bền vững và lâu dài, nhất là khi Việt Nam đã tham gia 17 hiệp định thương mại tự do; đồng thời đẩy mạnh xuất khẩu sang Ấn Độ, Trung Đông, Nam Á, Đông Âu, châu Phi - những thị trường Việt Nam đang đẩy mạnh đàm phán để sớm ký kết FTA mới. Cùng với đó, tận dụng quảng bá sản phẩm, tìm kiếm đối tác, mở rộng thương mại điện tử xuyên biên giới.
Là một trong những ngành sản xuất chủ lực của Việt Nam, thuỷ sản đang “nhắm” đến thị trường nội địa với sức mua lớn từ dân số 100 triệu người và mở rộng một số điểm đến xuất khẩu chiến lược khác như Brazil.
Theo bà Lê Hằng - Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam: Quốc gia Nam Mỹ này có nhu cầu tiêu thụ cao, chính sách nhập khẩu cởi mở đang trở thành thị trường tiềm năng, nhất là cho mặt hàng cá tra và sản phẩm chế biến sẵn. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa cơ hội đa dạng hoá thị trường, quan trọng nhất là các doanh nghiệp thủy sản nâng cao chất lượng sản phẩm, đầu tư cho khâu chế biến, tìm hiểu kỹ và đáp ứng các quy định, tiêu chuẩn chất lượng nhập khẩu, minh bạch nguồn gốc…
Cơ hội đang rộng mở với nhiều ngành nông sản khác của Việt Nam khi tiếp cận xuất khẩu vào thị trường Halal toàn cầu được dự báo đạt doanh thu 5.000 tỷ USD vào năm 2030. Thị trường Halal hiện đang chiếm khoảng 25% dân số toàn cầu, đặc biệt phần đông người dân theo đạo Hồi sinh sống ở châu Á, bao gồm các nước ASEAN, thuận tiện cho vận chuyển lưu thông hàng hoá từ Việt Nam.
Những năm gần đây, nhu cầu tiêu dùng sản phẩm Halal ngày càng mở rộng trở thành xu hướng toàn cầu do các sản phẩm Halal yêu cầu tuân thủ quy định sản xuất nghiêm ngặt, có trách nhiệm xã hội, trách nhiệm môi trường. Dòng sản phẩm đang được người tiêu dùng toàn cầu ưu tiên lựa chọn nhưng, để mở khoá thị trường, theo ông Đinh Công Hoàng - Viện Nghiên cứu Nam Á, Tây Á và châu Phi, nỗ lực không nằm ở tự thân doanh nghiệp xuất khẩu mà cần xây dựng chuỗi cung ứng Halal hoàn chỉnh với sự tham gia của các bộ, ngành; giải quyết “điểm nghẽn” ngay từ trong nước liên quan đến cấp chứng nhận, kiểm định chất lượng, vận hành logistics chuyên biệt.
Trong xu hướng toàn cầu hóa, các thị trường đều mở cửa. Đây là thuận lợi cho doanh nghiệp thực hiện chiến lược đa dạng đối tác, bạn hàng, nhất là Việt Nam tham gia 17 FTA và đang tiếp tục đàm phán ký kết thêm các FTA khác. Tuy vậy, việc mở rộng thị trường mới không đơn giản. Ngay tại thị trường đã có FTA với Việt Nam như khu vực châu Âu chẳng hạn, việc đáp ứng yêu cầu, tiêu chuẩn của thị trường này không đơn giản. Bà Nguyễn Thị Hoàng Thúy - Tham tán thương mại Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển cho biết, hàng hoá Việt Nam có nhiều dư địa gia tăng số lượng và giá trị xuất khẩu sang châu Âu nói chung. Chỉ có điều, cơ hội này không dành cho những bước đi ngắn hạn. Chuyển đổi thị trường cũng yêu cầu doanh nghiệp chuyển đổi mô hình phát triển để không chỉ là sản phẩm thông thường mà xuất khẩu cả trách nhiệm với môi trường, với người lao động và người tiêu dùng toàn cầu. Có thể hiểu, chuyển hướng xuất khẩu cần tầm nhìn chiến lược, định hướng mới với những bước đi bài bản, chắc chắn.
Ngoài ra, với các thị trường mới, thị trường xa các doanh nghiệp vừa và nhỏ cần đặc biệt tìm hiểu kỹ thông tin thị trường, tiêu chuẩn sản phẩm để định hình lợi thế cạnh tranh, khả năng tạo nên sự khác biệt. Đặc biệt, cần tìm hiểu luật pháp, chính sách thanh toán, văn hoá… của nước sở tại để phòng ngừa rủi ro.
Từ góc độ doanh nghiệp đang nỗ lực tìm kiếm thị trường mới, ông Đinh Quốc Thái - Tổng Thư ký kiêm Phó Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam đề xuất các cơ quan quản lý Nhà nước hỗ trợ trong việc cung cấp, cập nhật thông tin giúp các doanh nghiệp chủ động xây dựng kế hoạch ứng phó từ xa, từ sớm vừa nắm bắt cơ hội vừa phòng ngừa rủi ro trước những thay đổi trong chính sách thương mại của đối tác. Mặt khác, với đặc thù doanh nghiệp phần lớn có quy mô vừa và nhỏ, các cơ quan quản lý quan tâm hỗ trợ nâng cao chất lượng sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh và phòng vệ thương mại, ngăn chặn tình trạng cạnh tranh không lành mạnh… Điều này giúp tạo lợi thế cạnh tranh cho sản phẩm thép Việt Nam tại các thị trường truyền thống, khơi thông dòng chảy ra thị trường toàn cầu.