Giải pháp tăng hàng hoá chất lượng trên thị trường chứng khoán

>> 3 yếu tố “níu chân” cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước năm 2024

Đẩy mạnh cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước

Theo thông tin từ Bộ Tài chính, trong thời gian vừa qua, tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn và tái cấu trúc các doanh nghiệp Nhà nước đã không đạt được các mục tiêu theo kế hoạch đề ra, được xác định là do những hạn chế trong việc lập kế hoạch, triển khai, cũng như giám sát và kiểm tra các dự án.

Đặc biệt, phía các cơ quan đại diện, chủ sở hữu và lãnh đạo doanh nghiệp còn thiếu quyết liệt trong việc triển khai tổ chức. Trong khi đó, công tác thanh kiểm tra đã không đủ mạnh để xử lý các vấn đề phát sinh, nhất là trong việc xem xét, xử lý trách nhiệm của các lãnh đạo doanh nghiệp và cơ quan quản lý liên quan đến việc chậm trễ cổ phần hóa và thoái vốn.

Đến tháng 2/2024, có 77 doanh nghiệp đã được cấp có thẩm quyền chấp thuận Đề án cơ cấu lại doanh nghiệp theo Quyết định số 360/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 17/3/2022. Trong đó, có 14 doanh nghiệp thuộc phạm vi quản lý của Trung ương và 63 doanh nghiệp thuộc quản lý địa phương. Các doanh nghiệp còn lại đang trong quá trình hoàn thiện và trình bày đề án cơ cấu lại của mình để được xem xét và phê duyệt. Tuy nhiên, vẫn chưa có doanh nghiệp nào được phê duyệt phương án cổ phần hóa.

Đại diện Cục Tài chính doanh nghiệp cho biết, trong thời gian tới, Bộ Tài chính tiếp tục rà soát, nghiên cứu để trình Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ kịp thời sửa đổi các cơ chế, chính sách pháp luật liên quan một cách đồng bộ, bảo đảm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa thoái vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.

Các bộ, ngành, địa phương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty, doanh nghiệp nhà nước theo chức năng, nhiệm vụ được giao tiếp tục đẩy mạnh công tác chuẩn bị, hoàn thiện những thủ tục cần thiết phục vụ triển khai công tác cổ phần hóa.

Cơ quan đại diện chủ sở hữu xây dựng, lập kế hoạch, phương án cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp và tổ chức triển khai thực hiện bảo đảm phù hợp, khả thi; chỉ đạo các doanh nghiệp trực tiếp quản lý, sử dụng nhà, đất kê khai báo cáo, lập phương án sắp xếp lại cơ sở nhà, đất theo quy định để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Ngoài ra, sẽ xử lý nghiêm trường hợp vi phạm quy định về cổ phần hóa. Giải pháp khác là xác định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan, nhất là người đứng đầu trong công tác sắp xếp, cổ phần hóa.

>> “Thất bát” cổ phần hóa

Tăng hàng hoá chất lượng trên thị trường chứng khoán

Theo một vị chuyên gia nhìn nhận, trong việc cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước thì thị trường chứng khoán đã trở thành điểm tựa vững chắc, đóng vai trò trung tâm liên kết quá trình này với việc thu hút nguồn vốn từ nhà đầu tư, công chúng thông qua các hoạt động như đấu giá cổ phần và niêm yết trên các sàn giao dịch chứng khoán. Không chỉ là kênh huy động vốn hiệu quả, thị trường chứng khoán còn đẩy mạnh tiến trình tái cấu trúc các doanh nghiệp Nhà nước, thúc đẩy cải cách góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Ngược lại, việc tăng cường công tác cổ phần hoá, niêm yết doanh nghiệp sẽ giúp thị trường chứng khoán trở nên sôi động hơn. Trong những năm gần đây, thị trường gần như không ghi nhận hoạt động IPO và đưa cổ phiếu lên sàn với quy mô lớn. Đặc biệt, các doanh nghiệp Nhà nước quy mô lớn cũng chưa thể thực hiện cổ phần hóa và thoái vốn như Agribank, Vinacomin – TKV, SJC,…

Điều này khiến thị trường chứng khoán Việt Nam thiếu “hàng mới” với chất lượng tốt và các nhà đầu tư tham gia thị trường cũng thiếu sự lựa chọn đầu tư những cổ phiếu lớn. Mặc dù số tài khoản chứng khoán mở mới liên tục gia tăng, nhưng giao dịch chỉ tập trung vào một số mã chứng khoán quen thuộc.

Ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường CTCK VPBankS cho rằng, Việt Nam đang trong giai đoạn chuẩn bị nền để nâng hạng thị trường chứng khoán, nên câu chuyện hàng hóa cũng nhận được sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư. Nhìn lại giai đoạn năm 2016-2017, khi chúng ta đẩy mạnh quá trình thoái vốn giúp lượng hàng hóa lên sàn niêm yết khá nhiều và thu hút nhà đầu tư nước ngoài.

Tuy nhiên các chu kỳ kinh tế giai đoạn đó có sự biến động mạnh, nhiều doanh nghiệp vừa mới được nới về lãi suất, tín dụng trong những năm Covid-19 thì lại phải đối mặt với nền lãi suất cao trở lại của cả thế giới và Việt Nam. Do đó, sức khỏe của doanh nghiệp trong thời gian gần đây liên tục phải đối mặt với môi trường chu kỳ kinh tế ngắn hơn, bất ổn hơn.

“Tôi cho rằng, để các doanh nghiệp có thể ứng phó được với các biến động lớn từ quốc tế thì cần có những giải pháp căn cơ như: Thứ nhất, cần có chính sách hỗ trợ với từng ngành nghề cụ thể; Thứ hai là giải bài toán chi phí vốn cho doanh nghiệp đang gặp khó khăn, đây là một trong những yếu tố rất quan trọng; và Thứ ba, là tiếp tục đẩy mạnh công tác thoái vốn và cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước để tăng số lượng doanh nghiệp niêm yết trên sàn, qua đó tăng lượng hàng hóa chất lượng đảm bảo thu hút nhà đầu tư nước ngoài”, ông Trần Hoàng Sơn khuyến nghị.