Các doanh nghiệp, HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, dù đã được đổi mới song vẫn chưa đủ sức “hấp dẫn” để các hộ nông dân mạnh dạn liên kết, tham gia.
Đó là chia sẻ của các doanh nghiệp, chuyên gia về các giải pháp thúc đẩy ngành nông nghiệp phát triển ổn định, bền vững, góp phần nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.
Theo ông Nguyễn Hoành Anh - Phó Chủ tịch thường trực Câu lạc bộ doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao Việt Nam (DAA Việt Nam), khái quát tổng thể về bức tranh kinh tế nói chung và ngành nông nghiệp nói riêng cho thấy, Việt Nam đang ngày càng hội nhập kinh tế quốc tế cả về chiều rộngh lẫn chiều sâu so với nước trong khu vực. Trong đó, việc đàm phán, ký kết, thực thi gần 20 hiệp định thương mại tự do (FTA), đang là động lực, cơ hội rất lớn liên quan đến ngành nông nghiệp nói chung và các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, xuất khẩu trực tiếp về nông sản, thuỷ sản nói riêng.
Cũng theo ông Hoàng Anh, với những vận hội mới từ hội nhập, ngành nông nghiệp sẽ đón những dòng đầu tư mới, nhất là đầu tư vào nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, công nghiệp hỗ trợ cho ngành nông nghiệp, hay những lĩnh vực hiện nay còn bỏ ngỏ do chúng ta đang thiếu nguồn lực. Các tác động lan tỏa từ gia tăng đầu tư vào nông nghiệp sẽ thực sự quan trọng đối với nền kinh tế Việt Nam.
“Để ngành nông nghiệp phát triển ổn định, bền vững, Việt Nam cần giải quyết 4 vấn đề về thể chế, như: Nâng cao hiệu quả đầu tư công vào nông nghiệp, trong đó, đầu tư động bộ hệ thống hạ tầng giao thông, công trình thuỷ lợi; hình thành vùng nguyên liệu đủ lớn, đủ rộng và có chiến lược để khuyến khích các doanh nghiệp chế biến sâu; ứng dụng công nghệ cao để hỗ trợ cho ngành nông nghiệp; xây dựng cơ chế, chính sách nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) và liên kết vùng để đem lại giá trị gia tăng”, ông Nguyễn Hoàng Anh kiến nghị.
Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Phỉ - Chủ tịch HĐQT Công ty Syaqua ADN, cho rằng nông nghiệp công nghệ cao đang dần hình thành trong mọi tầng lớp nông dân nói chung và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nói riêng, đang ngày càng tiến bộ và tiếp cận mạnh mẽ với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư để tập trung cho phát triển ngành nông nghiệp.
Bà Phỉ cho rằng, để ngành nông nghiệp Việt Nam thực sự phát triển ổn định, bền vững thì việc đầu tiên cần cơ cấu lại ngàng nông nghiệp. Song song đó, cần tuân thủ theo đúng tinh thần Nghị quyết số 19-NQ/TW, ngày 16/6/2022, của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về: “nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”; Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn… Trong đó, phương hướng, nhiệm vụ và các giải pháp cần hướng đến mục tiêu để làm sao hóa giải được các “nút thắt”, khó khăn, thách thức mà các doanh nghiệp, HTX và người nông dân đang vướng phải. Song, điều quan trọng là các giải pháp cần phải sát và phù hợp với tình hình cụ thể của đất nước cũng như bối cảnh quốc tế để hướng tới thành công.
“Chúng ta cần đặt việc phát triển nông nghiệp trong dòng chảy của đổi mới, mở cửa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng hơn. Trong đó, cần tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp, như: ứng dụng công nghệ cao hỗ trợ cho ngành nông nghiệp; xây dựng cơ chế khuyến khích doanh nghiệp, HTX đầu tư vào chuỗi giá trị toàn cầu; hình thành các khu, cụm công nghiệp, vùng nguyên liệu chế biến sâu… để tăng giá trị và hướng tới mở rộng thị trường xuất khẩu”, bà Phỉ cho nói.
Liên quan tới các giải pháp để ngành nông nghiệp phát triển bền vững, TS Ngô Văn Mạnh, giảng viên Trường Đại học Nha Trang cho rằng, việc cơ cấu lại ngành nông nghiệp cần tập trung mạnh vào việc tạo môi trường thuận lợi, hình thành có hiệu quả và bền vững các chuỗi giá trị nông sản dựa trên lợi thế so sánh của từng vùng, miền, từng địa phương, từng ngành hàng; tiếp tục tập trung đầu tư vào kết cấu hạ tầng; nghiên cứu và ứng dụng khoa học - công nghệ, nhất là công nghệ sau thu hoạch, chế biến và chế biến sâu nông sản.
Cũng theo TS Ngô Văn Mạnh, bên cạnh đó, duy trì và phát triển bền vững thị trường và mở rộng thị trường nông sản sang các vùng lãnh thổ có tiềm năng khác thay vì chỉ tập trung và phụ thuộc vào một thị trường. Việc xây dựng vùng nguyên liệu cho từng loại thị trường để chiếm lĩnh và mở rộng thị trường có vai trò đặc biệt quan trọng. Cần tiếp tục nghiên cứu đổi mới tổ chức quản lý các ngành hàng nông sản, thử nghiệm mô hình “ban điều phối ngành hàng” đủ sức làm chủ thị trường nông sản trong và ngoài nước.
"Ngoài ra, cần ưu tiên ứng dụng công nghệ 4.0, nhất là các công nghệ phục vụ cho chuyển đổi số trong nông nghiệp ở các khâu then chốt, có thể làm ngay, như: truy xuất nguồn gốc, giao dịch và tiêu thụ nông sản. Đồng thời, đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng tiến bộ khoa học - công nghệ làm cơ sở nâng cao năng suất, chất lượng. Đây là vấn đề quan trọng để doanh nghiệp Việt Nam làm chủ các công nghệ nguồn, các bài toán cốt lõi, làm cơ sở nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất, kinh doanh, tăng giá trị ngành nông nghiệp Việt Nam", TS Ngô Văn Mạnh nhấn mạnh.