Giữ đà tăng trưởng dòng vốn FDI

Theo báo cáo từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính), thu hút đầu tư nước ngoài của Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2025 ghi nhận những tín hiệu tích cực. Tổng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đăng ký vào Việt Nam đạt 18,39 tỷ USD, tăng mạnh 51,2% so với cùng kỳ năm trước.

Đáng lưu ý, điểm sáng nổi bật nhất trong cơ cấu vốn FDI là dòng vốn đăng ký điều chỉnh. Cụ thể, có 674 lượt dự án hiện hữu đã đăng ký điều chỉnh vốn đầu tư, với tổng số vốn tăng thêm lên tới 8,52 tỷ USD, cao gấp 3,4 lần so với cùng kỳ năm 2024.

Trong khi đó, vốn đăng ký cấp mới có 1.549 dự án được cấp phép, tăng 14,1% về số lượng dự án, nhưng số vốn đăng ký lại giảm 13,2%, đạt 7,02 tỷ USD.

Hình thức góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài cũng tăng trưởng mạnh mẽ với 1.358 lượt, tổng giá trị góp vốn đạt 2,86 tỷ USD, tăng 82,9% so với cùng kỳ.

Xét về lĩnh vực, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo vẫn giữ vững vị thế dẫn đầu trong thu hút FDI. Ngành này thu hút được 9,33 tỷ USD (tính cả vốn cấp mới và điều chỉnh), chiếm 60,1% tổng vốn đăng ký. Lĩnh vực hoạt động kinh doanh bất động sản đứng thứ hai với 4,76 tỷ USD, chiếm 30,7%.

Đáng chú ý, vốn FDI thực hiện cũng lập kỷ lục mới, ước đạt 8,90 tỷ USD, tăng 7,9% so với cùng kỳ và là số vốn thực hiện cao nhất trong 5 tháng đầu năm của 5 năm qua. Điều này cho thấy cam kết và niềm tin của các nhà đầu tư vào môi trường kinh doanh tại Việt Nam.

Đáng chú ý, TP HCM, Hà Nội và Bắc Ninh tiếp tục là các địa phương dẫn đầu về thu hút FDI, cho thấy sự tập trung của dòng vốn vào các trung tâm kinh tế lớn. Trong đó, TP.HCM nổi bật khi dẫn đầu cả về số dự án mới, số lượt điều chỉnh vốn lẫn giao dịch góp vốn mua cổ phần, chiếm tới 67,2% ở nhóm cuối cùng. Sự năng động và cởi mở về chính sách, hạ tầng kết nối đồng bộ và tiềm năng tiêu dùng cao là các yếu tố giúp thành phố mang tên Bác tiếp tục khẳng định vị thế “đầu tàu FDI”.

Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được cho biết, trong 2 tháng qua, lãnh đạo TP.HCM đã tiếp nhiều nhà đầu tư và nhiều nhà đầu tư quyết định đầu tư tại Thành phố. “Có nhà đầu tư đến từ Trung Đông chỉ sau một tiếng làm việc với lãnh đạo Thành phố đã quyết định đầu tư dự án 2 tỷ USD”, ông Được cho hay.

Trong khi đó, một điểm sáng khác về thu hút đầu tư FDI là tỉnh Bắc Ninh, trong tổng vốn đầu tư 3,3 tỷ USD vào các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh từ đầu năm 2025 đến nay, thu hút vốn FDI đạt 2,69 tỷ USD, với 86 dự án cấp mới và hơn 220 lượt dự án điều chỉnh. Điều này không chỉ khẳng định sức hút mạnh mẽ của Bắc Ninh với nhà đầu tư quốc tế, mà còn tạo hiệu ứng lan tỏa cho chuỗi cung ứng công nghệ cao trong khu vực, thông qua việc các tập đoàn lớn như Amkor, Samsung, Goertek… tiếp tục mở rộng đầu tư.

Đối với vốn thực hiện, vai trò của công nghiệp chế biến, chế tạo càng được thể hiện rõ nét khi chiếm tới 81,6% tổng vốn, tương đương 7,26 tỷ USD.

Trong số 65 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư cấp mới tại Việt Nam, Singapore là nhà đầu tư lớn nhất với 2,12 tỷ USD, chiếm 30,2% tổng vốn đăng ký mới. Theo sau là Trung Quốc với 1,81 tỷ USD (chiếm 25,8%), Nhật Bản với 753,4 triệu USD (chiếm 10,7%) và Đặc khu hành chính Hồng Công (Trung Quốc) với 607,7 triệu USD (chiếm 8,7%).

Đặc biệt, cộng đồng doanh nghiệp nhà đầu tư nước ngoài bày tỏ lạc quan về triển vọng kinh doanh tại Việt Nam. Ông Nguyễn Hải Minh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) nhận định: “Từ góc nhìn của các doanh nghiệp châu Âu, trong tương quan so sánh với các quốc gia trong khu vực, Việt Nam hội tụ đồng thời các lợi thế lớn. Đó là vị trí địa lý chiến lược; mức độ hội nhập cao thể hiện qua mạng lưới các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới đã ký kết; chính sách ngoại giao linh hoạt, chủ động; cùng với nền tảng văn hóa đặc trưng và nguồn nhân lực chất lượng”.

Tuy nhiên, các nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư châu Âu, đang có nhu cầu rất lớn trong việc sử dụng Việt Nam như một trung tâm trung chuyển về logistics và kho bãi. Tuy nhiên, mô hình trung chuyển hiện đại không chỉ dừng lại ở việc thuê kho hàng, mà còn đi kèm nhiều dịch vụ giá trị gia tăng như bảo hành, bảo trì, Việt Nam là quốc gia duy nhất trong khu vực hiện có khả năng đáp ứng toàn diện những yêu cầu đó, bởi Singapore đang gặp khó khăn về mở rộng quy mô.

Để làm được điều đó, Việt Nam phải nhanh chóng cải thiện thể chế, khung khổ pháp lý và chính sách thương mại. “Chúng ta cần một hệ thống luật minh bạch, linh hoạt hơn, trao nhiều quyền lợi và sự chủ động hơn cho nhà đầu tư,” ông Nguyễn Hải Minh nhấn mạnh.

Theo các chuyên gia, trong bối cảnh cạnh tranh thu hút đầu tư ngày càng gay gắt, đầu tiên phải thu hút được những nhà đầu tư chất lượng đến Việt Nam và giữ họ thật lâu bằng môi trường đầu tư, kinh doanh minh bạch, ổn định.

Nhiều ý kiến cho rằng yếu tố quan trọng nhất để thúc đẩy mối liên kết FDI và doanh nghiệp nội địa là chuyển giao kinh nghiệm và tri thức. Tuy nhiên, để làm được điều này, rất cần sự hỗ trợ từ Nhà nước, đặc biệt là việc nới lỏng các quy định liên quan đến giấy phép lao động và thị thực dành cho chuyên gia, người lao động chất lượng cao. Nếu những rào cản này được tháo gỡ, việc gắn kết giữa khu vực doanh nghiệp trong nước và các nhà đầu tư nước ngoài sẽ có điều kiện phát triển mạnh mẽ hơn.

Ông Nguyễn Hoa Cương, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược, Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương, đồng tình với việc phân loại một số nhóm nhà đầu tư nước ngoài, từ đó Việt Nam xác định rõ muốn thu hút loại hình nhà đầu tư nào rồi xây dựng chính sách tương ứng. Chính sách này bao gồm thu hút đầu tư và tăng cường kết nối giữa khu vực FDI với các doanh nghiệp nội địa.