VCCI đưa ra nhiều góp ý nhằm đảm bảo tính hợp lý, minh bạch và thuận tiện cho các cơ quan, tổ chức trong việc tổ chức hội nghị, hội thảo quốc tế tại Việt Nam.
Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có những góp ý ban đầu đối với Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về tổ chức và quản lý hội nghị, hội thảo quốc tế tại Việt Nam (Dự thảo). Các ý kiến của VCCI tập trung vào việc cân bằng giữa quản lý nhà nước, bảo đảm an ninh, quốc phòng, đồng thời đơn giản hóa thủ tục hành chính để tạo thuận lợi cho các tổ chức, doanh nghiệp.

Về thẩm quyền cho phép tổ chức hoặc chủ trương đăng cai hội nghị, hội thảo quốc tế, Điều 5 Dự thảo xác định thẩm quyền cho phép tổ chức hoặc chủ trương đăng cai hội nghị, hội thảo, trong đó thể hiện tính chất phân quyền mạnh mẽ, trao quyền tự chủ cho người đứng đầu một số cơ quan như Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội, Giám đốc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Điều này đã tạo thuận lợi rất lớn cho các tổ chức, cơ quan này khi tổ chức hội thảo hội nghị.
Tuy nhiên, hiện Dự thảo chưa xác định rõ cơ quan cấp phép khi Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên tổ chức hội nghị, hội thảo quốc tế. Để đảm bảo tinh thần phân cấp và tạo thuận lợi về thực hiện thủ tục, VCCI đề nghị bổ sung quy định tại Điều 5 theo hướng Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được cho phép tổ chức hoặc cho chủ trương đăng cai hội nghị, hội thảo quốc tế của cơ quan mình.
Bên cạnh đó, VCCI cho rằng quy định tại Điều 7 về các hội nghị, hội thảo quốc tế thuộc những đề án, chương trình, dự án hoặc phi dự án đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt là hướng tiếp cận đúng và sẽ góp phần giảm tải đáng kể thủ tục hành chính. Tuy nhiên, cách thiết kế tại khoản 1 và khoản 2 của Dự thảo vẫn còn cứng nhắc, chưa phản ánh đúng thực tiễn triển khai.
Theo Dự thảo, hội nghị, hội thảo quốc tế chỉ được miễn xin phép nếu nằm trong các chương trình, kế hoạch đón đoàn đã được chính cơ quan có thẩm quyền cho phép tổ chức hội nghị, hội thảo quốc tế hoặc cơ quan cấp trên trực tiếp – phê duyệt. Cách quy định này vô hình trung thu hẹp đối tượng được miễn phép, bởi trên thực tế, có nhiều đề án, chương trình hay dự án được phê duyệt bởi các cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhưng không phải là cơ quan có thẩm quyền cấp phép hội nghị, hội thảo quốc tế. Trong quy trình phê duyệt các đề án, dự án, cơ quan phê duyệt đã xem xét đầy đủ các yếu tố liên quan đến an ninh, quốc phòng, yếu tố nhạy cảm và lấy ý kiến các bộ, ngành liên quan. Khi một chương trình hay dự án được phê duyệt, điều đó có nghĩa các rủi ro đã được đánh giá và kiểm soát. Vì vậy, việc giới hạn phạm vi theo Dự thảo hiện nay là không cần thiết.

VCCI đề nghị mở rộng theo hướng tất cả các hội nghị, hội thảo quốc tế là hoạt động chính thức trong đề án, chương trình, kế hoạch đón đoàn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đều được miễn xin phép, không chỉ những trường hợp được phê duyệt bởi cơ quan cấp phép hoặc cơ quan cấp trên trực tiếp.
Đáng nói, khoản 2 yêu cầu dự án, chương trình phải nêu cụ thể “thời gian, địa điểm, thành phần tham dự, diễn giả nước ngoài, chương trình” ngay tại thời điểm phê duyệt. VCCI nhận định yêu cầu này không khả thi. Rất nhiều dự án ODA hay chương trình xúc tiến thương mại được phê duyệt từ đầu năm nhưng hội thảo lại diễn ra vào các tháng sau đó, khi danh sách diễn giả hay lịch trình chi tiết chưa thể xác định. Nếu giữ nguyên quy định, quyền được miễn xin phép gần như không thể áp dụng trên thực tế. Theo VCCI, khi thẩm định dự án chỉ cần xem xét tính hợp lý của mục tiêu, nội dung tổng thể, không cần yêu cầu chi tiết đến mức “ngày, giờ, diễn giả”.
Từ những bất cập trên, VCCI đề xuất điều chỉnh Điều 7 theo hướng linh hoạt hơn, hội nghị, hội thảo quốc tế là hoạt động chính thức trong các đề án, chương trình, kế hoạch đón đoàn thăm, làm việc hoặc là hợp phần của các chương trình, dự án, phi dự án đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt thì đều được miễn thủ tục xin phép tổ chức.
Về hồ sơ và thủ tục xin phép, VCCI lưu ý rằng yêu cầu cung cấp bản sao văn bản phê duyệt chương trình, dự án, phi dự án và giấy phép chuyên ngành nếu hội nghị có mục đích giới thiệu, quảng cáo hoạt động kinh doanh, sản phẩm, dịch vụ hoặc tài sản có thể gây gánh nặng không cần thiết cho đơn vị tổ chức. VCCI đề nghị bỏ yêu cầu bản sao văn bản phê duyệt đối với các hội nghị thuộc chương trình, dự án đã được phê duyệt, đồng thời bổ sung cụm từ “nếu có” với giấy phép chuyên ngành để đảm bảo tính linh hoạt và minh bạch.
Liên quan tới điều chỉnh hội nghị, hội thảo quốc tế đã được phép tổ chức (Điều 12), Dự thảo yêu cầu nếu thay đổi diễn giả nước ngoài phải thực hiện thủ tục như xin phép lần đầu. Trên thực tế, việc thay đổi diễn giả, đặc biệt là các CEO trong các diễn đàn doanh nghiệp, là phổ biến và thường không ảnh hưởng tới nội dung, mục tiêu hội thảo. VCCI đề xuất chỉ cần thông báo cơ quan cấp phép nếu thay đổi diễn giả mà không thay đổi mục tiêu và nội dung hội thảo, đồng thời thời hạn báo cáo kết quả tổ chức hội thảo nên mở rộng từ 10 ngày lên 15-20 ngày để phù hợp với thực tế và quy mô các sự kiện lớn.