Gỡ "thẻ vàng" EC: Bước ngoặt để Ninh Bình phát triển kinh tế biển bền vững

Bằng những hành động cụ thể từ cơ sở, tỉnh đang nỗ lực hết mình để đưa nghề cá địa phương hội nhập đúng chuẩn mực quốc tế, khơi thông dòng chảy cho thủy sản vươn xa.

Siết chặt kỷ cương, không để "khoảng trống" trong quản lý

Cùng với các địa phương ven biển trên cả nước bước vào giai đoạn “nước rút” để tháo gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban Châu Âu (EC), tỉnh Ninh Bình đang dồn toàn lực triển khai các biện pháp cấp bách nhằm kiểm soát chặt chẽ hoạt động khai thác thủy sản.

Với tinh thần trách nhiệm cao nhất, Ninh Bình không chỉ xem đây là nhiệm vụ cấp bách để khôi phục vị thế xuất khẩu thủy sản Việt Nam, mà còn là bước ngoặt để tái cơ cấu ngành kinh tế biển theo hướng minh bạch và bền vững.

Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc thanh tra từ phía EC, UBND tỉnh Ninh Bình đã chỉ đạo sát sao các sở, ban, ngành và lực lượng biên phòng tuyến biển thực hiện rà soát, quản lý chặt chẽ 100% số lượng tàu thuyền trên địa bàn.

Một trong những ưu tiên hàng đầu của tỉnh là hoàn thiện công tác đăng ký, đăng kiểm và cấp giấy phép khai thác thủy sản. Đến nay, hầu hết các tàu cá có chiều dài lớn đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS). Hệ thống này cho phép các cơ quan chức năng theo dõi sát sao lộ trình của từng con tàu trên biển 24/7. Bất kỳ dấu hiệu nào của việc ngắt kết nối hoặc vi phạm vùng biển nước ngoài đều được cảnh báo kịp thời và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Tại cảng cá và các khu neo đậu, công tác kiểm tra nhật ký khai thác cũng được thực hiện nghiêm ngặt hơn bao giờ hết. Các cán bộ kiểm ngư và biên phòng không chỉ kiểm tra thủ tục giấy tờ mà còn trực tiếp đối soát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng, đảm bảo mọi kg hải sản đều có nguồn gốc rõ ràng, minh bạch. Việc thực hiện nghiêm quy trình xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác chính là "chìa khóa" để hàng hóa Việt Nam vượt qua được những hàng rào kỹ thuật khắt khe từ thị trường châu Âu.

Thay đổi tư duy ngư dân: Từ "đánh bắt" sang "bảo tồn"

Theo Sở Nông nghiệp & Môi trường: Xác định ngư dân là chủ thể chính trong việc gỡ “thẻ vàng”, Ninh Bình đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền với phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng tàu”. Thay vì những khẩu hiệu khô khan, các tổ công tác lưu động đã trực tiếp xuống các bến bãi, vào tận nhà ngư dân để giải thích về hệ lụy của "thẻ vàng" EC. Khi hải sản bị áp thẻ đỏ, không chỉ doanh nghiệp thiệt hại mà chính sinh kế của người dân cũng sẽ bị đe dọa nghiêm trọng do giá cả sụt giảm và thị trường bị thu hẹp.

Chính nhờ những nỗ lực bền bỉ này, tư duy của bà con ngư dân trên địa bàn đã có những chuyển biến rõ rệt. Thay vì khai thác theo kiểu tận diệt hoặc cố tình lấn sang vùng biển lân cận, nhiều chủ tàu đã tự giác chấp hành việc ghi chép nhật ký khai thác và duy trì thiết bị VMS hoạt động liên tục. Sự chuyển biến từ nhận thức sang hành động đã tạo nên một "lá chắn" vững chắc, góp phần giảm thiểu tối đa các hành vi vi phạm IUU tại địa phương.

Bên cạnh việc kiểm soát, tỉnh cũng chú trọng đến việc hỗ trợ ngư dân chuyển đổi nghề nghiệp và nâng cao hiệu quả đánh bắt. Các chính sách về hỗ trợ đóng mới tàu cá, hiện đại hóa trang thiết bị bảo quản sản phẩm sau thu hoạch được triển khai đồng bộ.

Điều này không chỉ giúp giảm áp lực lên nguồn lợi thủy sản ven bờ mà còn giúp ngư dân yên tâm vươn khơi bám biển đúng pháp luật, đóng góp vào công cuộc bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Mới đây, tại cuộc họp thứ 26 với Ban chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác IUU, ông Trần Anh Dũng – Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã báo cáo Thủ tướng về công tác về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU): Để khắc phục các khuyến nghị của Ủy ban Châu Âu (EC) trong công tác chống khai thác IUU), tỉnh Ninh Bình đã nghiêm túc tổ chức triển khai quyết liệtChỉ thị số 32-CT/TW ngày 10/4/2024 của Ban Bí thư, các Quyết định, Công điện Thủ tướng Chính phủ, của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo tới các sở, ngành, địa phương ven biển, trong đó đã giao người đứng đầu cấp ủy, chính quyền phải chịu trách nhiệm trước đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh nếu để xảy ra tình trạng vi phạm khai thác IUU tại địa phương mình quản lý.

Kết quả, Tính đến thời điểm ngày 14/12/2025 toàn tỉnh Ninh Bình có 32 tàu cá không đủ điều kiện hoạt động. UBND tỉnh chỉ đạo UBND các xã chủ trì tập kết các tàu cá không đủ điều kiện hoạt động neo đậu tại khu neo đậu tập trung và áp dụng các biện pháp quản lý. Tỉnh đã giao đích danh cho cán bộ xã phối hợp với lực lượng Biên phòng, Công an xã giám sát vị trí neo đậu từng tàu, niêm yết danh sách tại cộng đồng đảm bảo các tàu cá này không được hoạt động khai thác hải sản, trên tàu không có ngư lưới cụ. Đặc biệt, hàng ngày cập nhật hình ảnh, báo cáo UBND tỉnh theo quy định.

Tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên đã lắp đặt thiết bị VMS là 594/596 tàu đang hoạt động, đạt tỷ lệ 99,66%. Còn 02 tàu đã đăng ký nhưng chưa lắp thiết bị VMS do chủ tàu mới đăng ký tàu cá chưa hoạt động, tàu cá nằm bờ lâu ngày, tạm dừng hoạt động; hiện nay 02 tàu này đang nằm bờ không đi hoạt động.

Các lực lượng chức năng tổ chức trực ban 24/24 giờ khai thác, sử dụng hiệu quả hệ thống giám sát tàu cá để theo dõi, giám sát, đảm bảo 100% tàu cá của tỉnh duy trì kết nối thiết bị giám sát hành trình (VMS) khi tham gia hoạt động khai thác thủy sản từ lúc rời cảng đến khi cập cảng.

Cuộc chiến gỡ "thẻ vàng" EC đang ở giai đoạn quyết định. Với những hành động quyết liệt và đồng bộ, Ninh Bình đang cùng cả nước chứng minh với thế giới về một nền nông nghiệp minh bạch, có trách nhiệm. Sự quyết tâm của chính quyền và sự đồng lòng của người dân Ninh Bình không chỉ hướng tới mục tiêu trước mắt là xóa bỏ rào cản thương mại, mà còn nhằm xây dựng một tương lai xanh cho đại dương, để những chuyến tàu chở đầy tôm cá luôn có thể tự hào vươn ra biển lớn.