GÓC NHÌN ĐA CHIỀU SỐ 24: “Sức khỏe” cán bộ và sức khỏe nhân dân

Có một căn bệnh vô phương cứu chữa ở người Việt, nguy hiểm hơn cả ưng thư, đó là “bệnh cả nể”. Biểu hiện của nó là sợ động chạm, sợ mếch lòng, hoặc xa hơn sợ tai bay vạ gió…!

Phê bình và tự phê bình là nguyên tắc tối quan trọng trong mọi cơ quan nhà nước. Điểm thuận lợi của nguyên tắc này là…người Việt rất thích phê phán, chỉ trích nhau; nhưng cái dở là ngại đối diện, thành ra phê và tự phê lắm khi biến tướng thành “đâm bị thóc chọc bị gạo”.

Gần đây, phê và tự phê lại gặp trục trặc, đó là tình trạng “cả họ làm quan” sinh ra từ nhân sự “cây nhà lá vườn”, chuyện này không mới nhưng nó phát tác ra vô số thứ rất mới không dễ đối phó.

Trong một hệ thống điển hình như Hà Giang, toàn “con ông cháu cha” nắm giữ các chức vụ chủ chốt một cách đáng nghi ngại thì ai sẽ là người “dũng cảm” đứng ra phê bình nếu có sai trái?

Và, có chút hy vọng nào để những người “một giuộc” đứng ra nói thẳng vào nhau những lời chối tai? Hay họ sẽ cố kết nhau thành một khối để dung túng cho những sự việc kinh thiên động địa. Đấy, nâng điểm thi, phá hoại ngành giáo dục; tham nhũng đất đai ở TP HCM… là những ví dụ.

Một thời gian nở rộ tình trạng “ông trẻ”, “ông trời con” khiến dư luận phẫn nộ, làm mất uy tín của Đảng, Nhà nước và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đã nói đến cơ chế “lồng nhốt quyền lực”.

Nếu vẫn còn cả nể, không dám đối diện thì hãy giao nhiệm vụ đó cho nhân dân, ai tốt, ai chưa tốt cứ hỏi dân sẽ rõ. Không gì tốt hơn là công bố quy hoạch nhân sự cấp chiến lược để nhân dân, đảng viên giám sát.

200 ủy viên Trung ương giống như hạt mầm, họ là lãnh đạo chủ chốt ở địa phương, các Bộ ngành. Nếu hạt giống tốt sẽ lan tỏa để địa phương tốt, Bộ ngành tốt và ngược lại.

Những gì xảy ra với nhiều vị Đại biểu quốc hội, lãnh đạo các tỉnh, thành vừa qua cho thấy không để người dân tham gia giám sát cán bộ là điều rất đáng tiếc. Nhân dân - họ tuy không nhận một xu thù lao nào, nhưng họ là lực lượng mạnh nhất, có trách nhiệm nhất với đất nước.

Bài học nghe dân, tin dân, yêu mến dân luôn luôn cần thiết. Nhà nước hiện đại, kiến tạo là nơi có cửa rộng cho người dân cất lên tiếng nói phản biện, đóng góp ý kiến, và việc giám sát theo dõi những người được phó thác quyền lãnh đạo là một điều tất yếu.

Câu hỏi xuyên suốt phiên tòa những ngày qua là lô thuốc (trị ung thư) H-Capita do VN Pharma nhập về là “thuốc giả” hay chỉ là “thuốc kém chất lượng”? Đa số luật sư của các bị cáo đều cho rằng lô thuốc này chỉ bị dán tem, làm giả giấy tờ để thay đổi nguồn gốc xuất xứ chứ không phải thuốc giả.

Cũng phải thôi, “thuốc giả” và “thuốc kém chất lượng” là hai khái niệm khác nhau. Tòa phải căn cứ vào một trong hai bản lề này để luận tội, khổ nỗi sự khác nhau giữa chúng có sức mạnh làm thay đổi bản chất vụ án.

Thuốc giả đã không chữa được bệnh mà còn vô hiệu hóa các phương pháp chữa bệnh khác, nếu vướng tội này hậu quả gây ra là “đặc biệt nghiêm trọng”.

Và rất có thể, loại tội danh ngút trời mà dư luận bàn tán lâu nay “đầu độc đồng loại”, “giết người” có thể bị đẽo gọt để chuyển sang tội buôn gian bán lận, trốn thuế…!

Hơn thế nữa, người ta cho rằng, việc giám định thuốc phải được tiến hành từ khi mới nhập về mới chính xác chứ không thể lưu kho hàng năm trời vì tính chất hóa học đã thay đổi - oan cho bị cáo!

Nan giải hơn, một vài bị cáo quan trọng của phiên tòa này bỗng dưng…đổ bệnh phải nhập viện, đó là ông Phạm Văn Thông, được VN Pharma thuê viết “tiêu chuẩn thuốc”.

Quanh co, chối tội và phần nào là sự chưa chắc chắn của tòa đã khiến nhiều vụ án rơi vào “đầu chuột đuôi voi”, kết quả là án nhẹ hều trong khi sự căm phẫn tột cùng của dân chúng vẫn còn y nguyên.

Năm 2017, lần xét xử đầu tiên ngài Tổng giám đốc VN Pharma uy dũng một thời đã khóc như trẻ con, thiên hạ được phen bấm bụng cười buồn. Cười vì nhiều nhẽ, nhưng nhẽ lớn nhất là nước Việt ta đang sở hữu nhiều cán bộ thiếu bản lĩnh, liêm sĩ nhưng thích ăn trên ngồi trốc!