Hà Nội mưa ngập: So sánh rủi ro giữa xe điện và xe xăng

Những ngày gần đây, Hà Nội liên tục hứng chịu mưa lớn kéo dài, lượng mưa phổ biến hàng trăm mm chỉ trong vài giờ khiến nhiều tuyến phố trung tâm chìm trong biển nước. Hàng loạt khu vực như đại lộ Thăng Long, Nguyễn Trãi, Nguyễn Xiển, Tố Hữu, Nguyễn Tuân hay đường Cổ Linh, Đàm Quang Trung... rơi vào cảnh ngập úng nghiêm trọng, giao thông tắc nghẽn kéo dài tại nhiều nút giao hướng về trung tâm thành phố. Nhiều nơi ghi nhận lượng mưa vượt 200mm, làm hệ thống thoát nước quá tải, người dân và phương tiện di chuyển hết sức khó khăn.

Trong tình cảnh ấy, hình ảnh hàng trăm ô tô chết máy, xếp hàng dài chờ cứu hộ trở thành “kịch bản quen thuộc” mỗi khi mưa lớn trút xuống. Câu hỏi được nhiều người đặt ra là liệu ô tô điện vốn được quảng cáo có khả năng chống thủy kích có thực sự an toàn hơn xe xăng, dầu trong những ngày phố phường Hà Nội ngập trắng nước hay không?

Thực tế, ô tô điện khác biệt căn bản so với xe xăng ở hệ thống truyền động. Nếu xe truyền thống phụ thuộc vào động cơ đốt trong với hàng loạt chi tiết cơ khí phức tạp, dễ hỏng hóc khi nước lọt vào ống hút gió hay buồng đốt, thì xe điện vận hành bằng bộ pin điện áp cao và động cơ điện. Chính cấu tạo này khiến xe điện không phải đối diện nguy cơ thủy kích - nỗi ám ảnh của hàng nghìn tài xế mỗi mùa mưa. Đây cũng là lý do khiến nhiều quảng cáo tô vẽ rằng xe điện có thể “lội nước băng băng” mà không lo hỏng hóc.

Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa xe điện miễn nhiễm với ngập nước. Các chuyên gia kỹ thuật cho biết, pin và những bộ phận điện áp cao trên xe điện hiện đại thường đạt chuẩn chống nước IP67 hoặc cao hơn, tức có thể chịu được ngâm trong nước ở độ sâu một mét trong vòng 30 phút. Với thiết kế gầm phẳng, không có ống xả hay ống hút gió, xe điện rõ ràng có lợi thế nhất định trong điều kiện ngập nhẹ.

Song giới hạn an toàn luôn tồn tại. Sau thời gian sử dụng, độ kín của gioăng, khả năng chống nước của vỏ pin hay các mối nối điện đều suy giảm. Khi đó, nguy cơ nước lọt vào hệ thống điện áp thấp, gây chập mạch, báo lỗi hoặc khiến xe dừng giữa đường là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Nước ngập lâu ngày còn dẫn đến ăn mòn linh kiện, đặc biệt nghiêm trọng nếu ngập trong nước mặn hoặc nước thải lẫn hóa chất vốn khá phổ biến tại các đô thị. Trong trường hợp xấu, pin bị tổn hại có thể gây quá nhiệt, thậm chí dẫn tới cháy nổ, dù xác suất rất thấp. Ngoài ra, hệ thống phanh và treo cũng dễ bị ảnh hưởng, khi lớp dầu mỡ bôi trơn bị rửa trôi khiến hiệu quả giảm sút.

Nếu đặt lên bàn cân, xe xăng và xe điện đều có những rủi ro riêng trong bối cảnh ngập lụt như Hà Nội vừa qua. Với xe xăng, nguy cơ lớn nhất là thủy kích, khiến động cơ hư hỏng nặng, chi phí sửa chữa tốn kém, đôi khi gần bằng giá trị chiếc xe. Trong khi đó, xe điện loại bỏ hoàn toàn nỗi lo này, nhưng lại dễ tổn thương bởi hệ thống điện tử, dây dẫn, giắc nối. Nếu mực nước vượt quá nửa bánh xe, cả hai loại phương tiện đều khó tránh khỏi hư hại nghiêm trọng, đồng thời tiềm ẩn rủi ro an toàn cho hành khách nếu xe chết máy giữa dòng nước xiết.

Bài học từ đợt mưa ngập ở Hà Nội cho thấy, người dùng không nên quá chủ quan với bất kỳ loại phương tiện nào. Các chuyên gia khuyến nghị, nếu thấy nước dâng quá nửa bánh xe, tài xế nên dừng lại và tìm lối khác, thay vì mạo hiểm lao qua. Sau khi đi qua vùng ngập, xe cần được đưa đến xưởng dịch vụ để kiểm tra hệ thống điện, phanh, gầm. Với xe điện, việc đánh giá độ kín pin và các giắc nối càng quan trọng hơn. Ngoài ra, tuyệt đối tránh đỗ xe lâu trong vùng ngập, vì nước có thể ngấm dần gây hỏng nội thất và linh kiện điện tử. Trong môi trường ven biển hoặc khi triều cường dâng, nước mặn chứa nhiều muối càng nguy hiểm, do khả năng ăn mòn diễn ra nhanh chóng.

Dù vậy, không thể phủ nhận rằng ô tô điện vẫn là xu hướng tất yếu trong tiến trình chuyển đổi xanh tại Việt Nam. Những lợi thế về chi phí vận hành, chính sách hỗ trợ từ Nhà nước, cùng cam kết giảm phát thải của ngành giao thông đang tạo đà cho xe điện phổ biến hơn trên đường phố. Vấn đề nằm ở chỗ, để phương tiện này thực sự thích nghi với điều kiện đô thị Việt Nam - nơi mưa ngập xảy ra thường xuyên cần sự chuẩn bị đồng bộ. Đó không chỉ là cải thiện tiêu chuẩn kỹ thuật của xe, mà còn là nâng cấp hạ tầng thoát nước, mở rộng dịch vụ hậu mãi, đồng thời giúp người tiêu dùng hiểu đúng về giới hạn công nghệ.

Những ngày mưa ngập tại Hà Nội một lần nữa nhắc nhở rằng: ngập nước là phép thử khắc nghiệt cho mọi phương tiện, dù chạy xăng hay chạy điện. Trong quá trình chuyển đổi, việc lựa chọn xe điện không nên gắn với ảo tưởng “lội nước vô tư”, mà cần nhìn nhận đây là phương tiện hiện đại, thân thiện môi trường nhưng vẫn có giới hạn an toàn. Khi người dùng tỉnh táo và hạ tầng đô thị dần hoàn thiện, hành trình đi đến tương lai xanh mới thực sự bền vững.