HẠ TẦNG XÃ HỘI KHU CÔNG NGHIỆP: Nâng cao năng lực quản lý nhà nước về nhà ở xã hội cho công nhân

Đồng quan điểm với các vấn đề về xây dựng nhà ở cho công nhân được nêu ra tại Tọa đàm "Hạ tầng xã hội khu công nghiệp: Thực trạng và giải pháp" do Tạp chí Diễn đàn doanh nghiệp (VCCI) tổ chức, ông Nguyễn Văn Phấn, Trưởng phòng Quản lý Đầu tư - Quản lý các KCN Bắc Giang cho biết, mặc dù các cấp ủy đảng và chính quyền địa phương đã rất quan tâm, tuy nhiên, việc phát triển nhà ở xã hội cho công nhân KCN vẫn còn nhiều vấn đề còn vướng mắc.

Trong đó, thủ tục đầu tư nhà ở xã hội, nhà ở công nhân còn phức tạp, nhiều điều kiện ràng buộc: Đối tượng mua nhà, điều kiện mua nhà, định mức lợi nhuận, nguồn vốn, thời gian thu hồi vốn chậm… nên các nhà đầu tư chưa quan tâm; nguồn vốn ngân sách cho vay còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu vốn của các đối tượng chính sách, đặc biệt là triển khai cho vay theo Khoản 1 Điều 16 Nghị định số 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ.

Một số chủ đầu tư dự án kinh doanh hạ tầng KCN, doanh nghiệp hoạt động trong KCN chưa quan tâm đến việc đầu tư hạ tầng kĩ thuật, nhà ở công nhân.

Việc triển khai Đề án ”Đầu tư xây dựng các thiết chế của công đoàn tại các KCN, khu chế xuất” theo Quyết định số 655/QĐ-TTg ngày 12/5/2017 (sửa đổi, bổ sung tại Quyết định số 1729/QĐ-TTg ngày 04/11/2020) vẫn còn vướng mắc (cơ chế thực hiện, nguồn vốn đầu tư...).

Chia sẻ tại Tọa đàm, ông Nguyễn Văn Phấn cho biết, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng trên là chính sách hỗ trợ, ưu đãi đầu tư để thu hút các nhà đầu tư nhà ở công nhân KCN đã được pháp luật quy định đầy đủ, tuy nhiên chưa hấp dẫn các nhà đầu tư vì các dự án nhà ở thương mại thuận lợi hơn, các loại hình bất động sản trên địa bàn tỉnh chủ yếu là nhà ở thương mại; bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng ở phân khúc trung và cao cấp. Nguồn ngân sách nhà nước dành cho việc đầu tư thiết chế công đoàn (nhà văn hóa, trường học, y tế, thể thao) tại các KCN còn hạn chế.

Đồng quan điểm ông Đào Vũ Việt, giám đốc Sở Xây dựng Thanh Hóa chia sẻ, tại địa phương trên, thủ tục lựa chọn chủ đầu tư nhà ở công nhân vẫn còn bất cập. Bổ sung thêm về điều kiện đặc biệt, ông Đào Vũ Việt cho biết, với các doanh nghiệp nước ngoài đang đầu tư trên địa bàn, đã có doanh nghiệp xin đầu tư nhà ở phục vụ nhà ở công nhân, nhưng địa phương đang xin ý kiến Bộ Xây dựng vì khu kinh tế Nghi Sơn thuộc khu vực bảo vệ an ninh quốc phòng, do đó người nước ngoài không được sở hữu.

Vấn đề đặt ra là liệu khi không được sở hữu thì có thể chỉ định chủ đầu tư hay không. Mặt khác, nguồn vốn vẫn còn khó khăn dẫn đến giá cho thuê, giá bán cao, trong khi đó, giá ban người dân xung quanh thấp, do đó nếu đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư thực hiện dự án thì rất khó thu hút doanh nghiệp.

Đồng quan điểm với 2 địa phương trên, ông Đỗ Xuân Điệp, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Quảng Ninh cho biết để thực hiện mục tiêu phát triển nhà ở công nhân, Nhà nước phải có nguồn vốn đối ứng, kích cầu, bố trí ngân sách nhà nước để hỗ trợ nhà đầu tư trong việc bồi thường, giải phóng mặt bằng; hỗ trợ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật đến chân hàng rào dự án; Đầu tư xây dựng hệ thống thiết chế công đoàn bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước trong phạm vi KCN; Bố trí nguồn vốn ngân sách (thông qua các Ngân hàng chính sách xã hội hoặc các Ngân hàng thương mại cổ phẩn) để cho chủ đầu tư, công nhân có nhu cầu vay vốn ưu đãi.

Mặt khác, cần tăng cường công tác kêu gọi, thu hút đầu tư, các Sở ngành và địa phương tăng cường kêu gọi đầu tư bằng các hình thức như: Tổ chức Hội nghị xúc tiến đầu tư, công bố thông tin trên các phương tiện thông tin truyền thông,…

Phó Giám đốc Sở Xây dựng Quảng Ninh, cần kết hợp gắn trách nhiệm của chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại trong việc đầu tư xây dựng nhà ở xã hội; khuyến khích đầu tư xây dựng nhà ở xã hội song song với đầu tư xây dựng nhà ở thương mại trong cùng một dự án; gắn trách nhiệm xây dựng nhà ở công nhân, thiết chế công đoàn của chủ đầu tư dự án hạ tầng khu công nghiệp...