Hải Phòng: Loạn cảng cạn

Bởi ngoài yếu tố thuận lợi về địa lý, hạ tầng,… thì dịch vụ của mỗi cảng cạn là yếu tố cạnh tranh sống còn.Khu công nghiệp Minh Phương Đình Vũ (Hải Phòng) có đến gần chục đơn vị khai thác cảng cạn (ICD - Inland Container Depot).

Cảnh vắng lặng tại bãi container Vietsun

ICD hay “bãi container” ?

Sự phát triển thần tốc của hệ thống các cảng biển khu vực Đình Vũ đã kéo theo sự xuất hiện của các cảng cạn “ăn theo” tại đây.

Nếu chạy dọc tuyến đường Đình Vũ, phía bên sông Bạch Đằng có các cảng: Đình Vũ, Tân Vũ, Nam Hải Đình Vũ, Vip Green…thì bên kia đường là nhan nhản các ICD như: G-fortuner, SITC Đình Vũ, Nam Hải ICD, Tân cảng phương đông, Vietsun Depot…

“Danh chính ngôn thuận” thì Hải Phòng mới có 1 vài cảng cạn được Bộ GTVT công bố như ICD Đình Vũ - Quảng Bình vừa được Bộ GTVT công bố cuối năm 2018, ICD Tân cảng...

Tuy nhiên, trên thực tế, hệ thống các ICD ở Hải Phòng với tên gọi dân dã - “bãi container” đã hoạt động với vai trò cảng cạn từ nhiều năm nay.

Thực chất, nhiều ICD là bãi chứa container thuần túy. Bởi diện tích chỉ rộng vài ha, hạ tầng đơn điệu và đặc biệt hầu hết không có các dịch vụ quan trọng cần thiết của 1 ICD như: dịch vụ container (nâng hạ, sửa chữa, dịch vụ container lạnh, dịch vụ hải quan,…), khu vực làm hàng lẻ (CFS), khu vực kiểm soát, khu vực văn phòng (Văn phòng công ty quản lý khai thác, Văn phòng Hải quan, Đại lý hãng tàu, Đại lý giao nhận, Cơ quan kiểm dịch...).

Với các cảng biển, ICD như 1 bộ phận không thể tách rời, là bộ phận hậu cần của cảng biển với chức năng chính là điểm thông quan hàng hóa nội địa, bãi chứa container có hàng, container rỗng và container hàng lạnh,… Vì hầu hết cảng biển đều có không gian giới hạn nên diện tích kho bãi ít có khả năng mở rộng nên ICD giúp cảng biển giải phóng hàng nhanh chóng, tăng khả năng thông quan hàng hóa cho cảng biển.

Kẻ ăn không hết…

Theo quan sát của PV, tại KCN Minh Phương Đình Vũ, một số “bãi container” như Vietsun depot, Tân cảng Phương Đông… vắng như chùa bà đanh. Phía trong các bãi này chỉ lèo tèo vài hàng container chỏng chơ, hoạt động vận tải vắng lặng.

Thậm chí, có những doanh nghiệp thuê đất đầu tư kho bãi nhưng rồi lại… cho thuê vì khai thác không hiệu quả. Nhiều “ông lớn” như Hưng Đạo - khai thác kho bãi trước đây ở Hải Phòng đã mất hút do không đủ sức cạnh tranh.

Theo quy hoạch phát triển ICD phải được kết nối với ít nhất 2 phương thức vận tải. Ngoài vận tải đường bộ là phương án kết nối cơ bản, phương thức còn lại phải là đường sắt hoặc đường thủy nội địa.

Thực tế, các ICD khu vực Hải Phòng chỉ được kết nối bằng đường bộ, do đó chưa tạo ra được hiệu quả vận tải rõ rệt giữa cảng biển và nguồn hàng. Đặc biệt, với quy mô nhỏ, chủ yếu dưới 10 ha, dẫn đến hiệu quả kinh doanh chưa cao, chưa được quy hoạch phát triển hợp lý.