Tắc từ Sở Tài nguyên Môi trường

Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM (HoREA) cho biết, 8 tháng năm 2020, số tiền sử dụng đất TP.HCM thu được là 4.453 tỷ đồng, giảm 52% so với cùng kỳ năm 2019.

Từ khoảng 4 năm trở lại đây, HĐND Thành phố đã có nhiều cuộc họp để giải quyết việc cấp sổ hồng cho người dân. Tuy nhiên, đối với những dự án BĐS trước năm 2015, thực hiện theo Luật đất đai năm 2003, có nhiều dự án đến nay vẫn chưa cấp được sổ hồng cho cư dân.

Nhưng trong giai đoạn 5 năm trở lại đây, thực trạng này đã có nhiều thay đổi, chủ đầu tư các dự án BĐS đã rất nỗ lực để xin được đóng tiền sử dụng đất nhưng vẫn không được.

Ông Châu lấy ví dụ, đối với trường hợp của Tập đoàn Novaland, có 11 dự án đã tạm nộp tiền sử dụng đất, nhưng khi doanh nghiệp xin xác nhận số tiền sử dụng đất chính xác phải nộp là bao nhiêu để doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ nộp cho Nhà nước để hoàn tất thủ tục cấp sổ hồng cho cư dân, nhưng đến nay doanh nghiệp vẫn chưa được giải quyết.

“Hiệp hội đã thống kê được 11 doanh nghiệp với 44 dự án gồm hơn 22.000 căn hộ chưa được cấp sổ hồng. Nghĩa là 22.000 hộ gia đình bức xúc. Hiệp hội đã đề xuất tháo gỡ khó khăn nhưng quy trình sử dụng tính tiền đất phải qua rất nhiều khâu. Việc tắc tiền sử dụng đất có nhiều nguyên nhân”, ông Châu cho biết.

Ông Châu cho rằng, chủ đầu tư đã tạm nộp tiền sử dụng đất và được cấp sổ hồng 1 phần nhưng nay không được cấp tiếp vì có vướng mắc phải xác định lại tiền sử dụng đất. Bên cạnh đó, Sở Tài nguyên Môi trường TP.HCM (Sở TNMT) mới đề nghị xác định đất ở bao gồm diện tích đất xây dựng chung cư khối đế, hồ bơi, sân vườn, sân chơi, lối đi nội bộ... nhưng đây là quy định không đúng với quy định hiện tại, nhất là với những chung cư lớn. Đặc biệt, từ quan điểm của Sở TNMT thì toàn bộ dự án đều bị tắc trong vấn đề này.

Ngoài ra, chủ đầu tư xin điều chỉnh quy hoạch kiến trúc, thậm chí có trường hợp đã được thành phố xác nhận hệ số sử dụng đất không thay đổi nhưng gần cả năm vẫn chưa được cấp sổ hồng. Hay có việc góp vốn đầu tư thì xác định là chuyển nhượng dự án hay chuyển nhượng quyền sử dụng đất cũng khó khăn khiến dự án không được cấp sổ hồng.

Giải quyết chậm

Liên quan đến những bất cập trong việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân, ông Trần Văn Thạch - Phó giám đốc Sở TNMT TP.HCM thừa nhận, so với thực tế, việc giải quyết các vướng mắc vẫn rất chậm. Trong 5 năm qua, thành phố chỉ thu được thu 3 - 5% tiền sử dụng đất tại các dự án. Hiện còn hơn 100 hồ sơ của doanh nghiệp chưa được giải quyết.

Theo thống kê, trong 6 tháng đầu năm, Sở TNMT đã tính giá đất được cho 38 dự án, sắp tới sẽ trình UBND Thành phố thông qua thêm 49 dự án.

Theo ông Thạch, quy trình tính giá sử dụng đất không khó, mà chủ yếu là do vướng về mặt pháp lý và kỹ thuật. Đơn cử, một dự án thực hiện đầy đủ quy trình thủ tục một cách bài bản thì việc cấp giấy không vướng. Tuy nhiên, đối với các dự án lớn, thời gian thực hiện kéo dài, trong quá trình triển khai có rất nhiều luật, quy định thay đổi, điều chỉnh nên vướng nhiều pháp lý. Khó khăn đôi khi từ cấp Trung ương nên cơ quan địa phương khi vận dụng Luật để làm cũng khó.

Bên cạnh đó, cơ quan kiểm tra, kiểm toán qua từng thời kỳ có nhiều trường hợp tham mưu không chuẩn, dẫn đến sai phạm nên thực tế đang có sự trùng lặp, thận trọng, chậm hơn. Hiện chưa có bộ nguyên tắc tiêu chí kiểm tra, thẩm định giá đất; việc thu thập thông tin, phương pháp định giá cũng còn nhiều bất cập...

"Về mặt pháp lý còn rất nhiều vướng mắc mà đơn vị tham mưu như Sở TNMT cũng rất khó giải quyết. Sở đang tập hợp, phân loại các dự án vướng mắc, báo cáo UBND Thành phố để kiến nghị lên các Bộ có những cơ chế gỡ vướng cho doanh nghiệp, cho người dân", ông Thạch chia sẻ.

Doanh nghiệp thiệt hại nặng nề

Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Trần Quốc Dũng - Phó TGĐ Tập đoàn Hưng Thịnh cho biết, Hưng Thịnh có 13 dự án, tương đương 8.791 căn hộ chưa được Sở TNMT cấp sổ hồng vì hầu hết bị vướng ở khâu xác định tiền sử dụng đất.

Theo ông Dũng, trước đây khâu tính tiền sử dụng đất là do Sở Tài chính phụ trách theo Luật Đất đai 2003. Nhưng sau năm 2014, luật Đất đai 2013 và Nghị định 44, công tác này được giao Sở TNMT lập kế hoạch định giá đất cụ thể và tổ chức thực hiện việc xác định giá đất.

Ông Dũng cho rằng, việc chậm trễ thẩm định giá đất, xác định tiền sử dụng đất dẫn đến việc chưa cấp sổ hồng được cho cư dân là lỗi xuất phát từ cơ quan thẩm quyền, không phải do lỗi của doanh nghiệp, nhưng doanh nghiệp đang phải gánh chịu trách nhiệm, thiệt hại nặng nề. Đó là sự “bội tín” bất đắc dĩ với khách hàng, ảnh hưởng đến uy tín thương hiệu đã gầy dựng trên thị trường, vướng các tranh chấp, kiện tụng không đáng có.

Vì vậy ông Dũng kiến nghị cần có sự cải tổ thủ tục hành chính, ban hành chi tiết khung cơ chế thẩm định, xác định tiền sử dụng đất, tạo điều kiện cho doanh nghiệp chủ động nộp tiền sử dụng đất, tạo nguồn thu ngân sách Nhà nước.

“UBND TP.HCM xem xét, chỉ đạo Sở TNMT, cơ quan ban ngành mạnh dạn giải quyết các vướng mắc cho doanh nghiệp, linh hoạt, ưu tiên cấp sổ hồng cho người mua nhà ở. Có thể tạm thời chưa cấp sổ hồng các phần diện tích sở hữu riêng của chủ đầu tư hoặc chủ đầu tư thực hiện ký quỹ, cam kết nộp tiền sử dụng đất khi có quyết định nộp bổ sung” - ông Dũng kiến nghị.