Từ bao đời nay Then có vị trí đặc biệt quan trọng trong đời sống của người Tày cổ. Trải qua bao biến động thăng trầm của thời gian, sức sống mãnh liệt của then vẫn lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng. Then là hoạt động tín ngưỡng, phản ánh ước mơ, khát vọng trong cuộc sống lao động của con người. Phản ánh cuộc đời của một con người, từ khi sinh ra đến khi mất đi, đều có dấu ấn của các nghi lễ tâm linh. Then như một phần không thể thiếu trong cộng đồng, làng bản.
Bên cạnh những quy định về pháp luật, mỗi cộng đồng người Tày, Nùng, Thái đều có những quy định hương ước, tập tục riêng và phần lớn đều gắn với giá trị của Then. Và chính những người thầy cúng hay còn gọi là những Nhà Then là những bậc khả kính, uy tín. Nhà Then là những người có khả năng đặc biệt, được trao truyền, lựa chọn trong một cộng đồng quần cư đông đảo, làm nhiệm vụ kết nối với thần linh, để thay mặt người dân gửi đến như mong muốn tốt đẹp trong cuộc sống, đến với tổ tiên thông qua việc thực hành các nghi lễ ấy.
Những giá trị của then ngày càng lan rộng trong đời sống của cộng đồng, có ảnh hưởng xã hội ngày càng lớn khẳng định một sức sống mãnh liệt qua nhiều đời. Việc quan tâm, động viên và có những định hướng cổ vũ, phát triển đối với những nghệ nhân Then - những người đang âm thầm, bảo tồn, lưu giữ then trong cộng đồng là vô cùng quan trọng.
Có thể bạn quan tâm