Gửi bình luận
Thị trường thương mại điện tử Việt Nam 6 tháng đầu năm 2025 ghi nhận một nghịch lý: tổng giá trị giao dịch tăng, nhưng số lượng nhà bán có doanh thu lại giảm. Điều gì đang thực sự diễn ra?
Báo cáo mới nhất từ YouNet ECI cho thấy trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng giá trị giao dịch (GMV) của thị trường thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam trên bốn sàn lớn gồm Shopee, TikTok Shop, Lazada và Tiki đạt 222,1 nghìn tỷ đồng, tăng trưởng 23% so với cùng kỳ năm 2024. Mức tăng này vượt xa tốc độ tăng trưởng của ngành bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng (9,3%).
Tuy nhiên, mức tăng trưởng này không đến từ tăng trưởng số lượng nhà bán. Trên thực tế, nhiều người bất ngờ khi trong nửa đầu năm 2025, đã có hơn 7.000 nhà bán rời khỏi các sàn TMĐT của Việt Nam.
Không chỉ là bức tranh toàn ngành TMĐT, mà từng ngành hàng cụ thể cũng đang ghi nhận xu hướng tương tự.
Các thống kê từ Metric cho thấy ngành hàng nhà cửa & đời sống trong tháng 5/2025 ghi nhận mức tăng trưởng 18,99% về doanh thu, với 57 triệu sản phẩm được bán ra. Nhưng song song, số lượng shop kinh doanh trong ngành này lại giảm tới 16,92%, tương ứng gần 123.000 nhà bán rút lui.
Tương tự, ngành hàng làm đẹp có doanh thu tháng 5/2025 đạt 5.400 tỷ đồng, tăng 17,86%; tuy nhiên lại mất hơn 67.000 nhà bán, giảm tới 26,35%. Số lượng sản phẩm có phát sinh đơn hàng cũng giảm mạnh.
Thông thường, người ta sẽ dựa vào số lượng nhà bán để phán đoán về sức mua và độ mạnh của thị trường. Thế nhưng nghịch lý đang diễn ra, khi một bên là doanh thu tăng, một bên là số lượng người bán sụt giảm. Ông Trần Lâm - nhà sáng lập Julyhouse, tác giả cuốn sách “Cất cánh trên sàn thương mại điện tử” - nhận định, điều này cho thấy thị phần đang tập trung nhanh chóng vào tay các doanh nghiệp mạnh, những người biết đầu tư bài bản, nắm bắt xu hướng, tối ưu vận hành và có khả năng giữ chân người tiêu dùng.
Hay nói cách khác, thị trường TMĐT hiện nay không hề yếu đi, mà nó đang phân hóa mạnh giữa người bán mạnh và người bán yếu, giữa những doanh nghiệp có năng lực vận hành và khả năng thích nghi với những doanh nghiệp chưa kịp chuyển mình.
Theo ông Nguyễn Phương Lâm, Giám đốc Phân tích thị trường tại YouNet ECI, tình trạng thị trường tăng dù số lượng nhà bán giảm cho thấy thị trường đang thanh lọc, người tiêu dùng đang có xu hướng đặt niềm tin vào các thương hiệu uy tín và nhà bán lẻ lớn, đặc biệt khi mua các mặt hàng thiết yếu.
Không chỉ vậy, áp lực về chi phí, độ cạnh tranh và yêu cầu vận hành từ các sàn (ví dụ giới hạn thời gian chuẩn bị hàng, đóng gói, chính sách hậu mãi, v.v..) khiến các nhà bán lẻ không còn dễ dàng kinh doanh và có chỗ đứng như trước. Những ai còn trụ lại được là người biết thích nghi với thị trường, đầu tư vào thương hiệu, công nghệ, chăm sóc khách hàng, v.v.. Đó cũng chính là nhóm đang thâu tóm thị phần và ghi nhận mức doanh thu tăng trưởng. Số liệu từ YouNet ECI cho thấy doanh thu trung bình của mỗi nhà bán còn hoạt động lại tăng tới 27,6%.
Một điểm nổi bật khác của TMĐT Việt Nam nửa đầu năm 2025 là sự bùng nổ của TikTok Shop. Nền tảng này có GMV tăng đến 148%, với giá trị giao dịch đạt 93,3 nghìn tỷ, chiếm 42% thị phần TMĐT Việt Nam. Đặc biệt, TikTok Shop lần đầu vượt Shopee về số lượng nhà bán có doanh thu, với hơn 266.000 shop, tăng 96% so với cùng kỳ.
Trong khi đó, Shopee vẫn giữ vị trí dẫn đầu về GMV (122,2 nghìn tỷ đồng – chiếm 55% thị phần), nhưng đang dần bị rút ngắn khoảng cách. Lazada và Tiki tiếp tục lao dốc, lần lượt giảm 48% và 46% về GMV.
Các báo cáo chỉ ra rằng TikTok Shop tăng trưởng nhờ các sản phẩm thuộc phân khúc giá rẻ và phổ thông. Ngược lại, Shopee duy trì vị thế ở phân khúc cận cao cấp và cao cấp. Về thị phần ngành hàng, TikTok Shop hiện chiếm ưu thế ở các ngành hàng thu hút Gen Z như Thời trang (54%), Làm đẹp (50%), Thực phẩm & Đồ uống (44%). Shopee vẫn duy trì thị phần trên 60% ở nhiều ngành hàng khác.
Triển vọng tương lai
Dự báo từ YouNet ECI cho thấy TMĐT Việt Nam sẽ duy trì mức tăng trưởng kép 35%/năm từ nay đến 2028. Nhưng điều đó không đồng nghĩa rằng tất cả người bán đều hưởng lợi từ mức tăng này. Cuộc chơi giờ đây là của những ai đủ nguồn lực để đón đầu xu hướng và đầu tư vận hành bài bản.
Do đó, câu hỏi mà người bán nên đặt ra lúc này không phải là “Thị trường có đang suy giảm không”, mà phải là “Mình có đang bị tụt lại phía sau hay không”, ông Trần Lâm nêu quan điểm.
