Gửi bình luận
Hướng tới mục tiêu Việt Nam trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045, Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) đang đẩy mạnh hợp tác với các đối tác Việt Nam trong bốn lĩnh vực then chốt.
Cụ thể, 4 lĩnh vực gồm: khoa học – công nghệ và chuyển đổi số; hội nhập quốc tế; hoàn thiện pháp luật; phát triển kinh tế tư nhân. Đây được xem là giai đoạn hợp tác chiến lược mới giữa hai quốc gia, kế thừa ba thập kỷ hợp tác bền chặt vì phát triển bền vững.
Nền tảng cho phát triển bền vững
Tại buổi họp báo giữa kỳ về kết quả hoạt động của JICA Việt Nam diễn ra sáng nay 8/10/2025, ông Kobayashi Yosuke, Trưởng đại diện Văn phòng JICA Việt Nam cho biết: Ba mươi năm hiện diện tại Việt Nam, JICA không chỉ hỗ trợ vốn vay và viện trợ mà còn đồng hành cùng Việt Nam qua hàng nghìn chuyên gia, tình nguyện viên và dự án hợp tác nhân lực. Tính đến đầu tháng 10/2025, có 46 chuyên gia dài hạn và 42 tình nguyện viên JICA đang làm việc tại nhiều địa phương, góp phần lan tỏa tri thức và kinh nghiệm của Nhật Bản trong các lĩnh vực từ hạ tầng, y tế, giáo dục đến quản trị công.
Một ví dụ điển hình là dự án xây dựng đập SABO tại Sơn La – công trình đầu tiên ở Việt Nam ứng dụng công nghệ Nhật Bản để giảm thiểu sạt lở đất ở vùng núi phía Bắc. Dự án không chỉ thể hiện sự chuyển giao công nghệ tiên tiến mà còn khẳng định cam kết của JICA trong hỗ trợ Việt Nam ứng phó biến đổi khí hậu.
Trong lĩnh vực y tế, JICA hỗ trợ Bệnh viện Lão khoa Trung ương Hà Nội và Bệnh viện Bạch Mai triển khai đào tạo kỹ thuật điều dưỡng và chăm sóc người cao tuổi – lĩnh vực ngày càng cấp thiết trong bối cảnh dân số già hóa nhanh. Song song, JICA phối hợp với nhiều địa phương và trường đại học để xây dựng chương trình đào tạo điều dưỡng lão khoa, biên soạn giáo trình, và phát triển hệ thống chăm sóc sức khỏe người cao tuổi toàn diện.
Cùng với hỗ trợ nhân lực, JICA triển khai 20 dự án tài chính, gồm 5 dự án viện trợ không hoàn lại và 15 dự án vốn vay ODA. Một trong những công trình tiêu biểu là Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá, khánh thành tháng 8/2025 – một trong những nhà máy lớn nhất Đông Nam Á – giúp cải thiện đáng kể hệ thống thoát nước và chất lượng môi trường đô thị Hà Nội. Tại TP. Hồ Chí Minh, tuyến metro số 1 do JICA hỗ trợ vốn vay đã chính thức đi vào vận hành, đánh dấu bước tiến lớn trong phát triển giao thông đô thị.
“JICA đang phối hợp với các bộ, ngành Việt Nam hoàn thiện thủ tục cho các dự án hạ tầng giao thông, thủy lợi, kè chống sạt lở tại miền Bắc. Biến đổi khí hậu là lĩnh vực ưu tiên hàng đầu của JICA, và chúng tôi sẽ tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam trong việc thực hiện các chính sách và kế hoạch hành động ứng phó”, ông Kobayashi nhấn mạnh.
Bốn trụ cột hợp tác chiến lược
Đáng chú ý, theo ông Kobayashi Yosuke, JICA xác định bốn trụ cột hợp tác mới phù hợp với định hướng cải cách của Chính phủ Việt Nam giai đoạn 2025 – 2035, bao gồm: phát triển khoa học – công nghệ và chuyển đổi số; thúc đẩy hội nhập quốc tế; xây dựng và thi hành pháp luật; và phát triển kinh tế tư nhân.
Theo đó, về khoa học – công nghệ và chuyển đổi số: JICA coi Trường Đại học Việt – Nhật (VJU) là biểu tượng của hợp tác giáo dục Việt – Nhật. Năm nay, JICA cùng GS. Usagawa (Đại học Kumamoto) đã hỗ trợ VJU triển khai chương trình cử nhân ngành công nghệ kỹ thuật chip bán dẫn – lĩnh vực đang được cả hai quốc gia ưu tiên phát triển.
Song song, JICA hợp tác với Đại học Bách khoa Hà Nội và Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) để thúc đẩy nghiên cứu và khởi nghiệp trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI). Tháng 9 vừa qua, GS. Matsuo – chuyên gia AI hàng đầu của Đại học Tokyo – đã có buổi giảng trực tiếp cho hơn 1.600 sinh viên Việt Nam, mở rộng hợp tác tri thức song phương.
Ngoài ra, JICA tiếp tục phối hợp với Đại học Cần Thơ và các viện nghiên cứu của Nhật Bản nhằm ứng dụng công nghệ mới trong nông nghiệp và môi trường, góp phần tăng cường năng lực thích ứng với biến đổi khí hậu ở đồng bằng sông Cửu Long.
Với thúc đẩy hội nhập quốc tế: Từ giữa thập niên 1990, JICA đã góp phần định hình chính sách hội nhập của Việt Nam thông qua Dự án Ishikawa, giúp Việt Nam chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Ngày nay, JICA tiếp tục hỗ trợ nâng cao năng lực hội nhập thông qua các dự án hạ tầng chiến lược như cảng biển, sân bay, cầu, đường sắt và hệ thống thông quan, góp phần tăng cường kết nối khu vực và toàn cầu.
Bên cạnh hạ tầng, JICA còn thúc đẩy trao đổi chính sách và đào tạo nhân lực trong lĩnh vực nông nghiệp, an toàn thực phẩm, thuế, sở hữu trí tuệ và phòng chống dịch bệnh – các lĩnh vực quan trọng giúp Việt Nam hội nhập sâu rộng và bền vững.
Riêng xây dựng và thi hành pháp luật, JICA và Việt Nam hợp tác trong lĩnh vực pháp luật đã có lịch sử hơn 30 năm, bắt đầu từ việc cố Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Đình Lộc đề nghị hỗ trợ xây dựng Bộ luật Dân sự đầu tiên của thời kỳ Đổi mới. Từ đó đến nay, JICA đã phối hợp với Bộ Tư pháp, Tòa án Tối cao và Hiệp hội Luật sư Nhật Bản triển khai sáu dự án liên tiếp về hoàn thiện thể chế và đào tạo cán bộ pháp luật.
Hiện nay, JICA cùng Ban Tổ chức Trung ương và Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh đang triển khai chương trình bồi dưỡng mô hình chính quyền địa phương hai cấp, giúp lãnh đạo các địa phương Việt Nam học hỏi kinh nghiệm quản trị từ Nhật Bản – quốc gia đã áp dụng mô hình này nhiều năm hiệu quả.
Đối với phát triển kinh tế tư nhân: Trong trụ cột thứ tư, JICA chú trọng phát triển khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) – động lực tăng trưởng của Việt Nam. Chương trình “Keieijuku” do JICA phối hợp với Viện Phát triển Nguồn nhân lực Việt – Nhật (VJCC) thuộc Đại học Ngoại thương thực hiện đã đào tạo hơn 1.000 nhà lãnh đạo doanh nghiệp Việt Nam, mang đến kiến thức quản trị hiện đại theo tinh thần “Kaizen” của Nhật Bản.
Về tài chính, JICA hợp tác với VPBank cung cấp vốn vay ưu đãi cho các doanh nghiệp siêu nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ, thúc đẩy bình đẳng giới trong hoạt động kinh tế. Song song, các dự án hạ tầng mới như tuyến đường sắt Nội Bài – Nam Thăng Long và mở rộng metro số 1 TP. Hồ Chí Minh cũng được JICA hỗ trợ, hướng tới mục tiêu chuyển giao công nghệ và nâng cao năng lực quản lý dự án cho phía Việt Nam.
Năm 2025 đánh dấu 30 năm JICA cử tình nguyện viên sang Việt Nam – những “đại sứ nhân dân” thầm lặng, góp phần làm sâu sắc hơn quan hệ hữu nghị hai nước. Hiện có gần 600.000 người Việt Nam đang làm việc tại Nhật Bản và hơn 40.000 du học sinh theo học tại các cơ sở giáo dục Nhật, minh chứng cho mối liên kết nhân văn bền chặt giữa hai dân tộc.
“Chúng tôi tin rằng sự tin cậy và gắn kết từ trái tim giữa người dân hai nước chính là nền móng cho mọi hợp tác. JICA sẽ tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam trong các nỗ lực cải cách, hướng tới tương lai chung thịnh vượng”, ông Kobayashi Yosuke nhấn mạnh.
