Khoa học và công nghệ ngày càng khẳng định vai trò là động lực cốt lõi, thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp.
Hơn cả một công cụ, công nghệ đã trở thành "chất xúc tác" mạnh mẽ, khơi dậy và phát huy tối đa sức sáng tạo của cả tổ chức và từng cá nhân. Bằng cách tự động hóa quy trình, cung cấp dữ liệu giá trị và mở ra những cơ hội đột phá, khoa học công nghệ không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu suất mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững trong một thế giới đầy biến động.
Đòn bẩy tạo lợi thế cạnh tranh
Khoa học và công nghệ chính là đòn bẩy mạnh mẽ giúp khơi dậy và phát triển sức mạnh sáng tạo trong doanh nghiệp, đóng vai trò then chốt trong việc tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững.
Ông Phạm Văn Thể - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Quảng Ninh: Thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh đang tích cực xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, với các quỹ hỗ trợ, chương trình ươm tạo, và cơ chế liên kết giữa doanh nghiệp với các viện nghiên cứu, trường đại học. Nhờ đó, các doanh nghiệp, đặc biệt là các startup, có thêm động lực và nguồn lực để biến ý tưởng thành sản phẩm, dịch vụ có giá trị, giải quyết những bài toán phát triển mới.
Theo ông Thể, phát triển doanh nghiệp khoa học và công nghệ (KHCN) là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước nhằm nâng cao chất lượng hiệu quả sản xuất kinh doanh, tạo động lực bền vững cho phát triển kinh tế - xã hội trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Thực hiện chủ trương này, Quảng Ninh đã thành lập được 33 doanh nghiệp KHCN, các doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, phát triển được nhiều công nghệ hữu ích.
Ông Nguyễn Xuân Thủy, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty CP Thiết kế và Phát triển công nghệ xây dựng Span cho biết: Với ứng dụng thành công công nghệ vật liệu xây dựng (VLXD) sàn bóng, sàn hộp, cốp pha nhựa khung thép, năm 2017 doanh nghiệp công nhận là doanh nghiệp KHCN khi. Đến năm 2022, Công ty CP Thiết kế và phát triển công nghệ xây dựng Span tiếp tục nghiên cứu, triển khai và được cấp bằng sáng chế cho công nghệ nhà lắp ghép bằng cấu kiện bê tông đúc sẵn. Doanh nghiệp cũng phát triển thành công nhà bê tông đúc sẵn, có thể lắp ghép nhiều module để tạo thành một ngôi nhà hoàn chỉnh với thời gian thi công, chi phí tối ưu so với phương pháp xây dựng truyền thống và được ứng dụng vào đa dạng các công trình.
Để tiếp tục đổi mới, ứng dụng KHCN trong sản xuất, kinh doanh, đội ngũ kỹ sư của công ty thường xuyên thực hiện việc nghiên cứu, tìm tòi những công nghệ mới, ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI trong thiết kế bản vẽ, mạnh dạn đầu tư trang bị các phương tiện, thiết bị chuyên dụng để có thể sản xuất được các cấu kiện hay module lắp ghép tại công ty. So với trước đây, chi phí đầu tư có thể giảm được 20%, với chất lượng thi công tốt và ổn định hơn.
Ông Thủy cho biết thêm: Việc ứng dụng công nghệ mới trong ngành xây dựng không chỉ góp phần nâng cao năng suất, chất lượng công trình, mà còn thể hiện rõ vai trò của doanh nghiệp tư nhân trong việc hiện thực hóa các mục tiêu của Nghị quyết 57, nhất là phát triển công nghiệp công nghệ cao, chuyển đổi số trong sản xuất và xây dựng nền kinh tế tuần hoàn, đóng góp vào sự phát triển chung của tỉnh, của đất nước.
Tích cực đổi mới KHCN
Những năm qua, các doanh nghiệp KHCN trên địa bàn tỉnh tích cực đầu tư đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng và giá trị của các sản phẩm, nghiên cứu tạo ra sản phẩm mới có giá trị cao, triển khai nhiều ứng dụng giải pháp số để tăng khả năng tiếp cận khách hàng, mang lại các giá trị hữu ích ở các lĩnh vực: Nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, công nghiệp chế biến chế tạo, khai khoáng, thông tin và truyền thông…
Nhiều doanh nghiệp cũng tích cực ứng dụng KHCN, đầu tư máy móc tự động hóa và các nền tảng số trong vận hành và quản trị để trở thành doanh nghiệp KHCN. Quá trình chuyển mình này không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn góp phần hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế số, công nghiệp công nghệ cao và nền kinh tế tri thức trên địa bàn tỉnh.
Ông Nguyễn Xuân Tùng - Phó Giám đốc Công ty CP Thương mại và Dịch vụ Bình Liêu, cho biết: Từ năm 2014 đến nay, doanh nghiệp đã đầu tư hơn 15 tỷ đồng để đưa máy móc, công nghệ vào sản xuất tại đơn vị, với nhiều hệ thống hiện đại như máy rửa và nghiền củ dong, hệ thống lọc làm sạch bột, hệ thống hồ hóa tráng sấy dẻo, máy cắt sợi, sấy sợi tách ẩm… Nhờ đó, chất lượng các sản phẩm được cải thiện, nâng lên rõ rệt, không chỉ đáp ứng tốt thị trường trong nước mà còn dần tiếp cận thị trường xuất khẩu.
Thời gian tới, doanh nghiệp tiếp tục định hướng đầu tư hệ thống chuyển bột tự động để tối ưu hóa sản xuất, đồng thời từng bước hoàn thiện các tiêu chí trở thành doanh nghiệp KHCN, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh và góp phần thúc đẩy phát triển ngành hàng nông sản chủ lực của địa phương.
Theo Sở KHCN, giai đoạn 2021-2025, Quảng Ninh tiếp tục tập trung vào 19 nhiệm vụ bảo tồn các nguồn gen quý, hiếm, có giá trị, bao gồm 7 nguồn gen lâm nghiệp, 7 nguồn gen dược liệu, 2 nguồn gen thủy sản và 3 nguồn gen vật nuôi quan trọng cho nông nghiệp. Đến nay, các nhiệm vụ KHCN được các địa phương, đơn vị, cá nhân tham gia thực hiện nghiêm túc, bảo đảm chất lượng, góp phần quan trọng phát triển kinh tế - xã hội và các lĩnh vực chuyên sâu thuộc chuyên ngành.
Điển hình: Nhiệm vụ “Bảo tồn nguồn gen rươi nước lợ Đông Triều” nằm trong Đề án Khung bảo tồn nguồn gen tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2021-2025. Đến nay, nhiệm vụ đã hoàn thành, thu được nhiều kết quả hữu ích. Đã có 3 mô hình bảo tồn được xây dựng với tổng diện tích 5ha; sản xuất được 40 triệu ấu trùng và 12,5 triệu rươi giống phục vụ bảo tồn, lưu giữ. Riêng mô hình thả con giống đã thu được gần 300kg rươi trong vụ chiêm từ tháng 2 đến tháng 5/2025.
Ông Cao Văn Minh, Trung tâm Quốc gia giống hải sản miền Bắc, Chủ nhiệm nhiệm vụ, cho biết: Rươi Cầu Cầm đã trở thành thương hiệu riêng, có giá trị kinh tế cao nhất trong các loại rươi hiện nay. Qua kiểm tra thực tế mô hình, nhận thấy mật độ rươi nuôi trong khu vực thí điểm cao hơn rất nhiều so với điều kiện tự nhiên bên ngoài.
Với kết quả này, hoàn toàn có thể duy trì sản xuất ổn định và hướng tới những vụ thu hoạch khả quan trong thời gian tới. Việc đưa KHCN vào bảo tồn, phát triển giống rươi bản địa không chỉ giúp nâng cao hiệu quả kinh tế cho người nuôi mà còn mở ra cơ hội nhân rộng mô hình nuôi rươi bán tự nhiên gắn với bảo tồn sinh thái, phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp bền vững và kinh tế tuần hoàn của tỉnh Quảng Ninh.
Khoa học công nghệ không chỉ là công cụ mà còn là nguồn cảm hứng, là động lực để doanh nghiệp vượt qua giới hạn, tạo ra những đột phá và phát triển bền vững. Nó khơi dậy sức mạnh sáng tạo từ bên trong, giúp doanh nghiệp không chỉ tồn tại mà còn dẫn đầu trong kỷ nguyên số.