Khởi nghiệp sáng tạo - Lợi ích hài hoà, rủi ro chia sẻ

Đó là nhấn mạnh của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Lễ Khai mạc Techfest 2024 “Chung tay phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam” được tổ chức tại Hải Phòng vừa qua.

Đây là năm thứ 10 Techfest được tổ chức và lần thứ 4 Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự. Techfest Việt Nam 2024 là cột mốc quan trọng đánh dấu hành trình 10 năm phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.

Dám chấp nhận rủi ro, dám hành động

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhận định, Việt Nam là nước đi sau, song lại vừa có cơ hội, có cả nhiều thách thức đặt ra. Chính vì vậy, cần phải nuôi dưỡng khát vọng sớm bắt kịp, cùng tiến lên. Đảng, Nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm đến khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, coi đây là một trong những quốc sách hàng đầu cho phát triển nhanh và bền vững.

"Khởi nghiệp sáng tạo để bứt phá, vượt qua chính mình, để vươn xa, bay cao trong bầu trời kỷ nguyên số và phát triển xanh của nhân loại, là yếu tố đặc biệt quan trọng trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc", Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Được biết, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam đã và đang phát triển mạnh mẽ, thúc đẩy sự xuất hiện của các doanh nghiệp tiên phong ứng dụng công nghệ mới, mô hình kinh doanh mới, sẵn sàng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. Hiện, Việt Nam có khoảng 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, trong đó có 2 kỳ lân và 11 doanh nghiệp được định giá trên 100 triệu USD. Cả nước có hơn 1.400 tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, 202 khu làm việc chung, 208 quỹ đầu tư, 35 tổ chức thúc đẩy kinh doanh, 79 cơ sở ươm tạo và khoảng 170 trường đại học, cao đẳng tham gia vào các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo.

Năm 2024, Chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu của Việt Nam đã tăng 2 bậc từ vị trí thứ 58 lên 56, đứng thứ 5 tại khu vực Đông Nam Á và thứ 12 tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam năm 2024 tăng 4 bậc so với năm 2022, xếp thứ 44/133 quốc gia, nền kinh tế.

Nhờ hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo phát triển mạnh mẽ, Việt Nam là một trong những nền kinh tế năng động mới nổi và là trung tâm phát triển cho các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Trí tuệ, sức sáng tạo của người Việt Nam đã và đang từng bước khẳng định, vươn ra thế giới.

Song, hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cần phải có nhiều đột phá, khắc phục những tồn tại, tạo thêm nhiều bước đột phá trong thời gian tới bắt đầu từ việc xây dựng các chính sách cụ thể, rõ ràng cho “phép thử thị trường” đối với các công nghệ, mô hình kinh doanh mới trên thị trường.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, cần có liên kết chặt chẽ hơn nữa giữa Nhà nước, cơ sở đào tạo, nghiên cứu và doanh nghiệp. Trong đó, Nhà nước giữ vai trò kiến tạo phát triển, xây dựng thể chế, cơ chế, chính sách. Các viện, trường đào tạo nhân lực, tạo động lực, truyền cảm hứng cho đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp. Doanh nghiệp hỗ trợ, đặt hàng, tạo môi trường phát triển khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

''Cần có tư duy đột phá, chấp nhận rủi ro, dám nghĩ, dám làm trong thúc đẩy các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo cả từ phía quản lý nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp, nhân dân với tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ", Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

6 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm

Thế giới đang biến đổi nhanh và có diễn biến ngày càng phức tạp. Đặc biệt là sự phát triển bùng nổ của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Việt Nam đứng trước cơ hội lớn nhưng cũng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Chính vì vậy, yêu cầu chủ đạo đặt ra đối với phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia là phải thu hút được các nguồn lực từ các tập đoàn quốc tế, quốc gia cho khởi nghiệp sáng tạo, nuôi dưỡng và phát triển nhiều kỳ lân công nghệ trong các lĩnh vực công nghệ mới…

Trên tinh thần “Đổi mới để bay cao, sáng tạo để vươn xa, hội nhập để tiến lên”, doanh nghiệp khởi nghiệp phải vì lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ, Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ 6 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam, phải tập trung hoàn thiện thể chế thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam. Bên cạnh đó, xác định rõ lĩnh vực ưu tiên, hướng đi cho khoa học công nghệ, khởi nghiệp sáng tạo, trong đó tập trung cho các lĩnh vực chiến lược như tạo ra lực lượng sản xuất mới, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, internet vạn vật, blockchain, ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, khắc phục tình trạng cạn kiệt tài nguyên, già hóa dân số…

Cùng với đó, bảo đảm nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất, đảm bảo phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và các phong trào khởi nghiệp sáng tạo; phát triển thị trường, “sàn giao dịch” cho đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh hội nhập quốc tế về khởi nghiệp sáng tạo.

Đối với các bộ, ban ngành, địa phương cũng có một số nhiệm vụ cụ thể cần phải giải quyết. Thủ tướng giao Bộ Khoa học và Công nghệ nghiên cứu, rà soát, có cơ chế, chính sách đột phá tạo động lực thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo, khẩn trương xây dựng dự án Luật Khoa học và Công nghệ sửa đổi, bổ sung và trình Chính phủ ban hành Nghị định về khởi nghiệp sáng tạo, đổi mới sáng tạo. Thủ tướng Chính phủ cũng đề nghị cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhân dân tích cực tham gia một cách thiết thực, cụ thể các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo, giúp Việt Nam sớm theo kịp các nước trong khu vực, trên thế giới. Đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của thời gian, trí tuệ, sự quyết đoán để bắt kịp, tiến cùng và vượt lên, trong đó có vượt lên giới hạn của bản thân mình.

Thủ tướng Chính phủ cũng đề nghị cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhân dân tích cực tham gia một cách thiết thực, cụ thể các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo, giúp Việt Nam sớm theo kịp các nước trong khu vực, trên thế giới. Đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của thời gian, trí tuệ, sự quyết đoán để bắt kịp, tiến cùng và vượt lên, trong đó có vượt lên giới hạn của bản thân mình.

Để hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam ngày càng nở rộ, sẵn sàng bước vào kỷ nguyên mới, mỗi doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo cần phải là một “hạt nhân đổi mới” góp phần tạo động lực mới cho nền kinh tế, khẳng định trí tuệ và bản lĩnh Việt Nam trên trường quốc tế.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, Chính phủ sẽ đồng hành, giữ vai trò kiến tạo, tạo mọi điều kiện thuận lợi hỗ trợ và thúc đẩy phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, xây dựng thể chế thông thoáng, chính sách ổn định, lâu dài cho doanh nghiệp yên tâm đầu tư. Đồng thời bày tỏ tin tưởng, cộng đồng khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, nhất là thế hệ trẻ sẽ tạo nên những "kỳ lân" tầm cỡ khu vực và thế giới.