Không chỉ gỡ "Thẻ vàng" IUU , mà vì ngành thủy sản bền vững

Sự kiên quyết của Ninh Bình được thể hiện rõ qua việc triển khai nghiêm túc các chỉ đạo của Trung ương và Thủ tướng Chính phủ. Công tác chống khai thác IUU được xác định là một nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách và là tiêu chí đánh giá trách nhiệm của các cấp ủy, chính quyền địa phương.

Không để vi phạm

Theo văn bản báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Ninh Bình, mục tiêu hành động của tỉnh là “làm sạch” đội tàu và chấm dứt triệt để các hành vi vi phạm. Cụ thể, tỉnh tập trung vào các cam kết: Không để phát sinh tàu cá vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài. Xử lý dứt điểm tình trạng tàu cá "3 không" (không đăng ký, không giấy phép, không đăng kiểm). Đặc biệt, kiểm soát 100% tàu cá hoạt động qua hệ thống giám sát hành trình (VMS).

Để hiện thực hóa mục tiêu trên, Ninh Bình đã triển khai nhiều nhóm giải pháp mang tính đột phá và quyết liệt như: Quản lý Tàu Cá và Giám sát Hành trình (VMS). Đây là giải pháp then chốt. Tỉnh đã thành lập Tổ công tác liên ngành để rà soát, xác minh và xử lý vi phạm VMS. Tiếp đến là kiểm soát Tàu cá. Đảm bảo 99,33% tàu cá từ 15m trở lên đã lắp đặt thiết bị VMS và duy trì kết nối 24/24 giờ. Các trường hợp tàu mất kết nối VMS trên 6 giờ mà không báo cáo sẽ bị xử lý nghiêm.

“Làm sạch” dữ liệu: rà soát và cập nhật dữ liệu tàu cá vào Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (Vnfishbase), đồng bộ với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để quản lý thông tin chủ tàu và thuyền viên một cách chính xác.

Được biết, hiện nay Ninh Bình đang nỗ lực chuyển đổi từ quản lý thủ công sang quản lý điện tử tại cảng cá nhằm đảm bảo truy xuất nguồn gốc hải sản. Đẩy mạnh hướng dẫn ngư dân sử dụng Nhật ký khai thác thủy sản điện tử và hệ thống khai báo truy xuất nguồn gốc (eCDT). Tỉnh đang đầu tư nâng cấp hạ tầng công nghệ tại các cảng cá để hỗ trợ ngư dân thực hiện các thủ tục số.

Kiểm tra nghiêm ngặt: tăng cường kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá ra, vào cảng cá đã được chỉ định, đảm bảo mọi sản lượng khai thác đều được ghi nhận và truy xuất nguồn gốc. Bên cạnh việc siết chặt quản lý, Ninh Bình cũng chú trọng đến việc hỗ trợ ngư dân để phát triển nghề cá bền vững. Trong đó, tập trung tuyên truyền và Tập huấn. Tổ chức thường xuyên các buổi tập huấn, tuyên truyền pháp luật về IUU, giúp ngư dân hiểu rõ trách nhiệm và tuân thủ các quy định quốc tế. Xây dựng chính sách hỗ trợ ngư dân chuyển đổi từ nghề khai thác không bền vững sang nghề khác hoặc sang nuôi trồng thủy sản công nghệ cao, đảm bảo sinh kế ổn định cho người dân.

Kết quả chuyển biến

Mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì hội nghị Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU đánh giá, kiểm điểm kết quả thực hiện của bộ, ngành và các tỉnh, thành phố có biển trong tuần thứ 42 (từ ngày 15/10 đến 20/10) theo ý kiến kết luận của Thủ tướng Chính phủ: Trong tuần qua, các bộ, ngành, địa phương tiếp tục tập trung triển khai các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Kết quả chống khai thác IUU tại một số địa phương tiếp tục có chuyển biến. Các nhiệm vụ thường xuyên tiếp tục được duy trì triển khai tích cực. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện số 198/CĐ-TTg ngày 17/10/2025 về tập trung thực hiện tháng cao điểm về chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản… Công tác quản lý đội tàu chuyển biến tích cực.

Trong tuần số lượng tàu cá đã cấp phép tăng 1.116 tàu. Đến ngày 20/10, cả nước đã xóa đăng ký 9.237 tàu, tăng 294 tàu; số tàu không đủ điều kiện hoạt động giảm 1.126 tàu so với tuần trước; chưa ghi nhận thêm thông tin tàu cá, ngư dân bị nước ngoài bắt giữ, xử lý. Tính đến ngày 20/10/2025 đã xử phạt được 26 tàu, khởi tố 8 tàu, còn 57 tàu đang xác minh xử lý và 4 tàu chưa rõ thông tin…

Ông Trần Anh Dũng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết: quán triệt tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh Ninh Bình thường xuyên rà soát, cập nhật dữ liệu tàu cá của tỉnh trên cơ sở dữ liệu quốc gia ngành thủy sản VNFishbase. Lập danh sách tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU theo quy định; giảm 10 tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU so với tháng trước.

Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh đang triển khai thực hiện đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát trên biển, khu vực cửa sông, các cảng cá, bến cá trên địa bàn tỉnh. Sở Nông nghiệp và Môi trường, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh đã chỉ đạo tàu kiểm ngư, tàu Hải đội 2 tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát tại các cửa sông, các vùng biển thuộc địa bàn tỉnh quản lý. Tổ chức trực ban 24/24 giờ; khai thác, sử dụng hiệu quả hệ thống giám sát tàu cá để theo dõi, giám sát; bảo đảm 100% tàu cá của tỉnh duy trì kết nối thiết bị giám sát hành trình (VMS). Hằng ngày xác định danh sách tàu cá mất kết nối VMS dưới 6 giờ, tàu cá hoạt động ở vùng biển gần ranh giới được phép khai thác trên biển để thông báo, liên hệ, nhắc nhở không được vô hiệu hóa thiết bị VMS.

UBND tỉnh chỉ đạo Công an tỉnh, Bộ đội Biên phòng, UBND cấp xã tập trung nguồn lực, phát huy tối đa vai trò của cán bộ, công chức cấp xã, nhất là Công an xã nắm chắc địa bàn trọng điểm; khoanh vùng theo dõi, quản lý từng tàu cá, ngư dân có nguy cơ cao vi phạm vùng biển nước ngoài, các đối tượng lao động nghề cá không có địa chỉ tạm trú tại địa phương hoặc người của địa phương khác…

Tính đến thời điểm gần nhất, nỗ lực của Ninh Bình đã mang lại những kết quả tích cực: Không có tàu cá nào của tỉnh vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài kể từ đầu năm 2024. Đây là một thành tích đáng ghi nhận, thể hiện sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của cộng đồng ngư dân.

Ninh Bình đang dốc toàn lực thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU một cách khoa học, quyết liệt và có lộ trình rõ ràng. Việc triển khai đồng bộ các giải pháp này không chỉ là trách nhiệm quốc gia nhằm gỡ “thẻ vàng” mà còn là nền tảng vững chắc để tái cơ cấu ngành thủy sản, bảo vệ nguồn lợi thủy sản quốc gia và nâng cao uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế. Sự kiên quyết của Ninh Bình là một tín hiệu mạnh mẽ, góp phần vào mục tiêu chung của cả nước là xây dựng một ngành thủy sản phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.