Gửi bình luận
Nền kinh tế Mỹ tăng trưởng quý II nhanh nhất gần hai năm nhờ chi tiêu tiêu dùng, vừa mở rộng cơ hội xuất khẩu cho Việt Nam nhưng cũng đi kèm không ít lo ngại.
Theo báo cáo mới nhất của Cục Phân tích Kinh tế Mỹ (BEA), GDP quý II/2025 của Mỹ tăng trưởng 3,8% so với cùng kỳ năm ngoái, cao hơn so với ước tính ban đầu 3,3%. Đây là mức phục hồi ấn tượng sau khi nền kinh tế suy giảm trong quý I do tác động từ chính sách thuế quan và biến động thương mại.
Động lực tăng trưởng chính của kinh tế Mỹ đến từ chi tiêu tiêu dùng, vốn chiếm hơn hai phần ba quy mô kinh tế Mỹ, tăng 2,5% trong quý II. Bên cạnh đó, đầu tư của doanh nghiệp cũng bứt phá 7,3%, với mức chi mạnh nhất cho sản phẩm sở hữu trí tuệ từ năm 1999 và đặc biệt là cho hạ tầng trung tâm dữ liệu phục vụ trí tuệ nhân tạo.
Điều này cho thấy nền kinh tế Mỹ vừa tận dụng được sức cầu nội địa, vừa đang bước vào chu kỳ tái cấu trúc công nghệ mạnh mẽ. Ông Chris Low, chuyên gia kinh tế trưởng tại FHN Financial, bình luận: “Kinh tế Mỹ đang phục hồi rõ rệt sau cú sốc thuế quan. Tăng trưởng tăng tốc có khả năng sẽ kéo theo sự cải thiện của thị trường việc làm trong những tháng tới.”
Sự phục hồi này phản ánh nỗ lực của doanh nghiệp Mỹ trong việc tăng nhập khẩu đầu năm nhằm đón đầu chính sách thuế của Tổng thống Donald Trump. Các chuyên gia nhận định sự điều chỉnh này giúp sản xuất trong nước và tiêu dùng giữ được đà, bất chấp bối cảnh lạm phát vẫn dai dẳng.
Mặc dù vậy, giới phân tích vẫn tỏ ra thận trọng khi bước vào quý IV. Số liệu việc làm yếu trong tháng 8 đặt ra câu hỏi liệu sức mua của người dân Mỹ có bền vững khi tăng trưởng tiền lương chậm lại. Fed cũng chưa chắc hạ lãi suất nhanh như thị trường kỳ vọng, do lạm phát cơ bản PCE vẫn ở mức cao 2,9%.
Khi thị trường Mỹ tăng trưởng, hàng xuất khẩu Việt Nam lập tức được hưởng lợi. Theo số liệu Hải quan Việt Nam, chỉ trong 8 tháng đầu năm 2025, có tới 7 nhóm hàng vượt mốc 10 tỷ USD kim ngạch, chiếm gần 68% tổng xuất khẩu cả nước.
Điển hình là nhóm điện tử, máy tính và linh kiện với kim ngạch 66,9 tỷ USD, tăng hơn 43% so với cùng kỳ 2024. Điện thoại và linh kiện đạt 38,2 tỷ USD, trong khi máy móc, thiết bị ghi nhận 37 tỷ USD. Ba trụ cột này tạo thành “bộ ba” công nghiệp chế biến chế tạo, đóng góp hơn một nửa tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.
Song song với đó, dệt may và giày dép tiếp tục khẳng định vai trò truyền thống với doanh thu lần lượt 26,5 và 16,1 tỷ USD. Đáng chú ý, gỗ và sản phẩm gỗ đạt 11,1 tỷ USD, còn phương tiện vận tải và phụ tùng đạt 11,4 tỷ USD, phản ánh bước tiến của Việt Nam trong việc tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng công nghiệp toàn cầu.
Riêng ngành gỗ – một trong 5 nhóm xuất khẩu lớn nhất – đạt 8,21 tỷ USD trong nửa đầu năm 2025, tăng 8,9% so với cùng kỳ. Thị trường Mỹ chiếm tới 55,6%, tương đương 4,6 tỷ USD, tăng 11,6%. Tương tự, ngành rau quả cũng ghi nhận bước nhảy vọt. Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit), tháng 9/2025, kim ngạch xuất khẩu rau quả đạt gần 1,3 tỷ USD – mức cao kỷ lục, tăng 41% so với cùng kỳ 2024. Sức tiêu thụ mạnh ở Mỹ - thị trường lớn thứ 2 - chính là bệ phóng cho những con số ấn tượng này.
Tuy nhiên, niềm vui đi kèm không ít nỗi lo. Ngày 26/9, Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ tuyên bố áp thuế 30–50% với tủ bếp, tủ chậu phòng tắm, đồ gỗ nội thất và sản phẩm bọc nệm nhập khẩu từ ngày 1/10. Đáng nói, đây đều là những mặt hàng chủ lực trong cơ cấu xuất khẩu gỗ của Việt Nam.
Trước đó, từ ngày 7/8/2025, Mỹ đã áp thuế đối ứng 20% với hàng hóa Việt Nam, thấp hơn mức 46% công bố ban đầu. Điều chưa rõ hiện nay là mức 30–50% thuế mới sẽ được cộng thêm vào mức 20% hiện hành (tức tổng thuế 50–70%) hay thay thế toàn bộ (chỉ còn 30–50%). Nếu kịch bản cộng dồn xảy ra, đây sẽ là cú sốc cực lớn với ngành gỗ Việt Nam.
Ngành gỗ là ví dụ điển hình cho tình trạng “vui buồn lẫn lộn”: trong khi thị trường Mỹ đang mở rộng cánh cửa với sức cầu mạnh mẽ, thì chính sách thuế quan lại có nguy cơ đóng sập cánh cửa đó. Với quy mô trung bình 14 tỷ USD/năm, bất kỳ cú sốc nào tại thị trường Mỹ cũng ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều doanh nghiệp Việt Nam.
Hệ quả không chỉ nằm ở doanh thu bị sụt giảm, mà còn ở niềm tin của nhà nhập khẩu, sự bấp bênh của chuỗi cung ứng và rủi ro tái cấu trúc thị trường gấp rút. Nếu không tìm cách đa dạng hóa thị trường và nâng cao giá trị gia tăng, các doanh nghiệp Việt Nam có thể rơi vào tình trạng “quá phụ thuộc để an toàn”.
