Tổng thống Bulgaria Rumen Radev và Phu nhân sẽ thăm chính thức Việt Nam từ ngày 24-28/11/2024, theo lời mời của Chủ tịch nước Lương Cường.
Chuyến thăm được kỳ vọng tiếp tục làm sâu sắc thêm mối quan hệ hữu nghị truyền thống giữa Bulgaria và Việt Nam trên cơ sở nền móng được Chủ tịch Hồ chí Minh xây dựng trong chuyến thăm hữu nghị chính thức Bulgaria vào tháng 8/1957 và được tôi luyện, vượt qua nhiều thử thách, trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử trong gần 75 năm qua kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao (8/2/1950-8/2/2025).
Việt Nam và Bulgaria tuy có sự cách xa về mặt địa lý nhưng quan hệ hữu nghị và hợp tác truyền thống giữa hai nước không ngừng được vun đắp với những bước phát triển tích cực.
Nhân dân Bulgaria đã dành cho Việt Nam sự ủng hộ và giúp đỡ quý báu trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước trước đây, cũng như trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước ngày nay.
Ngày 8/2/1950, Bulgaria là một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới công nhận và chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam. Chuyến thăm hữu nghị chính thức Bulgaria của Chủ tịch Hồ Chí Minh vào tháng 8/1957 tiếp tục ghi một dấu mốc quan trọng trong lịch sử quan hệ hai nước.
Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao, Việt Nam đã nhận được sự ủng hộ cả về vật chất lẫn tinh thần của Chính phủ và nhân dân Bulgaria. Nhiều công trình kinh tế, giáo dục, y tế tại Việt Nam đã được xây dựng với sự giúp đỡ về vật chất, kỹ thuật, sự lao động quên mình của các chuyên gia Bulgaria. Bulgaria cũng giúp Việt Nam đào tạo nhiều nhà khoa học, cán bộ có trình độ đại học và trên đại học, đồng thời hỗ trợ, tạo điều kiện tốt để cộng đồng người Việt Nam tại Bulgaria sinh sống, làm việc.
Chia sẻ với TTXVN, Đại sứ Việt Nam tại Bulgaria Đỗ Hoàng Long cho biết, chuyến thăm chính thức của Tổng thống Rumen Radev tới Việt Nam diễn ra vào thời điểm quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa hai nước thời gian qua, đặc biệt trong năm 2024, có nhiều bước phát triển quan trọng.
Thứ nhất, đây là chuyến thăm đầu tiên sau 11 năm của Tổng thống Bulgaria, và cũng là chuyến thăm đầu tiên của ông Rumen Radev tới Việt Nam trên cương vị Tổng thống.
Thứ hai, đây là hoạt động trao đổi đoàn cấp cao thứ ba trong vòng 2 năm trở lại đây, trước đó là chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tới Bulgaria vào tháng 9/2023 và chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Rosen Zhelyazkov tới Việt Nam vào tháng 1/2024.
Thứ ba, đối với Việt Nam, Tổng thống Rumen Radev vinh dự là nguyên thủ quốc gia đầu tiên được Chủ tịch nước Lương Cường tiếp đón chính thức tại Việt Nam kể từ khi nhậm chức, qua đó thể hiện sự coi trọng, quý mến và tình cảm tốt đẹp của Nhà nước và nhân dân Việt Nam luôn dành cho Bulgaria với tư cách là một nước bạn bè truyền thống, tin cậy, thủy chung và là một trong những đối tác quan trọng của Việt Nam ở khu vực Balkans.
Thứ tư, chuyến thăm là kết quả của mối quan hệ hợp tác tốt đẹp giữa hai nước trên cả bình diện song phương lẫn đa phương. Thời gian qua, hai nước đã tổ chức thành công cơ chế họp Ủy ban Liên chính phủ Việt Nam - Bulgaria định kỳ (5/2024); triển khai hiệu quả, thực chất nhiều lĩnh vực hợp tác giữa các bộ, ban, ngành và địa phương; tích cực phối hợp về quan điểm lập trường và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn, tổ chức quốc tế.
Thứ năm, chuyến thăm diễn ra vào thời điểm rất có ý nghĩa là ngay trước thềm Việt Nam và Bulgaria chuẩn bị bước sang năm 2025 - năm kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, tạo xung lực lớn để hai nước tiếp tục nỗ lực phát triển mối quan hệ hướng tới mục tiêu đối tác chiến lược.
Vẫn theo Đại sứ Việt Nam tại Bulgaria Đỗ Hoàng Long, mối quan hệ hữu nghị hợp tác truyền thống tốt đẹp giữa Việt Nam và Bulgaria được minh chứng rõ nét kể từ năm 1950 khi Bulgaria là một trong 10 quốc gia đầu tiên trên thế giới công nhận và chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao với nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, tiền thân của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.
Trong những năm tháng khó khăn, gian khổ nhất của cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng đất nước, Bulgaria luôn dành cho Việt Nam sự ủng hộ quý báu cả về vật chất và tinh thần, đặc biệt bạn đã giúp đỡ đào tạo hơn 3.600 cán bộ khoa học, chuyên gia và hơn 30.000 công nhân lành nghề trên nhiều lĩnh vực như xây dựng, kiến trúc, công nghệ thông tin, sinh hóa, nông nghiệp, chế tạo máy và y dược...
Nhiều người trong số đó đã trở thành những cán bộ lãnh đạo cấp cao hay những nhà khoa học, chuyên gia, kỹ sư hàng đầu của Việt Nam, trong đó phải kể đến nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng hay nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan… Đây là tài sản vô giá, là những nhân tố tích cực góp phần gắn kết quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống giữa Việt Nam và Bulgaria.
Phát huy truyền thống tốt đẹp trên, Đảng, Nhà nước, Chính phủ và nhân dân hai nước đã nỗ lực không ngừng để vun đắp và củng cố quan hệ song phương trong suốt chặng đường 7 thập kỷ quan hệ, thông qua việc thường xuyên trao đổi đoàn cấp cao và triển khai cơ chế họp Ủy ban liên chính phủ và tham vấn chính trị định kỳ; thực hiện nhiều hiệp định, chương trình, thỏa thuận hợp tác; tích cực ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế.
Quan hệ Việt Nam - Bulgaria mặc dù có phần gián đoạn do tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19, song với ý chí quyết tâm của lãnh đạo cấp cao, quan hệ giữa hai nước đang trên đà khôi phục và phát triển mạnh mẽ qua hàng loạt các cuộc trao đổi cấp cao, bộ, ban, ngành và địa phương trong năm 2023 và 2024.
Trong tiếp xúc các cấp, lãnh đạo Bulgaria đều dành tình cảm quý mến, coi trọng quan hệ truyền thống lịch sử và bày tỏ ngưỡng mộ trước các thành tựu phát triển kinh tế-xã hội và hội nhập quốc tế của Việt Nam, đồng thời sẵn sàng làm cầu nối để thúc đẩy quan hệ hợp tác sâu rộng giữa Việt Nam với các nước Liên minh châu Âu (EU) và khu vực Balkans. Đáng chú ý, kim ngạch thương mại Việt Nam - Bulgaria đã tăng gấp đôi từ 102,5 triệu USD lên 211,5 triệu USD trong giai đoạn 2015-2023 và dự báo đạt xấp xỉ 300 triệu USD năm nay (tăng hơn 20% so với năm ngoái).
Hợp tác giữa hai nước thời gian qua đã được triển khai đồng bộ, đạt được nhiều kết quả tích cực trên tất cả các lĩnh vực về chính trị, kinh tế - thương mại, đầu tư, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, văn hóa - du lịch, quốc phòng - an ninh, lao động, tư pháp, thông qua các kênh Đảng, nhà nước, chính quyền và nghị viện. Chính vì vậy, chuyến thăm của Tổng thống Rumen Radev tới Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp tục góp phần thúc đẩy và làm sâu sắc thêm mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa hai nước, nhất là trên các lĩnh vực mà một bên có lợi thế và bên kia có nhu cầu.
Tính đến tháng 12/2023, Bulgaria có 14 dự án còn hiệu lực với tổng số vốn đăng ký 31,32 triệu USD, đứng thứ 68/143 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam.
Hai dự án lớn nhất của Bulgaria tại Việt Nam là Dự án Nhà máy chế biến cà phê hòa tan tại tỉnh Lâm Đồng (14 triệu USD) và Dự án Cty TNHH Dệt kim và may mặc tại tỉnh Thừa Thiên Huế (14 triệu USD).
Hiện có hơn 1.000 người Việt Nam sinh sống tại Bulgaria, chủ yếu là công nhân lao động ở lại sau những năm 90, trong đó hơn 70% đã nhập quốc tịch Bulgaria, đa số còn lại có giấy phép cư trú lâu dài 5 năm, phần lớn đều có cuộc sống ổn định, chủ yếu kinh doanh hàng may mặc, thủ công - mỹ nghệ hoặc nông phẩm.