Lấn chiếm, xà xẻo đất nông - lâm trường (KỲ III): Xoá “điểm nóng” các địa phương

Để xử lý thực trạng trên, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đã ký quyết định phê duyệt "Đề án tăng cường quản lý đối với đất đai có nguồn gốc từ các nông, lâm trường quốc doanh hiện do các công ty nông nghiệp, công ty lâm nghiệp không thuộc diện sắp xếp lại theo Nghị định số 118/2014/NĐ-CP, ban quản lý rừng và các tổ chức sự nghiệp khác, hộ gia đình, cá nhân sử dụng". 

Mục tiêu của Đề án nhằm tăng cường hiệu lực quản lý, hiệu quả sử dụng nguồn lực đất đai hiện do các công ty nông nghiệp, công ty lâm nghiệp, ban quản lý rừng, các tổ chức khác và hộ gia đình, cá nhân sử dụng có nguồn gốc từ các nông, lâm trường quốc doanh (nông, lâm trường).

Về nhiệm vụ Trung ương tổ chức thực hiện, chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương; ban hành các văn bản liên quan đến xây dựng và tổ chức thực hiện Đề án trên phạm vi cả nước; xây dựng và thực hiện các phương án hỗ trợ về kỹ thuật và kinh phí đối với các địa phương; thực hiện các hoạt động kiểm soát, kiểm tra, thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật và xử lý các vi phạm đối với đất có nguồn gốc từ các nông, lâm trường.

Bên cạnh đó, thực hiện điều tra, thống kê quỹ đất các nông, lâm trường bàn giao về địa phương; tổng hợp tình hình quản lý, sử dụng đất; lập các báo cáo, đề xuất, văn bản chuyên đề về đất có nguồn gốc từ các nông, lâm trường và xây dựng bộ dữ liệu đối với đất có nguồn gốc từ các nông, lâm trường trên phạm vi cả nước; tích hợp dữ liệu địa chính đối với toàn bộ diện tích đất có nguồn gốc từ các nông, lâm trường vào cơ sở dữ liệu đất đai Trung ương; đề xuất các giải pháp, chính sách, phương án để xử lý những tồn tại, bất cập trong quản lý, sử dụng đất và tăng cường hiệu lực quản lý, hiệu quả sử dụng đất đai có nguồn gốc từ các nông, lâm trường trên phạm vi cả nước.

Quyết định nêu rõ: Rà soát, xác định rõ ràng về nguồn gốc sử dụng đất, hình thức sử dụng đất và tình hình sử dụng đất; xây dựng được phương án sử dụng đất, phương án quản lý, sử dụng quỹ đất các nông, lâm trường bàn giao về địa phương; hoàn thiện thủ tục, hồ sơ giao đất, cho thuê đất đồng bộ, thống nhất với kết quả xác định ranh giới trên thực địa và thực hiện phương án chuyển hình thức từ Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất sang hình thức Nhà nước cho thuê đất đối với diện tích đất phải chuyển sang thuê đất theo quy định của pháp luật.

Về phía Bộ TN&MT cho biết, tài nguyên rừng, đất đai tiếp tục suy giảm, tình trạng phá rừng lấy đất sản xuất diễn ra nghiêm trọng. Nguy cơ suy thoái môi trường tăng cao sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới khu vực Đồng bằng bắc bộ, Tây Nguyên và các khu vực miền Trung, Nam bộ do công tác quản lý rừng và đất rừng chưa thực sự hiệu quả.

“Nếu để tình trạng này tiếp diễn sẽ có thể gây ra xung đột lợi ích giữa người dân với các nông, lâm trường, tạo ra các điểm nóng nhưng khó có căn cứ để giải quyết dứt điểm do nguồn gốc đất đai và hồ sơ quản lý của cơ quan Nhà nước vừa thiếu lại vừa không chặt chẽ”- Bộ TN&MT đưa ra nhận định.

Giải pháp Bộ TN&MT đưa ra là đề nghị Chính phủ tiếp tục lập tổ công tác liên ngành xuống từng địa phương để khảo sát đánh giá về công tác quản lý đất đai và công tác quản lý, sử dụng đất nông, lâm trường; tập trung thanh tra, kiểm tra quản lý sử dụng đất, trách nhiệm trong quản lý sử dụng đất nông, lâm trường.

Tăng cường công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại về đất đai, trong đó quan tâm giải quyết dứt điểm tranh chấp, khiếu nại về đất đai giữa nông, lâm trường đối với người dân để giải quyết các vấn đề bức xúc xảy ra ở địa phương.