Lạng Sơn: Mở rộng hợp tác với các công viên địa chất trong và ngoài nước

Danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn đánh dấu một bước ngoặt quan trọng đưa tỉnh Lạng Sơn gia nhập Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO gồm 229 điểm đến thuộc 50 quốc gia trên thế giới.

Tham dự Trao Bằng công nhận Danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn cho lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn, ông Jonathan Wallace Baker - Trưởng Đại diện Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) tại Việt Nam đánh giá, Công viên địa chất toàn cầu là một mô hình tiêu biểu, nơi con người chung sống hài hòa với thiên nhiên, giảm thiểu tác động tiêu cực, nâng cao sinh kế, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội.

Theo ông Jonathan Wallace Baker, Công viên địa chất Lạng Sơn giúp chúng ta hiểu thêm về quá trình tiến hóa qua hàng triệu năm và hàng chục triệu năm, hiểu được những giá trị này rất quan trọng đối với sự sống và tương lai. Nghiên cứu về những giá trị của sự sống, sự hình thành địa chất qua sự hình thành, tiến hóa của Công viên địa chất giúp các nước đưa ra những cách thức ứng phó với thách thức do thiên tai gây ra như biến đổi khí hậu.

Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn có diện tích gần 5.000 km², với hơn 100 di sản địa chất, văn hóa và khảo cổ học đặc sắc. Không chỉ mang giá trị về mặt địa chất, mà còn là nơi hội tụ của nhiều giá trị văn hóa truyền thống, lịch sử cách mạng, cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ và đặc biệt là sự đa dạng, phong phú về văn hóa bản địa, độc đáo về lịch sử, địa chất.

Với những giá trị tiêu biểu tầm quốc tế về địa chất, văn hoá, cảnh quan, cùng với sự quyết tâm cao của cấp ủy, chính quyền, Nhân dân các dân tộc tỉnh Lạng Sơn; sự giúp đỡ của các Bộ, ngành Trung ương, đặc biệt là Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam, Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản, Văn phòng UNESCO tại Việt Nam, các chuyên gia trong và ngoài nước; công viên địa chất Lạng Sơn đã được Hội đồng công viên địa chất công nhận là công viên địa chất toàn cầu vào tháng 9 năm 2024 và được UNESCO chính thức công nhận danh hiệu CVĐC toàn cầu UNESCO vào ngày 17/4/2025.

Phát biểu tại buổi Lễ, ông Ngô Lê Văn - Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác về các Tổ chức phi chính phủ nước ngoài nhận định, Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn là minh chứng rõ nét cho nỗ lực gìn giữ và quảng bá di sản văn hóa Việt Nam cùng với các di sản văn hóa phi vật thể như tín ngưỡng thờ Mẫu, hát Then của người Tày, Nùng, Thái.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Ngô Lê Văn khuyến nghị, để phát huy giá trị của các di sản và Công viên địa chất, các địa phương lồng ghép những nguyên tắc phát triển bền vững vào quản lý và vận hành Công viên địa chất để đảm bảo sự hài hòa và phát triển. Các giá trị địa chất, văn hóa, sinh thái cần được bảo vệ chặt chẽ nhằm tạo ra cơ hội sinh kế bền vững cho cộng đồng.

Ông Hồ Tiến Thiệu, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn khẳng định, Danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn là niềm vinh dự, tự hào của đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Lạng Sơn trong hành trình đạt danh hiệu quốc tế. Đây là dấu mốc quan trọng, mở ra cơ hội lớn để tỉnh Lạng Sơn phát huy tiềm năng, lợi thế, thúc đẩy phát triển du lịch bền vững, đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng Lạng Sơn trở thành một trong các cực tăng trưởng và trung tâm kinh tế của vùng trung du miền núi phía Bắc.

Chính quyền tỉnh Lạng Sơn trân trọng cảm ơn Bộ Ngoại giao, Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Namvà các bộ, ngành Trung ương, các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước, các tổ chức quốc tế, đặc biệt là UNESCO đã đồng hành, hỗ trợ Lạng Sơn trong suốt quá trình xây dựng hồ sơ và thẩm định công nhận danh hiệu. Đồng thời, lãnh đạo tỉnh cũng xin gửi lời tri ân sâu sắc tới Nhân dân các dân tộc trong vùng Công viên địa chất, những người đã gìn giữ, bảo vệ và phát huy các giá trị quý báu của quê hương bằng tâm huyết và khát vọng vươn lên.

“Nhận thức sâu sắc về trách nhiệm trong việc gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị di sản đã được công nhận, tỉnh Lạng Sơn cam kết sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp để phát triển công viên địa chất Lạng Sơn một cách bền vững. Tỉnh Lạng Sơn xác định đây không chỉ là danh hiệu, mà là một quá trình hành động lâu dài, đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của Nhân dân và sự hỗ trợ, hợp tác quốc tế chặt chẽ, hiệu quả”, Chủ tịch tỉnh Hồ Tiến Thiệu nhấn mạnh.

Trong thời gian tới, tỉnh Lạng Sơn rất mong tiếp tục nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của UNESCO, của Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương, các tỉnh bạn, các nhà khoa học trong và ngoài nước; đồng thời tích cực mở rộng hợp tác với các công viên địa chất trong và ngoài nước để cùng nhau xây dựng mạng lưới phát triển bền vững, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước Việt Nam ra thế giới.

Theo đó, tỉnh Lạng Sơn xây dựng kế hoạch hành động tổng thể nhằm phát triển công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn giai đoạn 2025 - 2030 với các nội dung trọng tâm, cụ thể.

Thứ nhất, rà soát, hoàn thiện quy hoạch bảo tồn và phát triển bền vững vùng công viên địa chất, hạ tầng giao thông kết nối các điểm di sản, đảm bảo điều kiện thuận lợi cho du khách và nhà nghiên cứu tiếp cận.

Thứ hai, tăng cường nghiên cứu, khảo sát, số hóa, hệ thống hóa các giá trị địa chất, văn hóa, sinh thái để xây dựng cơ sở dữ liệu đồng bộ, phục vụ bảo tồn và quảng bá.

Thứ ba, xây dựng và phát triển các sản phẩm du lịch đặc trưng gắn với bản sắc địa phương, kết hợp các giá trị địa chất - văn hóa - lịch sử - ẩm thực.

Thứ tư, tuân thủ đầy đủ các tiêu chí của UNESCO, đảm bảo việc quản lý, bảo tồn và phát triển công viên địa chất theo đúng định hướng phát triển bền vững, bao trùm và có trách nhiệm với cộng đồng. Thiết lập cơ chế giám sát, đánh giá định kỳ việc thực hiện các tiêu chí của UNESCO để kịp thời điều chỉnh, bổ sung chính sách phù hợp.

Thứ năm, tăng cường hợp tác quốc tế và trong nước, học hỏi kinh nghiệm từ các mô hình công viên địa chất toàn cầu thành công; xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ phù hợp, thúc đẩy sự tham gia tích cực, chủ động của cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức xã hội.

Tỉnh Lạng Sơn sẽ không ngừng nỗ lực để công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn thực sự trở thành mô hình mẫu về sự hòa quyện giữa bảo tồn và phát triển, giữa truyền thống và hiện đại, trở thành điểm đến hấp dẫn của du khách trong và ngoài nước và là biểu tượng của sự hợp tác quốc tế và gìn giữ di sản.