Lệ phí trước bạ sắp tăng, nhu cầu về ô tô điện sẽ giảm mạnh?

Công ty Ô tô VinFast cho biết, doanh số bán ô tô điện tại thị trường Việt Nam, tính đến hết tháng 10/2024 đạt hơn 51.000 xe. VinFast cho biết, đang phấn đấu đạt doanh số khoảng 80.000 xe bán ra tại thị trường Việt Nam trong năm 2024.

Ngoài VinFast, còn một loạt doanh nghiệp khác cũng đang phân phối ô tô điện tại thị trường Việt Nam, nhưng có doanh số bán không nhiều. Cộng tất cả, ước tính doanh số bán ô tô điện sẽ vượt con số 80.000 xe trong năm 2024.

Với kết quả này, có thể thấy thị trường ô tô Việt Nam, phân khúc xe điện, đã đạt doanh số vượt ngoài mong đợi trong năm 2024.

Tuy nhiên, các dự báo cho thấy, nhu cầu về ô tô điện tại Việt Nam sẽ giảm vào năm 2025. Theo dự báo của Ngân hàng Thế giới, tổng doanh số bán ô tô con tại Việt Nam năm 2025 là 415.000 xe, trong đó doanh số ô tô điện là 37.000 xe. Nghiên cứu Ngân hàng Thế giới chỉ ra rằng, yếu tố chính hạn chế nhu cầu đối với xe ô tô điện tại Việt Nam là khả năng chi trả, được quyết định dựa trên mức thu nhập bình quân của các hộ gia đình, chứ không phụ thuộc vào công nghệ.

Một số doanh nghiệp nhận định, nguyên nhân chính khiến nhu cầu ô tô điện giảm vào năm 2025, là do không còn được miễn lệ phí trước bạ nữa.

Theo quy định tại Nghị định số 10/2022/NĐ-CP của Chính phủ, ô tô điện được hưởng ưu đãi lệ phí trước bạ lần đầu 0% trong 3 năm, tính từ ngày 1/3/2022. Từ 1/3/2025 - 28/2/2027, ô tô điện sẽ chịu lệ phí trước bạ lần đầu, bằng 50% mức thu đối với ô tô chạy xăng, dầu có cùng số chỗ ngồi.

Theo tính toán, khi lệ phí trước bạ tăng, để lăn bánh, người tiêu dùng mua ô tô điện từ 9 chỗ ngồi trở xuống, sẽ phải chi thêm ít nhất là 10 triệu đồng, với chiếc xe có giá rẻ nhất và cao lên đến đến khoảng 900 triệu đồng, với chiếc xe đắt nhất hiện nay.

Các doanh nghiệp cho biết, vào thời điểm hiện tại nhu cầu về một số mẫu ô tô điện tăng cao, khách hàng đều muốn được giao xe trước thời điểm 28/2/2025, để được hưởng chính sách miễn lệ phí trước bạ. Các doanh nghiệp đang nỗ lực đáp ứng, chính vì vậy doanh số bán đã tăng. Tuy nhiên, từ 1/3/2025 dự báo nhu cầu sẽ giảm mạnh. Lệ phí trước bạ tăng là thách thức lớn với ô tô điện, bởi giá thành sản xuất ô tô điện vẫn cao hơn so với xe động cơ đốt trong.

VinFast vừa xuất khẩu lô xe VF5 sang Indonesia. Theo đó, giá lăn bánh của VF5 tại Indonesia khoảng 18.000 USD (tương đương 458 triệu đồng) cho bản kèm pin và 13.700 USD cho bản thuê pin (tương đương 348 triệu đồng). Trong khi đó ở Việt Nam giá bán VF5 thuê pin từ 435 - 468 triệu đồng và mua pin từ 515-548 triệu đồng. Tương tư, mẫu VF e34 của VinFast bán tại Indonesia, thấp hơn khoảng 200 triệu đồng so với tại Việt Nam. Sự chênh lệch về giá, chủ yếu là do những chính sách hỗ trợ cho xe điện khác nhau của các quốc gia.

Tại nhiều quốc gia, chính sách ưu đãi dành cho xe điện đã được ban hành đồng bộ với tầm nhìn dài hạn. Về cơ bản, có 4 nhóm chính sách gồm: ưu đãi cho nhà sản xuất; trợ cấp người mua xe; hỗ trợ phát triển hạ tầng xe điện và các thủ tục hành chính ưu tiên xe điện. Nhờ vậy đã thúc đẩy nhu cầu xe điện tăng.

Tại Việt Nam, ô tô điện từ 9 chỗ ngồi trở xuống, ngoài được miễn lệ phí trước bạ trong 3 năm, còn được ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt 3% từ 1/3/2022- 28/2/2027. Tuy nhiên, theo nhận định của các doanh nghiệp, mức ưu đãi này còn khá khiêm tốn, so với nhiều nước trong khu vực.

Theo ông Nguyễn Minh Đồng, Giám đốc Công ty Công nghệ Đức Việt, (TP Hồ Chí Minh), trong giai đoạn đầu phát triển ô tô điện, Chính phủ cần có các chính sách hỗ trợ đủ mạnh, không nên tăng thuế, phí. Chỉ tăng khi thị trường xe điện đã phát triển, lý tưởng nhất là khi xe điện có doanh số bán vượt xe chạy xăng, dầu.