Lĩnh vực nào tạo lợi thế “mở đường” ứng dụng AI ở Việt Nam?

Đây là một trong những nội dung được ông Young-Sup Joo, Giáo sư của Đại học Quốc gia Seoul, nguyên Bộ trưởng Bộ Quản lý doanh nghiệp nhỏ và vừa Hàn Quốc chia sẻ khi đề cập đến chiến lược AI và chuyển đổi số tại Việt Nam.

Theo ông Young-Sup Joo, thế giới đang ở giữa 3 cuộc chuyển đổi lớn là số hóa, bền vững và tái cấu trúc chuỗi giá trị toàn cầu. Sự chuyển dịch này một phần do căng thẳng giữa các nền kinh tế lớn, cùng với sự thay đổi mạnh mẽ về lối sống và nhu cầu của thế hệ mới.

“Hai từ khóa quan trọng trong sự chuyển đổi này là số hóa và bền vững. Các quốc gia, doanh nghiệp cần cân bằng giữa đổi mới công nghệ và trách nhiệm xã hội, môi trường”, ông Young-Sup Joo nói.

Nhận định AI hiện nay đã vượt qua giới hạn của một công nghệ đơn thuần để trở thành chìa khóa thúc đẩy sự phát triển bền vững về kinh tế, môi trường và xã hội, theo ông Young-Sup Joo, AI có thể giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất, cải thiện hiệu suất làm việc, đồng thời hỗ trợ các sáng kiến phát triển xanh như giảm tiêu thụ năng lượng và tối ưu hóa chuỗi cung ứng.

Để Việt Nam tận dụng lợi thế của công nghệ, ông Young-Sup Joo cho rằng Việt Nam cần một chiến lược dài hạn và toàn diện trên cơ sở tiếp cận hướng đi đúng đắn. Đó là, thay vì chỉ tập trung vào ứng dụng công nghệ một cách rời rạc, Việt Nam đã xây dựng chiến lược AI ở cấp quốc gia.

Đề xuất chiến lược phát triển AI cho Việt Nam, ông Young-Sup Joo chỉ ra 2 hướng chính: Người lần theo dấu chân (Fast Follower Strategy) và Người mở đường (First Mover Strategy).

Cụ thể với hướng phát triển theo dấu chân, Việt Nam có thể học hỏi từ những quốc gia phát triển, áp dụng các mô hình AI thành công một cách hiệu quả. Tuy nhiên, trong bối cảnh chuyển đổi toàn cầu, việc chỉ đơn thuần "theo sau" không còn là một lựa chọn tối ưu.

Do đó, Việt Nam cần tìm kiếm những lĩnh vực ứng dụng AI để có thể trở thành "Người mở đường", đặc biệt là trong ứng dụng AI vào các ngành công nghiệp chủ lực như sản xuất, nông nghiệp và y tế.

“Thay vì cạnh tranh trực tiếp với các cường quốc AI như Mỹ hay Trung Quốc, Việt Nam có thể tập trung vào ứng dụng AI trong công nghiệp - khu vực vẫn còn nhiều cơ hội để dẫn đầu.

Việc đầu tư vào AI không nên dừng lại ở công nghệ mà cần đi đôi với phát triển nguồn nhân lực, xây dựng hạ tầng số và hợp tác với các đối tác toàn cầu. Tận dụng lợi thế của dữ liệu bản địa và kinh nghiệm trong các lĩnh vực đặc thù, Việt Nam có thể tạo ra giá trị bền vững hơn trong cuộc đua AI”, ông Young-Sup Joo cho hay.

Bên cạnh những lợi thế rất lớn, ứng dụng AI tại nhiều quốc gia hiện nay đối mặt với một trong những thách thức lớn nhất là đưa AI phục vụ con người, thay vì chỉ tập trung vào yếu tố lợi nhuận hoặc công nghệ đơn thuần. Ngoài ra, dù AI có tiềm năng thay đổi nhiều ngành công nghiệp nhưng vẫn còn một khoảng cách lớn giữa tốc độ phát triển công nghệ và khả năng thương mại hóa. Các công ty đang đổ hàng tỷ USD vào nghiên cứu AI nhưng việc chuyển đổi các công nghệ này thành sản phẩm có lợi nhuận cũng là một thách thức.

Chuyên gia mong muốn chiến lược AI của Việt Nam phải đặt mục tiêu hướng đến phát triển con người và xã hội, thay vì chỉ tập trung vào yếu tố công nghệ. AI không nên là công cụ độc quyền của các tập đoàn lớn mà cần trở thành một nền tảng mở để các doanh nghiệp, startup và nhà nghiên cứu có thể khai thác tiềm năng. Điều này đòi hỏi Việt Nam phải có chính sách rõ ràng về phát triển AI, đảm bảo rằng AI sẽ phải mạnh mẽ hơn, thân thiện với môi trường và dễ tiếp cận với tất cả mọi người.

Đối với các doanh nghiệp, để AI thực sự tạo ra giá trị kinh tế cần tập trung vào những ứng dụng thực tiễn có thể mang ngay lại những lợi ích cho ngành công nghiệp.