Luật Công nghiệp công nghệ số: Cần bổ sung thêm quy định về phát triển bền vững

Dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số được xây dựng nhằm tạo “cú hích” mạnh mẽ thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp này theo 4 mục tiêu lớn: Phát triển ngành công nghiệp công nghệ số trở thành ngành kinh tế quan trọng, đóng góp xứng đáng vào nền kinh tế đất nước;

Hình thành và phát triển được hệ sinh thái về doanh nghiệp công nghệ số, cơ bản chuyển dịch được từ lắp ráp, gia công sang khâu chất lượng cao hơn là sáng tạo, thiết kế, sản xuất, tiến dần làm chủ công nghệ lõi, công nghệ số chiến lược, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hình thành các doanh nghiệp công nghệ số lớn, tầm cỡ quốc tế; Phát triển hạ tầng công nghiệp công nghệ số hiện đại, đồng bộ; Thu hút, hình thành đội ngũ nhân lực chất lượng cao trong ngành này.

Theo đó, sau Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, cơ quan soạn thảo đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan thẩm tra để nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ ý kiến của đại biểu Quốc hội và cập nhật một số điểm mới trong các nghị quyết lớn của Đảng như: Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá trong khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; Nghị quyết 66-NQ/TW về đổi mới xây dựng và thi hành pháp luật và mới nhất là Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, bảo đảm cho kiến tạo, phát triển.

Cụ thể, Dự thảo Luật đã đưa ra các chính sách ưu đãi mang tính hệ thống, bao trùm toàn bộ chuỗi phát triển ngành gồm hỗ trợ tài chính, hạ tầng, thuế doanh nghiệp và thuế xuất nhập khẩu, đất đai và thủ tục hải quan; khuyến khích đầu tư đào tạo, miễn giấy phép lao động, cấp visa 5 năm, học bổng và ưu đãi thuế thu nhập cá nhân cho chuyên gia; hỗ trợ đầu tư nghiên cứu, chi phí đầu tư vào cơ sở nghiên cứu được tính vào chi phí trừ thuế.

Nhà nước đầu tư các hạ tầng thiết yếu, khuyến khích tư nhân xây dựng hạ tầng công nghệ số và phát triển các khu công nghệ tập trung. Hỗ trợ mở rộng thị trường sản phẩm công nghệ số, đặc biệt ưu đãi trong thuê/mua sắm sản phẩm bằng vốn ngân sách Nhà nước. Trong đó, ngành công nghiệp bán dẫn được xác định là lĩnh vực chiến lược sẽ được hưởng các chính sách ưu đãi riêng biệt, tạo lợi thế cạnh tranh và nắm bắt thời cơ dịch chuyển chuỗi giá trị toàn cầu...

Bên cạnh đó, Dự thảo Luật đã dành riêng Mục 8 trong Chương II để quy định các vấn đề liên quan đến phát triển bền vững ngành công nghiệp công nghệ số, thể hiện rõ sự quan tâm tới yếu tố môi trường. Trong đó xác định, phát triển công nghiệp công nghệ số phải hướng đến việc tái sử dụng; tái chế, tái sản xuất, bảo đảm tiết kiệm nguồn tài nguyên; phát triển sản phẩm, dịch vụ công nghệ số thân thiện môi trường; tân trang sản phẩm đã qua sử dụng để góp phần giảm thiểu rác thải công nghiệp, bảo vệ môi trường.

Nhìn nhận về nội dung được Dự thảo đề xuất, không ít ý kiến cho rằng, Dự thảo Luật đã cơ bản hoàn thiện, góp phần khắc phục những bất cập, tạo hành lang pháp lý vững chắc và cơ chế ưu đãi để thúc đẩy phát triển công nghiệp công nghệ số, tuy nhiên, trước thực trạng ô nhiễm môi trường hiện nay và xu thế công nghệ toàn cầu, để hoàn thiện và sớm đưa Luật vào thực tiễn, cần bổ sung thêm quy định về phát triển bền vững.

Đánh giá cao việc Dự thảo Luật dành riêng một Mục để quy định về phát triển bền vững, tham gia góp ý, đại biểu Trần Thị Thanh Hương – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang cho rằng, các nội dung đã thể hiện sự quan tâm đúng mức đến việc giảm thiểu tác động môi trường, phù hợp với các quy định của Luật Bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, theo đại biểu, cần bổ sung chính sách vượt trội hơn, khuyến khích đầu tư công nghệ xanh và đẩy nhanh thu hồi, xử lý thiết bị công nghệ hết hạn sử dụng để bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.

Đồng quan điểm, đại biểu Phạm Văn Hòa – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp nhấn mạnh, việc luật hóa trách nhiệm thu hồi, tái chế là cần thiết, vì sản phẩm công nghệ sau sử dụng có thể còn giá trị, nhưng nếu không xử lý đúng sẽ trở thành chất thải nguy hại.

Vì vậy, đại biểu đề xuất, cần có quy định rõ ràng về quy trình thu hồi và bảo quản các thiết bị này để tránh ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe người dân.

Tham gia góp ý, đại biểu Lê Thị Thanh Lam – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hậu Giang cũng đề nghị, bổ sung yêu cầu về phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo vệ môi trường trong nội dung Dự thảo Luật, nhằm bảo đảm lợi ích không chỉ cho hiện tại mà cả cho các thế hệ tương lai.

Trước các ý kiến góp ý Dự thảo Luật, Phó Thủ tướng Chính phủ - Nguyễn Chí Dũng cho hay, Chính phủ và cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục phối hợp với cơ quan thẩm tra nghiên cứu, tiếp thu ý kiến các đại biểu để hoàn thiện Dự thảo Luật, trình Quốc hội thông qua với chất lượng tốt nhất.

Được biết, theo Chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, dự kiến tại phiên họp ngày 14/6, Quốc hội sẽ tiến hành biểu quyết thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số.