Quỹ đầu tư mạo hiểm có sử dụng ngân sách nhà nước được quy định trong Luật Thủ đô 2024 có tác động tích cực và mở ra nhiều cơ hội mới cho việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Thực tế cho thấy, Hà Nội hiện đang dẫn đầu cả nước về chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương. Các ý tưởng và giải pháp công nghệ hiệu quả không chỉ bắt nguồn từ phòng nghiên cứu của các trường đại học, mà còn đến từ nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp trẻ, trong đó có hơn 1.000 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đang hoạt động trên địa bàn Hà Nội, chiếm trên 26% cả nước. Tuy nhiên, các quỹ đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam còn hạn chế, đặc biệt thiếu quỹ sẵn sàng đầu tư ngay từ giai đoạn đầu hoặc với quy mô nhỏ. Trung bình, mỗi năm chỉ có khoảng 10 doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam nhận được đầu tư từ những quỹ này, trong khi nhu cầu vốn cho các start-up là rất lớn.
Vì vậy, để cung cấp vốn - nguồn lực nuôi dưỡng thành công các ý tưởng đổi mới sáng tạo, Điều 36 trong Luật Thủ đô 2024 đã cho phép thành phố Hà Nội được thí điểm thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm có sử dụng ngân sách nhà nước để hỗ trợ thúc đẩy sáng tạo và thương mại hóa sản phẩm khoa học công nghệ, tạo điều kiện đột phá để đội ngũ tri thức Thủ đô có thêm nhiều điều kiện phát triển.
Chia sẻ về vấn đề này, PGS-TS Nguyễn Tuấn Anh, Chủ tịch Hội đồng trường Đại học Thủ đô Hà Nội khẳng định, quỹ đầu tư mạo hiểm sử dụng ngân sách nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp, tạo động lực phát triển kinh tế. Việc kết hợp nguồn vốn nhà nước không chỉ gia tăng hiệu quả mà còn giúp các quỹ này đạt được mục tiêu phát triển bền vững.
Nhiều quốc gia phát triển đã nhận ra tầm quan trọng của các quỹ đầu tư mạo hiểm trong việc thúc đẩy sáng tạo và tăng trưởng kinh tế. Chính vì vậy, các chính sách hỗ trợ tích cực cho quỹ đầu tư mạo hiểm, đặc biệt quỹ sử dụng ngân sách nhà nước, đã được áp dụng rộng rãi. Việt Nam, thông qua Luật Thủ đô 2024, đang từng bước hòa nhập vào xu hướng này.
“Quỹ đầu tư mạo hiểm có sử dụng ngân sách nhà nước được quy định tại Điều 36 Luật Thủ đô 2024 đã mở ra một hướng đi mới cho Hà Nội trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển kinh tế, đó là việc cho phép thành phố thí điểm thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm có sử dụng ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó, quỹ có thể hợp tác với các quỹ đầu tư trong và ngoài nước để tăng cường nguồn lực và mở rộng mạng lưới; cần có một quỹ dự phòng để ứng phó với các rủi ro có thể xảy ra, cần xây dựng một hệ thống thông tin quản lý hiệu quả để theo dõi và quản lý các dự án đầu tư”, PGS-TS Nguyễn Tuấn Anh nhấn mạnh.
Theo chuyên gia này, việc đưa quy định về đầu tư mạo hiểm có sử dụng ngân sách vào Luật Thủ đô 2024 là một bước tiến quan trọng, tạo ra những tác động tích cực và mở ra nhiều cơ hội mới cho việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo tại Hà Nội. Tuy nhiên, đầu tư mạo hiểm luôn đi kèm với rủi ro cao. Vì vậy, cần có các cơ chế quản lý rủi ro hiệu quả. Theo đó, cần tăng cường đào tạo và thu hút nhân tài. Các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, các nhà đầu tư cần phối hợp chặt chẽ để tạo ra một môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp khởi nghiệp. Việc xây dựng một quỹ đầu tư mạo hiểm thành công đòi hỏi sự nỗ lực của nhiều bên, bao gồm chính quyền thành phố, các nhà đầu tư, các chuyên gia và các doanh nghiệp khởi nghiệp. Với một cơ cấu tổ chức phù hợp và những hoạt động hiệu quả, quỹ đầu tư mạo hiểm sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp tại Hà Nội.
Đồng tình với quan điểm nêu trên, TS Võ Hải Long, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển kinh tế xã hội Hà Nội cho biết, Luật Thủ đô và nội dung liên quan đến quỹ đầu tư mạo hiểm của Nhà nước mục tiêu cuối cùng vẫn là cấp được vốn và tạo được hệ sinh thái cho môi trường đầu tư mạo hiểm.
“Tôi rất mong muốn khi Luật được ban hành sẽ phản ánh đúng tinh thần đầu tư mạo hiểm, thay vì đầu tư theo các hướng thông thường. Cùng với việc thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm, Luật Thủ đô 2024 cũng cho phép thành phố Hà Nội thử nghiệm có kiểm soát với công nghệ, sản phẩm, dịch vụ hoặc mô hình kinh doanh mới có tính đổi mới sáng tạo trong điều kiện thực tế với phạm vi được giới hạn. Quy định này nhằm khuyến khích hoạt động đổi mới sáng tạo và làm cơ sở để cơ quan nhà nước xem xét, đánh giá các rủi ro có thể phát sinh trước khi quyết định đưa vào ứng dụng chính thức, qua đó xác định cơ chế quản lý, điều chỉnh phù hợp”, chuyên gia này chia sẻ.