Lúng túng điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan đối với khu phi thuế quan là doanh nghiệp chế xuất

Bộ Tài chính có công văn số 14057/BTC-CST xin ý kiến các Bộ, ngành liên quan về việc bổ sung điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan và áp dụng chính sách thuế đối với khu phi thuế quan là doanh nghiệp chế xuất (gọi tắt là Điều 28a) vào hồ sơ dự án sửa đổi, bổ sung Nghị định số 134/2016/NĐ-CP ngày 1/9/2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật thuế nhập khẩu, thuế xuất khẩu.

Theo đó, 6 nội dung mới được đề xuất như: điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan đối với khu phi thuế quan là doanh nghiệp chế xuất; thủ tục kiểm tra, xác nhận khả năng đáp ứng điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan đối với doanh nghiệp chế xuất; doanh nghiệp được hưởng chính sách thuế đối với khu phi thuế quan kể từ thời điểm được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc được xác nhận bằng văn bản của cơ quan đăng ký đầu tư nếu trong Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc văn bản xác nhận của cơ quan đăng ký đầu tư quy định là doanh nghiệp chế xuất.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đề xuất quy định: kiểm tra thực tế điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan đối với doanh nghiệp chế xuất; đối với doanh nghiệp chế xuất đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc văn bản của cơ quan đăng ký đầu tư có thẩm quyền… doanh nghiệp thực hiện hoàn thiện các điều kiện này trong thời hạn tối đa không quá 1 năm kể từ ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành. Doanh nghiệp chế xuất được tiếp tục áp dụng chính sách thuế đối với khu phi thuế quan kể từ ngày cơ quan hải quan có văn bản xác nhận. Doanh nghiệp chế xuất đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc văn bản của cơ quan đăng ký đầu tư có thẩm quyền trước ngày nghị định này có hiệu lực thi hành và đang trong quá trình xây dựng, thì thực hiện theo các thủ tục quy định tại khoản 4 Điều này.

Đối với nội dung 4 và 6, mỗi nội dung được Bộ Tài chính đề xuất 2 phương án xử lý. Cụ thể:

Tại nội dung 4, hai phương án đều quy định trong vòng 30 ngày trước ngày dự án của doanh nghiệp chế xuất chính thức đi vào hoạt động, doanh nghiệp chế xuất gửi thông báo đã đáp ứng điều kiện quy định cho Chi cục Hải quan nơi quản lý doanh nghiệp chế xuất.

Riêng phương án 2, nội dung 4 có đề xuất thêm một số quy định đối với Chi cục Hải quan nơi quản lý doanh nghiệp chế xuất; dự thảo quy định cụ thể về thời hạn mà Chi cục Hải quan phải trả lời các doanh nghiệp chế xuất đã đáp ứng điều kiện kiểm tra giám sát hải quan hoặc chưa đáp ứng đủ điều kiện quy định để được hưởng chính sách ưu đãi thuế. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp chế xuất cũng phải tuân thủ theo đúng thời gian quy định để hoàn thiện đủ hồ sơ mới được áp dụng chính sách thuế đối với khu phi thuế quan.

Tại nội dung 6, dự thảo cũng đề xuất mở thêm nội dung thứ 7 thông qua 2 phương án, phương án 1 nhằm bổ sung quy định chuyển tiếp đối với khoản 6 Điều 28a quy định các trường hợp nêu tại khoản 6 Điều này nhưng chưa được áp dụng chính sách khu phi thuế quan từ thời điểm cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc văn bản xác nhận của cơ quan đăng ký đầu tư, doanh nghiệp được xử lý số thuế nộp thừa đối với số tiền thuế đã nộp theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.

Còn phương án 2 đề xuất không bổ sung quy định chuyển tiếp, nghĩa là chỉ những doanh nghiệp chế xuất đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc văn bản của cơ quan đăng ký đầu tư có thẩm quyền trước ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành… thì thực hiện theo các thủ tục quy định tại nội dung 4 Điều 28a.

Bộ trưởng Bộ Tài chính, ông Đinh Tiến Dũng cho biết, thực hiện theo phương án 2 chắc chắn sẽ gặp phản ứng, khiếu nại của nhiều doanh nghiệp đã nộp thuế nhập khẩu, thuế giá trị gia tăng hàng nhập khẩu. Hiện nay Hiệp hội doanh nghiệp Hàn Quốc, Nhật Bản… đã kiến nghị lên Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam (VBF) và Thủ tướng Chính phủ.

Đồng thời phương án này chưa xử lý được hết các tồn tại đang phát sinh hiện nay nên có thể sẽ phải tiếp tục trình Thủ tướng Chính phủ để xem xét miễn thuế, hoàn thuế cho các doanh nghiệp đã được xác nhận là doanh nghiệp chế xuất nên Bộ Tài chính nghiêng về phương án một là xử lý dứt điểm tồn tại, vướng mắc đã phát sinh trước ngày Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 134/2016 có hiệu lực.