“Lượng” và “chất” của doanh nghiệp

Đảng đã mở lối, Chính phủ hành động, đội ngũ chuyên gia nhà khoa học tham gia hiến kế, cộng đồng doanh nghiệp đang chờ đợi các quyết sách cụ thể.

Cùng với đó, đã có những yêu cầu số lượng được đặt ra: Mục tiêu có 1 triệu doanh nghiệp năm 2020 và 1,5 triệu doanh nghiệp năm 2025 dường như lỡ hẹn. Cần làm gì để đạt được mục tiêu có 2 triệu doanh nghiệp năm 2030 - như Nghị quyết số 41-NQ/TW ngày 10/10/2023 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới.

Đối mặt với hai vấn đề trên, có nghĩa là chúng ta buộc phải giải quyết bài toán về “số lượng” và “chất lượng”. Nói cách khác để có thật nhiều doanh nghiệp tư nhân và sự xuất hiện thêm những tập đoàn tư nhân lớn, tầm khu vực và quốc tế, làm ra công nghệ lõi - là hai nhiệm vụ hoàn toàn khác nhau. Điều đó đòi hỏi hai cấp độ tư duy và hành động, nhiều thang bậc thể chế chính sách.

Ví dụ, mục tiêu giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính; ít nhất 30% chi phí kinh doanh rất có giá trị với doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ, nhưng chưa “đủ liều” với doanh nghiệp lớn và siêu lớn. Hoặc áp dụng chính sách quá lớn với doanh nghiệp nhỏ - rất khó hấp thụ. Vì sao như vậy? Để doanh nghiệp lớn có thể vươn ra khu vực và thế giới phải gắn với tầm thương hiệu, văn hóa, thế mạnh của quốc gia. Gelatissimo, một thương hiệu kem của Australia nổi tiến thế giới “bật mí” bí quyết của mình “chúng tôi đã dựa trên cái nhất của đất nước chúng tôi để ra thế giới, đó là tiêu chuẩn và uy tín thực phẩm nông nghiệp của Australia”.

Cũng như vậy, Việt Nam có Vinamilk hiện diện tại 58 quốc gia. Nhưng vẫn còn khiêm tốn so với truyền thống của nền nông nghiệp hàng nghìn năm - được đánh giá là thế mạnh quốc gia.

Hoặc, để doanh nghiệp có thể làm ra công nghệ lõi cần có bệ đỡ trên nền tảng học thuật quốc gia, đòi hỏi có chiến lược dài hơi, 10 - 20 năm hoặc hơn. Do vậy không thể vội vàng đánh giá thành công hay thất bại chỉ sau một nhiệm kỳ lãnh đạo. Công ty khởi nghiệp Deepseek ra đời nhờ các tài năng AI trẻ từ Đại học Thanh Hoa, Đại học Bắc Kinh và Đại học Chiết Giang (Trung Quốc). Bản thân các trung tâm học thuật này đã trải qua quá trình phát triển rất dài, không phải bất cứ thế hệ sinh viên nào cũng tài năng!

Tại Việt Nam,Vingroup là tập đoàn kinh tế tư nhân lớn nhất, đã và và đang khẳng định tên tuổi trên thế giới, đặc biệt với hệ sinh thái xe điện đang phát triển từng ngày. Để Vinfast có thể sản xuất pin lithium với giá rẻ, cần có sự hỗ trợ đặc biệt hơn từ nhà nước, như quyền tiếp cận khoáng sản đất hiếm, được kết nối với các quỹ đầu tư công nghệ do nhà nước chủ trì.

Dĩ nhiên là giữa hai thang bậc ấy có mối quan hệ biện chứng tương hỗ, không thể tách rời. Sự thay đổi về “lượng” tạo điều kiện cho “chất” đổi và kết quả là sự vật hiện tượng cũ mất đi, sự vật, hiện tượng mới ra đời - trên tầm mức cao hơn. Từ doanh nghiệp nhỏ trở thành doanh nghiệp lớn cũng tuân theo quy luật này.

Trong tiến trình phát triển, có những doanh nghiệp đạt đến sự tích lũy đủ để vươn vượt bứt phá. Nắm được thời điểm này các nhà lãnh đạo, quản lý sẽ có tác động cụ thể để tạo ra doanh nghiệp lớn.