Năm 2022: Những lĩnh vực khởi nghiệp đáng chú ý tại Đông Nam Á

TUỆ ĐĂNG tổng hợp• 31/12/2021 03:39

Hệ sinh thái khởi nghiệp Đông Nam Á đang chứng kiến sự tăng trưởng nhanh chóng về số lượng startup lẫn sự hút vốn từ các quỹ đầu tư lớn của quốc tế.

>>Bất chấp đại dịch COVID-19 các nhà đầu tư vẫn rót tiền vào startup Ấn Độ

Nền kinh tế đang phát triển và sự hiểu biết công nghệ ngày càng gia tăng đặc biệt trong tình hình đại dịch COVID-19 đã thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ tại Đông Nam Á. Có nhiều lý do để tạo nên sự tăng trưởng đầu tư lớn trong khu vực, một trong số đó là sự ảnh hưởng sâu sắc mà văn hóa địa phương, hệ thống giá trị, người tiêu dùng và thương mại đối với hệ sinh thái khởi nghiệp.

Các startup Đông Nam Á đã có một năm 2021 thành công rực rỡ. Trong năm vừa qua, các nhà đầu tư toàn cầu không chỉ bắt đầu chú ý đến các hệ sinh thái công nghệ của khu vực mà còn bắt đầu đổ rót tiền vào các hệ sinh thái. Được các nhà đầu tư quốc tế hỗ trợ, các công ty mạo hiểm Đông Nam Á như Alpha JWC, AC Ventures và Jungle Ventures đã huy động được số tiền lớn nhất.

Hệ sinh thái khởi nghiệp của Singapore là một trung tâm tài chính toàn cầu, vì vậy hệ sinh thái khởi nghiệp của Singapore ở vào một hạng mục riêng khi so sánh với các nước láng giềng. Indonesia là nước có nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, với số dân đông nhất 273,5 triệu người, cũng là địa chỉ đặc biệt thu hút. Cả hai quốc gia đều sản xuất ra một lượng lớn kỳ lân vào năm 2021. Ở Singapore, Ninja Van, Carousell, Carro và Nium là một trong số các startup đạt được đến thành công kỳ lân.

Trong khi các công ty khởi ở Singapore có xu hướng tập trung vào các quốc gia Đông Nam Á khác, thì ngược lại, các nhà sáng lập tại Indonesia có thể có kế hoạch trung hoặc dài hạn mở rộng ra quốc tế, nhưng hầu hết có kế hoạch tập trung vào việc mở rộng ở trong nước ít nhất là trong năm tới hoặc lâu hơn.

Tại Indonesia không chỉ rất rộng lớn mà còn rất phức tạp về mặt địa lý, với hơn 17.000 hòn đảo, trong đó có khoảng 6.000 người sinh sống. Các startup đều có xu hướng ra mắt ở khu vực Greater Jakarta trước khi mở rộng sang các thành phố cấp 1 khác như Bandung và Surabaya, nhưng nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp cũng đang chú ý đến các thành phố nhỏ hơn, đặc biệt là các doanh nghiệp fintech và thương mại điện tử.

Ứng dụng đầu tư

Nhiều ứng dụng đầu tư nhắm đến các nhà đầu tư bán lẻ thế hệ trẻ và lần đầu, đã thực hiện các vòng huy động vốn nhỏ vào đầu năm 2021, trước khi nhanh chóng nhận được nguồn tiền lớn hơn chỉ vài tháng sau đó như Pintu (dự án của Indonesia tập trung lĩnh vực tiền kỹ thuật số), trợ lý robot Bibit, Ajaib và Pluang, Syfe (Singapore).

Startup Indonesia tập trung mạnh vào fintech

Theo số liệu của chính phủ, có 62 triệu doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Indonesia, nhưng con số thực tế có thể cao hơn nhiều, do chưa tính hết những doanh nghiệp gia đình hoặc các doanh nhân cá nhân. Bất kể con số chính xác của họ là bao nhiêu, các doanh nghiệp vừa và nhỏ, nhiều doanh nghiệp đang sử dụng bảng tính Excel hoặc sổ cái giấy để xử lý kế toán. Đây chính là một mảnh đất mang lại cơ hội sinh lợi cho các startup công nghệ.

>>Startup Captain Fresh công nghệ số huy động thành công 40 triệu USD
>>Én Xanh: Hành trình phát triển của doanh nghiệp tạo tác động

Đáng chú ý nhất là BukuWarung và BukuKas, hai ứng dụng kế toán cạnh tranh, đều đã huy động được số tiền đáng kể trong năm nay. Hai startup này giống nhau ở chỗ ban đầu tập trung vào việc giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ số hóa, nhưng cuối cùng đều có kế hoạch mở rộng danh mục sản phẩm của mình sang các dịch vụ tài chính như cho vay vốn lưu động, sử dụng dữ liệu mà người dùng đã nhập vào phần mềm của họ để đánh giá mức độ tín nhiệm.

Một số startup khác nhắm mục tiêu đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ bao gồm các nền tảng quản lý tiền lương GajiGesa và Wagely.

Thương mại xã hội

Người dân ở khu vực xa xôi không có nhiều nền tảng thương mại điện tử để lựa chọn sử dụng như ở các thành phố lớn. Điều này một phần là do cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ (một số startup đang hướng tới giải quyết các vấn đề này như SiCepat, Advoctics, Kargo và Waresix), dẫn tới việc vận chuyển hàng hoá tốn kém và mất thời gian hơn.

Đây là cơ hội đối với các startup thương mại xã hội như Super, Evermos và KitaBeli, với hi vọng nhân rộng thành công của Pinduoduo tại Trung Quốc hay Meesho tại Ấn Độ. Tất cả những dự án trên đều tập trung vào nhu cầu thiết yếu hàng ngày như hàng hoá thực phẩm tiêu dùng, đồng thời sử dụng mô hình thương mại xã hội để vận hành hiệu quả chuỗi cung ứng, đem tới giá cả cạnh tranh do đơn đặt hàng được thực hiện theo từng đợt bởi chính người dân tại cộng đồng đó. Theo cách này, một phần cũng có thể gọi họ là các khởi nghiệp hậu cần vận tải.

Thương mại điện tử tổng hợp

Các startup mua lại các thương hiệu TMĐT nhỏ, như Thrasio, đã thu hút được rất nhiều nguồn vốn ở Mỹ và Châu Âu trong vài năm qua. Nhưng các công ty tổng hợp TMĐT phải mất một thời gian dài hơn nữa để tiếp cận Đông Nam Á.

Năm nay, hai công ty tổng hợp TMĐT đã chính thức ra mắt bằng nguồn vốn đầu tư mạo hiểm và cả hai đều tăng các vòng gọi vốn tiếp theo sau đó vài tháng. Trong khi nhiều công ty tổng hợp TMĐT tập trung vào người bán trên Amazon, thì Una Brands lại tự gọi mình là "lĩnh vực bất khả tri". Không có thị trường thống trị trên khắp Châu Á - Thái Bình Dương, vì vậy, công ty đã phát triển một hệ thống để tìm thương hiệu trên các nền tảng như Tokopedia, Lazada, Shopee, Rakuten và eBay.

Mặt khác, Rainforest tập trung vào những người bán hàng trên Amazon tại Châu Á, nhưng điểm khác biệt của Rainforest với các công ty tổng hợp khác là họ đặt mục tiêu trở thành phiên bản trực tuyến của tập đoàn hàng tiêu dùng Newell Brands. Với nền TMĐT đang phát triển mạnh ở châu Á, cả Una Brands và Rainforest đều được mong đợi sẽ phát triển. Không những thế, các startup khác về công cụ tổng hợp TMĐT sẽ ra mắt.

Mặc dù dịch COVID-19 đã khiến ngành du lịch và bán lẻ ở Đông Nam Á gặp khó khăn, nhưng khu vực này vẫn là nơi có một số thị trường công nghệ phát triển nhanh nhất. Những người ủng hộ đầu tư mạo hiểm đã thực hiện 393 thương vụ kỷ lục trong nửa đầu năm 2021, huy động 4,4 tỷ USD bằng cách đầu tư vào các startup trên khắp Đông Nam Á, theo Cento Ventures.