VIỆT NAM HÙNG CƯỜNG: Nâng cấp Việt Nam trong các chuỗi cung ứng toàn cầu, tận dụng cơ hội để “hóa Rồng”, “hóa Hổ”

TS Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam• 09/05/2020 08:00

LTS: Diễn đàn Doanh nghiệp trân trọng gửi tới bạn đọc bài viết của TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI trước thềm Hội nghị Thủ tướng Chính phủ với doanh nghiệp 2020 diễn ra vào sáng nay (9/5).

TS Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI).

VCCI đã báo cáo Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ trên 150 sáng kiến và kiến nghị cụ thể của cộng đồng doanh nghiệp. Sau đây, là một số vấn đề chung.

Trước hết, xin được cảm ơn Thủ tướng về việc cách đây hơn 3 tuần Thủ tướng đã có một quyết định quan trọng và rất khó khăn, là dỡ bỏ về cơ bản các biện pháp cách ly, mở cửa lại thị trường trong nước. Với quyết định này của Thủ tướng, tình hình các doanh nghiệp và nền kinh tế đang chuyển biến rất nhanh theo chiều hướng tích cực.

Cuối tháng 4 đầu tháng 5, VCCI tiến hành một cuộc khảo sát về thực trạng của cộng đồng doanh nghiệp, thì có tới 55% doanh nghiệp cho biết sẽ tiếp tục duy trì quy mô sản xuất hiện tại trong quý III, 22% có kế hoạch mở rộng sản xuất kinh doanh, chỉ 21% sẽ thu hẹp quy mô, tạm dừng hoạt động. Xu hướng này là đáng khích lệ và tốt hơn rất nhiều so với thực trạng doanh nghiệp mà VCCI công bố 01 tháng trước đây.

Một lần nữa sức sống, kiên cường, khả năng chống chịu của các doanh nghiệp Việt Nam trong điều kiện khó khăn, khủng hoảng lại bừng dậy.

Và một điều rất đáng trân trọng nữa là với nhiều doanh nghiệp, dù lợi nhuận không còn, thậm chí thua lỗ, doanh thu sụt giảm, nhưng các doanh nhân vẫn cố gắng tới mức cao nhất chăm lo cho người lao động, tỷ lệ việc làm vẫn duy trì ở mức rất cao, cho thấy tình cảm và trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp, doanh nhân – những cỗ máy tạo việc làm của nền kinh tế - những người dám đánh đổi sự bình yên của cá nhân và gia đình mình để làm giàu đất nước và lo sinh kế cho dân.

Tôi đề nghị Đảng và Nhà nước biểu dương, khen thưởng các tấm gương doanh nghiệp, doanh nhân đã dũng cảm, kiên cường vượt qua đại dịch.

Tình hình doanh nghiệp đã được cải thiện, nhưng vẫn còn rất gian nan và những biện pháp trợ giúp kịp thời từ Chính phủ là vô cùng quan trọng. Cộng đồng doanh nghiệp cảm ơn Chính phủ, trong điều kiện ngân sách Nhà nước khó khăn, đã dành các gói tài khoá, tín dụng, với quy mô chưa từng có, để hỗ trợ doanh nghiệp, thể hiện tinh thần sẻ chia, đồng hành cùng doanh nghiệp. Điều mong muốn của cộng đồng doanh nghiệp là: Đề nghị Chính phủ, Quốc hội xem xét, bổ sung thêm các sắc thuế, phí cần miễn, giảm; kéo dài thời hạn hoãn các khoản phải nộp, phải trả của doanh nghiệp; nới room - tăng trần hạn mức tăng trưởng tín dụng cho vay...

Nhưng điều quan trọng nhất, doanh nghiệp kiến nghị là các cơ quan và tổ chức có liên quan thúc đẩy thực thi thật nhanh, hiệu quả, minh bạch và công tâm các gói hỗ trợ đã được ban hành. “Một miếng khi đói bằng một gói khi no”. Nhanh một ngày thì doanh nghiệp sống, chậm một ngày doanh nghiệp có thể sẽ không còn, thì lúc đó các biện pháp hà hơi, tiếp sức sẽ chẳng có ích gì.

Về các giải pháp căn cơ và dài hạn hơn trong thời gian tới, như Thủ tướng đã nói “trong nguy có cơ”. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng thì nhấn mạnh: “Chống dịch nhưng nhiệm vụ lớn nhất là sản xuất phải phát triển” và “Chưa bao giờ Đất nước có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín như ngày nay”. Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI vừa được VCCI công bố cũng ghi nhận sự hài lòng của cộng đồng doanh nghiệp với các cấp bộ Đảng, chính quyền đạt mức cao nhất trong vòng một thập kỷ rưỡi vừa qua. Ở trong nước, niềm tin của người dân và doanh nghiệp đang tiếp tục được khơi dậy. Trên phạm vi quốc tế, làn sóng dịch chuyển các chuỗi cung ứng toàn cầu lớn nhất trong lịch sử nhân loại, kể từ sau Chiến tranh thế giới lần thứ 2, đang nhắm chọn Việt Nam là điểm đến an toàn. Đất nước ta một lần nữa lại đứng trước cơ hội “hoá Rồng”, “hoá Hổ”.

Để đón nhận cơ hội này, đẩy mạnh cải cách thể chế là nền tảng quan trọng nhất. Quốc hội, Chính phủ đã quyết định mục tiêu đưa Việt Nam lọt vào nhóm 3 – nhóm 4 về năng lực cạnh tranh và môi trường kinh doanh trong ASEAN. Chúng tôi đề nghị Chính phủ kiên định thực hiện mục tiêu này và coi đó là thước đo đánh giá kết quả hoàn thành nhiệm vụ chính trị của người đứng đầu ở tất cả các cấp, các ngành và các địa phương...

Chúng tôi hoan nghênh Chính phủ đã thành lập tổ công tác rà xét pháp luật, để xây dựng các phương án trình Quốc hội và Chính phủ xoá bỏ những chồng chéo, bất hợp lý, bảo đảm sự minh bạch, nhất quán trong hệ thống pháp luật hiện hành, nhất là các quy định pháp luật về đầu tư, xây dựng… để tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai nhanh các dự án sản xuất kinh doanh và phát triển cơ sở hạ tầng. Cha ông ta thường nói: Tiền là “bạc”, thời gian mới là “vàng”.

Khi tôi hỏi nhiều doanh nhân lớn, ngay cả trong lúc đang khó khăn nhất của đại dịch, xem họ cần gì, họ đã thẳng thắn và chân tình chia sẻ: Biết nhà nước khó khăn, doanh nghiệp không xin tiền, chỉ xin cơ chế. Tâm thế đó của doanh nghiệp là tâm thế của người chiến thắng.

Và chúng ta càng hiểu một điều giản dị là chính sự minh bạch hóa, đơn giản hóa để rút ngắn tối đa thời gian và chi phí thực hiện các thủ tục hành chính mới là giải pháp cứu cánh bền vững cho doanh nghiệp. Chúng ta biết, chỉ riêng khoản đầu tư công cho các dự án cơ sở hạ tầng đã có trong kế hoạch với số “tiền tươi, thóc thật” đang nằm ở “trong túi” của các bộ ngành và địa phương đã là trên 30 tỷ đô la Mỹ. Nếu tháo gỡ được thủ tục, giải ngân nhanh được trong năm nay thì ta đã có thể tạo ra một cú hích quan trọng cho nền kinh tế. Phát huy vai trò của thể chế, bảo đảm huy động được tổng lực các nguồn vốn xã hội theo cách này, thì không có lí do gì, chúng ta không thể đạt được tốc độ tăng trưởng GDP trên 5% trong năm nay, như quyết tâm của Người đứng đầu Chính phủ. Chúng tôi ủng hộ Chính phủ về việc này.

Chúng tôi cũng vui mừng, khi biết Bộ Chính trị đang chuẩn bị ban hành quy định về bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung. Chúng tôi mong Đảng sẽ sớm ban hành chủ trương này để trao “tấm áo giáp sắt” an toàn cho cán bộ, đảng viên, nhất là những người đứng đầu dám dũng cảm, dấn thân, dám đổi mới, sáng tạo, đột phá vì sự nghiệp của Đảng, của dân tộc.

Để chủ động đón nhận dòng vốn đầu tư FDI mới, tôi đề nghị Chính phủ giao các bộ ngành phối hợp với VCCI, các địa phương và cộng đồng doanh nghiệp triển khai sớm một chiến dịch vận động xúc tiến đầu tư chiến lược ở tầm quốc gia để tiếp cận trực tiếp với đại bản doanh của các chuỗi cung ứng toàn cầu, chủ động tham gia kiến tạo và vận động đưa các công đoạn sản xuất, kinh doanh phù hợp, có giá trị gia tăng cao hơn vào Việt Nam mà không thụ động chờ họ tìm đến với mình.

Để nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt, nhất là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, có đủ sức trở thành đối tác có tiềm năng của các tập đoàn xuyên quốc gia, tôi đề nghị xây dựng và thực hiện chiến lượcphát triển công nghiệp hỗ trợ và chương trình quốc gia nâng cao năng lực quản trị của cộng đồng doanh nghiệp, giúp các doanh nghiệp đầu tư nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, giúp triển khai thực hiện các yêu cầu quốc tế hoá và số hoá, thực hiện các mô hình kinh doanh bền vững, sáng tạo và có trách nhiệm. Nhà nước kiến tạo song hành với cộng đồng doanh nghiệp sáng tạo và có trách nhiệm xã hội sẽ là đôi cánh để nền kinh tế Việt Nam có thể bay lên. VCCI sẵn sàng cùng các bộ ngành, các hiệp hội xây dựng và triển khai chương trình quan trọng này.

Khó khăn lớn nhất của các doanh nghiệp Việt Nam vào thời điểm này, vẫn là khó khăn về thị trường tiêu thụ. Tôi đề nghị, phát động những tháng cao điểm, ít nhất từ nay đến cuối năm, phong trào Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, Người Việt Nam tự hào dùng hàng Việt Nam, để tiếp sức cho doanh nghiệp Việt.

Hôm nay, Chính phủ họp với doanh nghiệp để chính thức khai mở mặt trận phục hồi nền kinh tế, tôi đề nghị thành lập Ban chỉ đạo và Tổ công tác trên mặt trận này và Thủ tướng đích thân đảm nhận vai trò Tổng tư lệnh - Trưởng ban chỉ đạo. Tôi cùng doanh nghiệp đề nghị lập ngay ban chỉ đạo do Chủ tịch UBND đứng đầu để nối dài cánh tay giải quyết khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, tái khởi động và phục hồi kinh tế thành công.