Nâng hạng thị trường chứng khoán tác động ra sao đến hoạt động ngân hàng?

Ở góc độ huy động vốn và vai trò trong thị trường tài chính, khi thị trường chứng khoán được nâng hạng và phát triển theo xu hướng tích cực, theo tiêu chí và thông lệ quốc tệ, sẽ không chỉ thúc đẩy thị trường tài chính phát triển mà còn tác động tích cực đến hoạt động ngân hàng và phát huy hiệu quả chính sách tiền tệ, theo ông Nguyễn Đức Lệnh - Phó Giám đốc NHNN chi nhánh Khu vực 2.

Ông Lệnh chỉ ra 3 khía cạnh minh chứng cho tác động tích cực có ý nghĩa tương hỗ để cùng thúc đẩy sự phát triển của thị trường vốn - thị trường tiền tệ, trong mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế:

Thứ nhất, khi thị trường chứng khoán phát triển tích cực, quy mô thị trường tăng trưởng, có nhiều thành viên, doanh nghiệp và nhà đầu tư tham gia sẽ tác động tích cực đến hoạt động huy động vốn của doanh nghiệp thông qua phát hành cổ phiếu, trái phiếu. Đây là nguồn vốn quan trọng để doanh nghiệp đầu tư, mở rộng và phát triển sản xuất kinh doanh. Hoạt động này hiệu quả, sẽ giảm bớt áp lực vay vốn ngân hàng nhất là vốn vay trung dài hạn, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động ngân hàng phát triển, với vai trò bản chất là đáp ứng vốn ngắn hạn và dịch vụ ngân hàng cho nền kinh tế. Kết quả của quá trình này, đồng thời cũng tạo điều kiện cho chính sách tiền tệ phát huy hiệu quả, nhất là chính sách về lãi suất, tỷ giá và hoạt động tín dụng ngân hàng.

Thứ hai, thúc đẩy hoạt động ngân hàng phát triển theo xu hướng tăng trưởng và phát triển hiệu quả, ổn định và bền vững. Trong đó sự phát triển của thị trường chứng khoán, với những tiêu chí cao hơn, minh bạch và chất lượng hơn sẽ là động lực thúc đẩy các ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP) với vai trò là thành viên tham gia thị trường không chỉ đảm bảo yêu cầu hoạt động hiệu quả, minh bạch mà còn thuận lợi cho các tổ chức tín dụng (TCTD) huy động vốn từ thị trường này để đầu tư mở rộng và phát triển, nhất là đầu tư đổi mới công nghệ và sử dụng hiệu quả các nguồn lực trong xu hướng phát triển ngân hàng số và nền kinh tế số.

Thứ ba, định vị và phát triển thương hiệu ngân hàng, phát triển dịch vụ ngân hàng. Khi thị trường nâng hạng, với hiệu quả hoạt động của các NHTMCP đang tham gia thị trường, cổ phiếu niêm yết và giao dịch trên thị trường không chỉ là hàng hóa thông thường mà còn phản ánh hiệu quả và giá trị thương hiệu của ngân hàng, với những mã cổ phiếu như: VCB; BIDV, MBB… đã và đang không chỉ thu hút nhà đầu tư trong nước mà cả các quỹ đầu tư và nhà đầu tư nước ngoài.

Theo Phó Giám đốc NHNN Khu vực 2, giá trị thương hiệu được khẳng định sẽ là động lực thúc đẩy ngân hàng tăng trưởng và phát triển, nhất là các hoạt động dịch vụ ngân hàng, với sự đa dạng và tiện ích đảm bảo đáp ứng nhu cầu khách hàng, doanh nghiệp và sự phát triển của thị trường chứng khoán.

"Quy mô thị trường mở rộng và tăng trưởng, gắn liền với quy mô hoạt động của các thành viên tham gia thị trường nói chung và các NHTMCP nói riêng. Trong đó chất lượng và hiệu quả hoạt động của các NHTMCP không chỉ định giá giá trị cổ phiếu trên thị trường mà còn khẳng định vị thế, uy tín và thương hiệu, thúc đẩy hoạt động ngân hàng phát triển và phát huy hiệu quả chính sách tiền tệ tín dụng và lãi suất của Ngân hàng Trung ương", ông nhấn mạnh.

Báo cáo Phân loại Quốc gia Cổ phiếu tháng 9/2025 của FTSE Russell công bố rạng sáng ngày 8/6, xác nhận thị trường chứng khoán Việt Nam đã đáp ứng tất cả các tiêu chí nâng hạng.

Việc nâng hạng chính thức của thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ có hiệu lực từ ngày 21/9/2026, nhưng tùy thuộc vào kết quả của đợt rà soát vào tháng 3/2026. Theo FTSE Russell, đợt rà soát này nhằm đánh giá xem Việt Nam đã đạt đủ tiến bộ trong việc cải thiện khả năng tiếp cận của nhà đầu tư toàn cầu hay chưa.

Theo ông Anthony Le, Phó giám đốc phòng Môi giới khách hàng tổ chức tại Vietcap, với quyết định này, Việt Nam hiện đã được xếp vào cùng hạng mục với các thị trường lớn hơn như Trung Quốc, Ấn Độ, Ả Rập Saudi và Indonesia.

Giới chuyên môn nhận định, việc nâng hạng báo hiệu một kỷ nguyên mới về tiềm năng tăng trưởng cho thị trường Việt Nam. Việc nâng hạng sẽ tạo điều kiện tiếp cận thị trường Việt Nam cho một nhóm nhà đầu tư mới – những nhà đầu tư trước đây bị hạn chế đầu tư vào quốc gia này. Thực tế với hiệu ứng nâng hạng, TTCK Việt Nam đã kích hoạt làn sóng IPO mạnh mẽ với hàng loạt công ty dịch vụ tài chính TCX, VPS, VPBankS...; cùng với đó là hàng loạt Công ty ở các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, hạ tầng cũng lên kế hoạt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng như Phát triển Nông nghiệp Hòa Phát (HPA), Hạ tầng Gelex...

Sau 25 năm phát triển và trước thềm nâng hạng, TTCK ghi nhận vốn hóa đạt mốc cao nhất trong lịch sử (hơn 8,2 triệu tỷ đồng, tương đương 70% GDP năm 2024). Trong đó nhóm ngân hàng chiếm gần 40% giá trị vốn hóa và đóng góp tỷ trọng lớn trong tổng lợi nhuận toàn thị trường.