NATO sẽ giải “bài toán” Ukraine như thế nào?

>> NATO sẽ tham chiến tại Ukraine trong năm 2023?

Hiệp ước phòng thủ Bắc Đại Tây Dương (NATO) sẽ họp Thượng đỉnh vào tuần tới tại Vilnius, Latvia. Nguyện vọng trở thành thành viên NATO của Ukraine sẽ là chủ đề chính của cuộc tranh luận tại hội nghị. Liệu số phận Ukraine sẽ được định đoạt?

Nhiều nhà hoạch định chính sách an ninh tại châu Âu, trong đó có Tổng thống Volodymyr Zelensky và cựu đại sứ Mỹ tại NATO, Ivo Daalder, đang thúc đẩy khối này cung cấp cho Ukraine điều mà Tổng thống Pháp Emmanuel Macron gọi là “con đường trở thành thành viên”.

Sở dĩ tất cả bị trì hoãn là vì các nhà lãnh đạo NATO từ lâu cũng hiểu rằng việc thu nhận Ukraine liên quan đến khả năng xảy ra chiến tranh trên diện rộng - bao gồm cả chiến tranh hạt nhân với Nga là rất thực tế.

Khả năng xảy ra một cuộc xung đột như vậy và những hậu quả tàn khốc của nó là lý do chính khiến Washington và các thành viên NATO tìm cách tránh bị lôi kéo sâu hơn vào cuộc chiến ở Ukraine.

Do vậy, “bài toán” phòng thủ an ninh lâu dài cho Ukraine trở nên hóc búa. Ngặt nỗi, châu Âu không thể gác lại vấn đề này - vì đó là con đường tối ưu kết thúc chiến sự Đông Âu cũng như gìn giữ hòa bình thịnh vượng cho toàn lục địa.

Dĩ nhiên, giờ đây Tổng thống Ukraine tìm mọi cách biến cuộc chiến tranh tại quê nhà trở thành vấn đề của toàn bộ phương Tây, trong đó châu Âu phải “có trách nhiệm” chính.

Trước thềm Thượng đỉnh NATO ngày 11 - 12/7 tới, một số chuyên gia ở Mỹ như: Justin Logan, GS Joshua Shifrinson tại Viện nghiên cứu chính sách đối ngoại và quốc phòng Cato cho rằng: “Ukraine không nên được hoan nghênh gia nhập NATO”.

Các chuyên gia này lập luận, những lợi ích an ninh đối với Mỹ khi Ukraine gia nhập NATO là không đáng kể so với những rủi ro khi đưa nước này vào liên minh. “Tại hội nghị thượng đỉnh Vilnius và hơn thế nữa, các nhà lãnh đạo NATO sẽ là khôn ngoan khi thừa nhận những sự thật này và đóng cửa với Ukraine”, một chuyên gia nhấn mạnh.

>> Chiến sự Nga - Ukraine: Cú "bẻ lái" bất ngờ của Ấn Độ

Vài tuần trở lại đây, Mỹ bắt đầu “đánh tiếng” về khả năng khép lại chiến sự Nga - Ukraine bằng con đường đàm phán. Một cơ chế được công khai thảo luận là “Hội nghị Thượng đỉnh hòa bình” tổ chức tại Ukraine.

Ngày 7/7 hé lộ các cuộc trao đổi bí mật giữa một nhóm cựu quan chức Mỹ và những người có chức trách phía Nga, trong đó ít nhất một lần có sự tham gia của Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov. Liệu đây có phải là tín hiệu có thể hy vọng?

Ông Rebekah Koffler, cựu sĩ quan tình báo thuộc Bộ quốc phòng Mỹ bày tỏ hoài nghi về khả năng đàm phán do quan điểm Nga và Mỹ chưa có điểm nào giao thoa. Theo ông, Tổng thống Putin đồng ý chấm dứt chiến sự nếu Mỹ và châu Âu ngưng cấp vũ khí cho Ukraine và thừa nhận 4 vùng lãnh thổ Moscow sáp nhập hồi tháng 9 năm ngoái.

Rất khó để phương Tây và Ukraine chấp nhận điều kiện này, vì điều đó chẳng khác nào thừa nhận Nga chiến thắng và phương Tây đã thua! Tình hình ngày càng trở nên phức tạp, chiến sự Nga - Ukraine khó kết thúc trong năm 2023.