Gửi bình luận
Xếp hạng tín nhiệm tạo dựng nền tảng, niềm tin trong mắt nhà đầu tư đối với trái phiếu doanh nghiệp. Với trái phiếu xanh, hồ sơ xếp hạng tín nhiệm càng quan trọng.
Việc đánh giá các tổ chức với hồ sơ xếp hạng tín nhiệm giúp tăng cơ hội huy động vốn hiệu quả hơn.
Trước đây, nhiều doanh nghiệp muốn phát hành trái phiếu xanh thường cho rằng họ sẽ chỉ cần tập trung đáp ứng các tiêu chuẩn theo Nguyên tắc trái phiếu xanh 2018 của Hiệp hội Thị trường vốn quốc tế (ICMA), hay đáp ứng các Khung trái phiếu xanh mà gần đây nhiều tổ chức tín dụng đã phối hợp với các định chế xây dựng; cũng như “có mặt” trong danh mục phân loại xanh đã được Chính phủ ban hành vào tháng 7 vừa qua. Các chuẩn mực xanh này hỗ trợ nhà đầu tư tiếp cận trực diện, tập trung vào tiêu chí kỹ thuật cụ thể, dễ kiểm chứng nhằm hạn chế rủi ro “tẩy xanh” đối với các dự án, các doanh nghiệp xanh có nhu cầu huy động vốn trái phiếu.
Tuy nhiên, bối cảnh hiện nay đã có phần khác đi. Khi pháp lý của thị trường trái phiếu xanh Việt Nam đang ngày càng hoàn thiện, nền kinh tế có nhiều doanh nghiệp sau quá trình chuyển đổi xanh đã sẵn sàng tiếp cận vốn xanh hóa hiệu quả… thì dòng vốn xanh trên thị trường quốc tế tuy vẫn rất dồi dào, mạnh mẽ, song đã có yêu cầu khắt khe hơn. Nhiều ngân hàng, định chế quốc tế từ năm 2024 đã rời bỏ các cam kết biến đổi khí hậu tập thể mà đỉnh điểm Liên minh Ngân hàng Net-Zero (NZBA) do Liên hợp quốc hậu thuẫn vừa chính thức giải thể. Đây là tổ chức quy tụ gần 150 ngân hàng toàn cầu, có giá trị tài sản 70 nghìn tỷ USD và là đầu mối cấp vốn xanh cho hàng loạt định chế tại các quốc gia.
Nếu như năm 2024, vốn tập trung chuyển đổi tăng mạnh đạt 2,4 nghìn tỷ USD, thì đến 2025, các bất ổn chính sách (một số quốc gia giảm cam kết/điều chỉnh quy định), chi phí tài trợ tăng/biến động thị trường, và áp lực trả nợ khiến một số kênh vốn “mang nhãn xanh” tạm hạ nhiệt (như phát hành trái phiếu xanh). Trong khi đó, vay cho hoạt động hóa thạch vẫn tăng ở một số ngân hàng lớn, dẫn đến xu hướng phân hóa.
Sustainable Fitch cho biết phát hành trái phiếu xanh toàn cầu giảm gần 32% trong 2025 so với cùng kỳ, và tổng thị trường vốn nợ dán nhãn xanh GSS giảm gần 25%. Tương tự, Climate Finance 2025 (CPI) ghi nhận tài chính khí hậu tiếp tục tăng và đã tăng nhanh giai đoạn 2021–2023 (tăng trung bình 26%/năm trong thời gian đó), nhưng báo cáo cập nhật (2025) cho thấy xu hướng tăng tiếp tục nhưng phân bổ và nguồn khác nhau theo vùng và công cụ.
Trong bối cảnh như vậy, ông Phùng Xuân Minh - Chủ tịch Saigon Ratings nhận đinh, cơ hội với trái phiếu doanh nghiệp và loại hình trái phiếu xanh vẫn rất lớn. Nói riêng với trái phiếu xanh, theo ông Minh, Việt Nam đang có triển vọng tăng trưởng mạnh mẽ và tham vọng đóng góp vào cam kết biến đổi khí hậu rất lớn. Quan hệ đa phương tốt và sự cam kết mạnh mẽ khiến các tổ chức vẫn duy trì ủng hộ và hợp tác sau khi tái cấu trúc lại cơ chế hoạt động. Do đó, sẽ không chịu nhiều tác động từ thách thức biến động của vốn xanh toàn cầu.
Đáng chú ý, theo ông Minh, tăng trưởng xanh, phát triển bền vững là chủ trương lớn, nhất quán của Đảng và Nhà nước. Nổi bật gần nhất là Nghị quyết số 70-NQ/TW, có thể ví như là một bước ngoặt chính sách sẽ góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Tinh thần xuyên suốt của Nghị quyết số 70-NQ/TW là “mở đường” thị trường điện cạnh tranh và đẩy mạnh thu hút đầu tư tư nhân, trong đó có việc mở rộng cánh cửa vốn từ trái phiếu xanh.
Bên cạnh chính sách, chủ trương, ông Minh cho rằng những quy định nâng cao vai trò của xếp hạng tín nhiệm cũng giúp doanh nghiệp thu hút vốn xanh bên cạnh đáp ứng các chuẩn xanh. Bởi suy cho cùng, dù đầu xanh có ý nghĩa đóng góp cho thúc đẩy tiến bộ xã hội, cộng đồng theo hướng bền vững, bất kỳ dòng vốn nào cũng phải quan tâm yếu tố đảm bảo sinh lợi tái thiết và hiệu suất lợi tức.
Trên thực tế, các chuyên gia khuyến nghị khi đã tự tin đáp ứng hồ sơ đặt mục tiêu chuyển đổi xanh, thuộc danh mục phân loại xanh, doanh nghiệp cũng có thể tiếp cận từ nguồn vốn xanh được các ngân hàng huy động qua trái phiếu xanh. Hàng loạt ngân hàng, những định chế đi theo xếp hạng tín nhiệm quốc gia như BIDV, Vietcombank, VPBank, HDBank... đều mang đến cơ hội tiếp cận vốn từ nguồn trái phiếu và đồng hành doanh nghiệp trong quá trình giải ngân, quản lý, sử dụng vốn xanh sao cho hiệu quả.
Bên cạnh đó, theo TS Nguyễn Hoàng Hiệp, với Việt Nam, việc thành lập Quỹ Đầu tư Năng lượng xanh Quốc gia như đề xuất tại Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đang được Quốc hội xem xét, rất cần được ưu tiên lựa chọn. Quỹ này có thể huy động vốn từ ngân sách, tổ chức tài chính quốc tế và khu vực tư nhân; tập trung cho các lĩnh vực chiến lược như hydrogen, lưu trữ năng lượng, điện gió ngoài khơi, chuyển đổi hạ tầng than, khí; đồng thời nên xây dựng cơ chế cho quỹ đầu tư trở lại cho cả khu vực tư nhân với các dự án có ý nghĩa đóng góp cho lĩnh vực chiến lược.
