Ngành dệt may trọng tâm hướng tới xanh và số hóa

Đó là thông tin được đưa ra tại buổi họp báo thông tin về Đại hội nhiệm kỳ VII (2025 - 2030), tổng kết Hiệp hội Dệt May Việt Nam (VITAS) 2025 sẽ được tổ chức vào ngày 16 - 17/12 tại Khách sạn Melia, Hà Nội, sáng 25/11.

Vượt rào cản

Chia sẻ về tình hình xuất khẩu trong 3 quý đầu năm 2025, ông Vũ Đức Giang - Chủ tịch Hiệp hội Dệt May Việt Nam cho biết, năm 2025 Dệt may Việt Nam đối diện với nhiều thách thức từ xung đột về quan hệ chính trị từ các nước, áp lực từ vấn đề thuế quan, đặc biệt là từ sự thay đổi trong tâm lý, các thức mua hàng của người tiêu dùng các nước. Sự thay đổi này khiến doanh nghiệp dệt may phải buộc phải thúc đẩy, điều chỉnh cập nhật lại về yêu cầu, tăng tốc thời gian hoàn thành để kịp tiến độ giao hàng cho các đối tác. Đặc biệt là các doanh nghiệp dệt may Việt Nam phải hướng đến mô hình các doanh nghiệp đa quốc gia. Điều này là áp lực lớn nhưng cũng là cơ hội để thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư ra nước ngoài.

Trước những biến động địa chính trị phức tạp, các rào cản kỹ thuật mới về môi trường, chính sách bảo hộ gia tăng điển hình là thuế đối ứng của Hoa Kỳ. Ông Giang cho biết: doanh nghiệp Dệt may Việt Nam đã kịp thời cập nhật và thích ứng. Cụ thể về phương thức bán hàng khác nhau như: Áp lực giao hàng nhanh hơn, tiêu chuẩn phát triển xanh, áp lực đơn hàng nhỏ, về giá và chi phí… Đặc biệt nhờ sự chủ động, linh hoạt của cộng đồng doanh nghiệp và vai trò kết nối hiệu quả của VITAS, ngành dệt may Việt Nam vẫn duy trì đà tăng trưởng và giữ vững vị thế trong Top 3 cường quốc xuất khẩu dệt may thế giới.

Năm 2025 đánh dấu sự phục hồi ấn tượng của ngành với các chỉ số nổi bật gồm: Kim ngạch xuất khẩu ước đạt 46 tỷ USD, tăng 5,6% so với năm 2024. Xuất siêu ước đạt 21 tỷ USD, khẳng định vai trò trụ cột trong cán cân thương mại quốc gia. Tỷ lệ giá trị nội địa tăng thêm đạt khoảng 52%, cho thấy bước tiến lớn trong việc chủ động nguồn cung nguyên phụ liệu, góp phần vào thành tích trên của ngành có vai trò rất quan trọng của VITAS.

Tăng tốc để cạnh tranh

Bên cạnh những thành quả đạt được VITAS cũng đưa ra những khó khăn lớn trong bối cảnh hội nhập như hàng rào kỹ thuật về “xanh và số hóa”. Do đó để nâng cao năng lực cạnh tranh, doanh nghiệp của Việt Nam phải tăng cường thúc đẩy hơn nữa về phương pháp sản xuất, đầu tư tự động hóa và xanh hóa, để tiến tới mục tiêu ngành thời trang bền vững.

Đưa ra lợi ích từ việc đầu tư công nghệ, Chủ tịch VITAS cho biết, nhiều doanh nghiệp hiện đã đầu tư về hệ thống robot, một số nhà máy ở Việt Nam đã áp dụng nhanh chóng công nghệ AI, sự xuất hiện của robot trong các khâu vận chuyển, cắt may. "Khoa học công nghệ đã đưa nền công nghiệp dệt may thay đổi rất nhanh.... kết quả xuất khẩu của Việt Nam đạt 46 tỷ USD trong năm 2025 cũng nhờ vào khoa học công nghệ", ông Giang chia sẻ.

Mục tiêu năm 2026 – 2030 VITAS đặt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu đạt 64,5 tỷ USD vào năm 2030, tốc độ tăng trưởng bình quân 6,5–7%/năm. Phát triển thị trường nội địa đạt quy mô 8 - 9 tỷ USD. Trọng tâm chiến lược là “xanh và số hóa”, tăng tỷ lệ nội địa hóa lên trên 60%.

Để tận dụng các FTA thế hệ mới, ngành dệt may cũng kêu gọi đầu tư vào nguồn cung thiếu hụt từ bên ngoài như vải và sợi. Đồng thời các ưu đãi cho doanh nghiệp thực hiện xanh hóa, sử dụng năng lượng tái tạo cho sản xuất.

“Nhằm đảm bảo các ưu cầu nhập khẩu của đối tác lớn, nhiều doanh nghiệp đã sử dụng năng lượng tái tạo từ hệ thống điện mặt trời mái nhà. Tuy nhiên sản lượng lắp đặt không đủ cho nhu cầu sản xuất, nên ngành dệt may rất mong Nhà nước sớm hoàn thiện cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) để doanh nghiệp có thể mua được điện năng lượng tái tạo. Hiện một số nhà máy dệt may tại TP Hồ Chí Minh đã phải mua tín chỉ carbon để bù đắp lượng phát thải khí nhà kính ra môi trường.” ông Giang cho biết.

Chia sẻ về những khó khăn trong những tháng cuối năm, chủ tịch VITAS cho biết: Dệt may nói riêng và các ngành khác nói chung tại Thái Nguyên và các tỉnh miền Trung Nam Bộ, nhiều nhà máy ngập nặng, thiệt hại nặng nề đến sản xuất, các doanh nghiệp trong địa phương này còn phục hồi sau bão lũ, khó khăn này cũng ảnh hưởng đến tình hình xuất khẩu của toàn ngành.

Trước sự khó khăn trên, để định hướng lộ trình cho giai đoạn tới và hiện thực hóa mục tiêu 66 tỷ USD vào năm 2030 và giữ vững vị thế trong Top 3, ngành dệt may trên thế giới, Vitas đưa ra “ba trụ cột” chiến lược phát triển gồm: Đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa khách hàng và đối tác, để mở rộng kênh phân phối, giảm thiểu rủi ro khi phụ thuộc vào thị trường lớn.