Gửi bình luận
Vượt qua biên giới quen thuộc, ngành dệt may Việt Nam trên hành trình chiến lược mở rộng thị trường và quản lý rủi ro tài chính.
Ngành dệt may Việt Nam đang ghi nhận những dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ trong năm 2025, với mức tăng trưởng xuất khẩu đạt hai con số. Đằng sau những con số ấn tượng này vẫn còn hàng loạt thách thức chiến lược, đặc biệt khi các doanh nghiệp buộc phải mở rộng sang các thị trường mới nhằm giảm sự phụ thuộc vào các đối tác truyền thống như Hoa Kỳ. Việc đa dạng hóa thị trường là cần thiết, đồng thời phải đối mặt với các mối đe dọa tiềm ẩn từ thuế quan có thể ảnh hưởng đến thương mại và năng lực cạnh tranh.
Theo Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu dệt may của Việt Nam trong 4 tháng đầu năm 2025 đạt 11,76 tỷ USD, tăng 12,8% so với cùng kỳ năm trước. Hoa Kỳ vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất, chiếm 43,9% tổng kim ngạch, nhưng hiện đang chịu ảnh hưởng bởi các mức thuế mới lên tới 25% đối với một số nhóm sản phẩm.
Rủi ro tập trung thị trường
Ông Cao Hữu Hiếu – Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) – nhận định: “Việc phụ thuộc quá nhiều vào một thị trường như Hoa Kỳ khiến doanh nghiệp dễ bị tổn thương trước các biến động chính sách. Đa dạng hóa thị trường là xu hướng tất yếu, nhưng cần đi kèm với năng lực quản trị rủi ro.”
Cảnh báo này là hoàn toàn có cơ sở. Trong năm 2023, hơn 1.300 doanh nghiệp dệt may tại Việt Nam đã phải đóng cửa hoặc phá sản, phần lớn do đơn hàng giảm tới 80%. Hiện nay, ngành đang tích cực tìm kiếm cơ hội tại các thị trường mới như: các thị trường Halal tại Đông Nam Á và Trung Đông; Nam Mỹ – nơi nhu cầu tiêu dùng đang gia tăng; các đối tác thương mại trong khuôn khổ CPTPP, EVFTA và RCEP.
Tuy nhiên, việc mở rộng thị trường cũng mang đến những rủi ro mới. Theo Tập đoàn Atradius – một trong những nhà bảo hiểm tín dụng thương mại hàng đầu thế giới – có tới 50% doanh nghiệp tại khu vực châu Á dự báo số lượng khách hàng B2B mất khả năng thanh toán sẽ tăng trong những tháng tới (Báo cáo của Atradius về xu hướng thực tiễn thanh toán, khảo sát tại châu Á 2025). Ngoài ra, 44% doanh số bán hàng B2B theo hình thức tín dụng bị ảnh hưởng bởi việc chậm thanh toán, và nợ xấu chiếm trung bình 5% tổng hóa đơn B2B.
Những rủi ro phổ biến khi thâm nhập thị trường mới bao gồm: thiếu thông tin tín dụng khách hàng; khác biệt pháp lý, văn hóa và tập quán thanh toán; khó khăn trong thu hồi nợ quốc tế; rủi ro chậm thanh toán kéo dài hoặc phá sản.
Tăng cường quản lý rủi ro tài chính: Giải pháp linh hoạt và đa tầng
Để bảo vệ dòng tiền trong quá trình mở rộng thị trường, các doanh nghiệp được khuyến nghị áp dụng nhiều biện pháp giảm thiểu rủi ro tài chính như: đánh giá tín dụng khách hàng; yêu cầu thanh toán trước hoặc thanh toán từng phần; sử dụng bảo lãnh ngân hàng hoặc thư tín dụng (L/C); áp dụng quy trình thu hồi nợ chuyên nghiệp; sử dụng bảo hiểm tín dụng thương mại (còn gọi là bảo hiểm công nợ doanh nghiệp – TCI) như lớp bảo vệ cuối cùng, giúp doanh nghiệp phòng ngừa rủi ro không thanh toán từ phía khách hàng.
Tại Việt Nam, các sản phẩm bảo hiểm công nợ doanh nghiệp hiện được cung cấp bởi những đơn vị uy tín như Tổng công ty Bảo hiểm Bảo Việt và Công ty TNHH Bảo hiểm Tokio Marine Việt Nam, hợp tác cùng Tập đoàn Atradius – nhà bảo hiểm tín dụng thương mại toàn cầu hoạt động tại hơn 50 quốc gia.
Ông Patrick Chan – Giám đốc Rủi ro tại Willas-Array – chia sẻ: “Bảo hiểm tín dụng thương mại giúp chúng tôi tự tin mở rộng sang các thị trường mới mà không phải lo lắng về rủi ro thanh toán. Đây không chỉ là công cụ bảo vệ, mà còn là đòn bẩy thúc đẩy tăng trưởng.”
Để thành công tại các thị trường mới, các doanh nghiệp dệt may Việt Nam không chỉ cần nâng cao năng lực nội tại – đặc biệt trong đổi mới công nghệ và tuân thủ ESG như phát triển vải chức năng, công nghệ nhuộm thân thiện môi trường, tái chế và sản xuất thông minh ứng dụng AI và tự động hóa – mà còn phải quản lý rủi ro tài chính hiệu quả để đảm bảo mỗi đơn hàng đều được bảo vệ.
Kết luận: Tái định vị toàn diện vì tăng trưởng bền vững
Ngành dệt may Việt Nam đang ở ngã rẽ chiến lược. Việc mở rộng thị trường là cần thiết, nhưng phải được hỗ trợ bởi năng lực công nghệ, tuân thủ ESG và quản trị rủi ro tài chính. Sự kết hợp chiến lược giữa đa dạng hóa thị trường, giải pháp tài chính đa tầng, bảo vệ công nợ bằng bảo hiểm tín dụng thương mại và đầu tư bền vững sẽ là chìa khóa giúp doanh nghiệp vượt qua biến động và duy trì tăng trưởng ổn định trong năm 2025 và những năm tiếp theo.
