Gửi bình luận
Để khuyến khích các doanh nghiệp FDI niêm yết trên thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam, cần gỡ vướng khung pháp lý, trong đó có việc nâng cấp và áp dụng chuẩn kế toán IFRS, cùng với định giá kép.
TTCK Việt Nam dự kiến sẽ bùng nổ về quy mô, lượng hàng hóa mới thông qua hoạt động IPO, trong đó có cả các doanh nghiệp FDI.
TTCK Việt Nam vẫn trong vùng khởi động sóng IPO với các thương vụ chào bán thành công của TCBS, VPBankS… và sẽ còn nhiều doanh nghiệp phi tài chính khác tiến hành IPO.
Tuy nhiên, theo ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán (UBCK) Nhà nước, để đa dạng và tăng chất lượng hàng hóa trên TTCK Việt Nam, cần nhiều giải pháp. Trong đó, UBCK định hướng đưa doanh nghiệp FDI niêm yết tại Việt Nam. Theo ông Hải, đến nay định hướng này đã nhận được sự đồng thuận rất lớn từ các bộ, ngành liên quan. Do đó, trong thời gian tới có thể sẽ có các doanh nghiệp FDI sẽ IPO và niêm yết trên TTCK Việt Nam.
Bà Nguyễn Hoài Thu, CFA, Phó Tổng giám đốc CTCP Quản lý Quỹ VinCapital cho hay, trong làn sóng IPO với hàng loạt doanh nghiệp lớn sẽ có mặt trên thị trường, danh mục tiềm năng từ nay tới năm 2030 dự báo sẽ rất phong phú với cả nhóm công nghệ, truyền thông, sản xuất, bán lẻ, tài chính, hạ tầng… Điển hình sẽ có các tên tuổi như Điện máy Xanh, Bách hóa Xanh, Long Châu, MoMo, MiSA, Đất Việt VAC, Galaxy Cinema.
Đáng chú ý, theo bà Thu, sẽ có các doanh nghiệp FDI tiềm năng như C.P Group, VSIP, Aeon… có thể IPO và niêm yết ở TTCK Việt Nam.
Nếu có sự hiện diện IPO và niêm yết của các doanh nghiệp nói trên, “cuộc chơi” của nhà đầu tư với danh mục large-cap chắc chắn sẽ có rất nhiều lựa chọn, thay đổi.
Trên thực tế, việc các doanh nghiệp FDI đến một quốc gia và IPO, niêm yết trên TTCK sở tại, đã rất phổ biến.
Singapore mở cửa cho mọi doanh nghiệp nước ngoài đáp ứng điều kiện đến niêm yết, song không chú trọng yếu tố đầu tư thực (không bắt buộc có hoạt động đầu tư, tài sản, hay doanh thu tại Singapore).
Gần hơn, Thái Lan cũng đã mở cửa cho các doanh nghiệp nước ngoài đến niêm yết. Tuy nhiên, Thái Lan ưu tiên “FDI thật” (investment capital) nhưng cũng đang mở dần cho niêm yết vốn (listing capital).
Với thị trường Việt Nam, các quy định chưa mở cho niêm yết vốn, song đã có những doanh nghiệp FDI niêm yết trên thị trường. Cụ thể giai đoạn 2003-2008, theo UBCKNN, đã có nhiều doanh nghiệp FDI gồm CTCP Dây và Cáp Điện Taya Việt Nam (HOSE: TYA), CTCP Gạch men Chang Yih (UPCoM: CYC), CTCP Thực phẩm Quốc tế (UPCoM: IFS), CTCP Full Power, CTCP Công nghiệp Tung Kuang (HNX: TKU), CTCP Công nghiệp Gốm sứ Taicera (HOSE: TCR),... Sau đó, có thêm 1 doanh nghiệp FDI khác niêm yết là CTCP Siam Brothers Việt Nam (HOSE: SBV).
Hiện nay, số lượng và cấu trúc của doanh nghiệp FDI hoặc đã từng là doanh nghiệp FDI có mặt trên sàn chứng khoán cũng đã thay đổi. Chẳng hạn, SBT đã được Tập đoàn Thành Thành Công mua lại từ tay người Pháp, cổ đông lớn nhất hiện là CTCP Đầu tư Thành Thành Công, mẹ con nữ doanh nhân Huỳnh Bích Ngọc - Đặng Huỳnh Ức My và liên quan. Song sau SBV, theo ông Thomas Nguyễn, Giám đốc thị trường nước ngoài của SSI, do thiếu khung pháp lý cụ thể nên thị trường vẫn chưa khuyến khích được nhiều doanh nghiệp FDI khác niêm yết trên TTCK Việt Nam.
Một thống kê khác từ UBCKNN cho biết, phần lớn doanh nghiệp FDI sau khi niêm yết trên TTCK, hoạt động có lãi, nhưng cũng có những doanh nghiệp hoạt động thua lỗ và đã rút lui hoàn toàn khỏi thị trường. Do đó, bên cạnh định hướng chính sách, thách thức lớn của thị trường vẫn là gỡ vướng khung pháp lý cụ thể, trong đó có việc nâng cấp và áp dụng chuẩn kế toán IFRS, đi cùng sẽ là định giá kép để đảm bảo thị trường thu hút được các doanh nghiệp nước ngoài lớn, vừa đầu tư tại Việt Nam vừa lên sàn mà không e ngại về chênh lệch chuẩn mực kế toán và công bố thông tin.
Nếu không thay đổi điều này, Singapore và Thái Lan vẫn sẽ địa chỉ huy động vốn mà các doanh nghiệp lớn nước ngoài lựa chọn. Trên thực tế, tại một hội thảo do UOB Việt Nam tổ chức ở TP HCM, nhiều doanh nghiệp ngoại cũng chỉ ra rằng chênh lệch chuẩn mực kế toán là vấn đề lớn khiến họ phải lập song song báo cáo theo VAS và IFRS để đáp ứng yêu cầu của cả công ty mẹ lẫn thị trường Việt Nam, làm tăng chi phí và rủi ro không nhất quán.
Định hướng mới mở ra, sự cạnh tranh của doanh nghiệp FDI lẫn doanh nghiệp nội được kỳ vọng có thể mang đến 1 diện mạo, quy mô mới cho TTCK. Đây cũng sẽ là động lực kép cho doanh nghiệp nội địa ngay từ bây giờ phải nhận diện yếu tố nâng cấp năng lực quản trị và truyền thông tài chính, để tương lai có thể đảm bảo cạnh tranh “sòng phẳng” cùng những “ông lớn” đình đám quốc tế chọn sánh vai trên thị trường vốn Việt Nam.
