Còn nhiều thách thức trong ngắn hạn

Theo Công ty Chứng khoán VNDirect, trên thị trường toàn cầu, bối cảnh vĩ mô trong ngắn hạn được đánh giá vẫn còn nhiều thách thức. Dẫn số liệu từ Drewy, VNDirect cho rằng, chỉ số lạm phát toàn cầu được dự báo sẽ duy trì lần lượt ở mức 7,0% và 4,9% trong năm 2023 - 2024, gần gấp đôi so với giai đoạn 2014 - 2019. Yếu tố này ảnh hưởng tới mức tăng trưởng thu nhập thực tế dẫn tới suy giảm nhu cầu đặt hàng hóa container.

VNDirect cho biết, một số các thị trường lớn như Mỹ hay khu vực EU được dự báo sẽ phải đối mặt với bối cảnh suy thoái nhẹ cho tới cuối năm 2023. Theo tổ chức OECD, tăng trưởng GDP của Mỹ năm 2023 - 2024 lần lượt được dự báo đạt 1,9% và 2,5%, thay đổi lần lượt -0,2 và 0,6 điểm % so với cùng kỳ.

Bên cạnh đó, tăng trưởng GDP khu vực châu Âu được dự báo đạt 0,9% trong năm 2023 và tăng dần lên mức 1,5% năm 2024 sau khi đạt tăng trưởng 3,5% năm 2022.

Yếu tố tích cực ở các thị trường này trong thời gian tới đó là dựa trên nhu cầu bổ sung hàng tồn kho của các nhà bán lẻ tại Mỹ và châu Âu sau giai đoạn giải phóng gần hết lượng hàng tồn kho dư thừa.

Cụ thể, lượng hàng tồn kho kinh doanh hàng tháng tại Mỹ trong tháng 5/2023 ghi nhận tháng thứ 3 liên tiếp giảm, trước khi nhu cầu bổ sung bắt đầu quay trở lại trong tháng 6/2023 với mức tăng nhẹ 0,2%.

Bên cạnh đó, tại thị trường châu Âu, lượng hàng tồn kho doanh nghiệp tại châu Âu hiện nay vẫn đang ở tình trạng “ứ đọng” do nhu cầu mua sắm suy yếu trong những tháng đầu năm khiến cho thị trường trở nên ảm đạm.

Theo Cơ quan Thống kê châu Âu, người tiêu dùng tại khu vực này vẫn đang thắt chặt chi tiêu trong những tháng gần đây. Điều này dẫn tới doanh số bán lẻ tại thị trường này liên tục giảm nhẹ so với cùng kỳ.

“Tuy nhiên, chúng tôi kỳ vọng nhu cầu mua sắm sẽ quay trở lại trong giai đoạn các kì nghỉ lễ cuối năm khi áp lực lạm phát đã hạ nhiệt. Do vậy, chúng tôi cho rằng sản lượng hàng hóa vận chuyển tại các thị trường này sẽ tiếp tục neo ở mức thấp và kỳ vọng có thể bắt đầu phục hồi từ cuối 2023”, các chuyên gia phân tích của VNDirect đánh giá.

Bên cạnh đó, VNDirect cho rằng, tình hình xuất nhập khẩu tại Trung Quốc chưa đạt mức hồi phục như dự kiến kể từ khi mở cửa trở lại sau chiến dịch Zero-Covid. Cụ thể, xuất khẩu của Trung Quốc trong tháng 6/2023 đã ghi nhận tháng thứ hai liên tiếp giảm tại mức 12,4% so với tháng trước, nhiều hơn so với mức giảm 7,5% so với tháng trước vào tháng 5/2023.

Theo VNDirect, một trong những lý do gây ra sự suy giảm trên là bởi tình hình xuất nhập khẩu tới thị trường lớn như Mỹ và khu vực EU lần lượt giảm 17,9% và 6,6% so với tháng trước. Yếu tố tích cực là lượng hàng hóa lũy kế tới các quốc gia thuộc khu vực châu Á tăng 9% so với tháng trước. Trong đó, đáng chú ý là sản lượng hàng hóa tới khu vực Đông Nam Á tăng 1,5% so với cùng kỳ.

“Chúng tôi cho rằng, hoạt động giao thương tại khu vực châu Á sẽ tiếp tục đạt mức hồi phục tốt trong giai đoạn cuối năm khi khu vực này phần lớn không bị ảnh hưởng bởi các cú sốc lãi suất”, VNDirect nhận định.

Giá cước sẽ bắt đầu phục hồi nhẹ trong năm 2024

Theo VNDirect, trên thị trường quốc tế, bắt đầu từ tháng 7/2023, đà tăng giá cước trên thị trường thuê tàu và vận tải container có dấu hiệu chững lại và bắt đầu giảm giá. Tốc độ giảm giá rất nhanh vào tháng 8,9 và bắt đầu tạo đáy vào đầu năm 2023. Trong đó, chỉ số container thế giới (đại diện cho giá cước vận tải container) đã giảm hơn 80% so với mức đỉnh. Đây là kết quả của việc nhu cầu vận tải hàng hóa toàn cầu suy yếu trong khi thị trường lo ngại nguồn cung tăng lên trong giai đoạn 2022 - 2023.

Công ty Chứng khoán này cho rằng, trong bối cảnh dư cung trên thị trường vận tải toàn cầu sẽ tiếp tục kéo dài cho tới hết năm 2023, vì vậy, giá cước vận tải toàn cầu sẽ chưa thể có được những biến động lớn.

“Chúng tôi cho rằng, giá cước vận tải biển container toàn cầu trong năm 2023 vẫn sẽ duy trì tại mức thấp như hiện tại, giảm gần 80% so với cùng kỳ do đối mặt với tình trạng dư cung trên thị trường. Trong năm tiếp theo, chúng tôi kỳ vọng giá cước có thể cải thiện khoảng 15% kể từ mức nền thấp khi kỳ vọng nhu cầu giao thương hàng hóa toàn cầu sôi động trở lại”, VNDirect nhận định.

Đối với thị trường nội địa Việt Nam, VNDirect cho biết, chỉ số quản lý thu mua (PMI) tăng lên mức 48,7 trong tháng 7/2023 so với 46,2 trong tháng trước đó. Điều này, cho thấy số lượng đơn đặt hàng trong tháng 7/2023 đã giảm nhẹ hơn so với giai đoạn đầu năm 2023 khi nhu cầu mua hàng và số lượng việc làm dần trở nên ổn định.

Bên cạnh đó, chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) đã duy trì mức tăng trong 03 tháng gần đây, lần lượt là 2,8% và 3,9% so với tháng trước đó, cho thấy sản lượng hàng hóa công nghiệp trong quý III/2023 đang được đánh giá có xu hướng cải thiện hơn so với các quý trong nửa đầu năm.

“Với những chính sách hỗ trợ giảm lãi suất được triển khai gần đây từ Ngân hàng Nhà nước, chúng tôi cho rằng nhu cầu tiêu dùng nội địa sẽ bắt đầu phục hồi trở lại, dẫn tới nhu cầu luân chuyển hàng hóa trong nước sẽ bắt đầu được cải thiện trở lại trong nửa cuối năm. Cụ thể, chúng tôi kỳ vọng sản lượng luân chuyển vận tải biển nội địa của Việt Nam trong nửa cuối năm sẽ được cải thiện khoảng 11% so với giai đoạn nửa đầu năm 2023”, VNDirect cho biết.

Đối với thị trường quốc tế, trong tháng 8/2023, tổng trị giá XNK Việt Nam đạt khoảng 60,9 tỷ USD, tăng 2% so với tháng trước. Lũy kế 8 tháng đầu năm, tổng trị giá XNK Việt Nam đạt gần 435 tỷ USD, giảm 13% so với cùng kỳ.

VNDirect cho rằng, trị giá xuất nhập khẩu của Việt Nam có nhiều khả năng phục hồi kể từ nửa sau 2023 nhờ: Thị trường giao thương giữa Trung Quốc và các quốc gia Đông Nam Á duy trì tích cực và nhu cầu bổ sung tích trữ hàng tồn kho kể từ cuối năm của Mỹ và châu Âu.

"Chúng tôi kỳ vọng, trị giá XNK Việt Nam trong quý III và quý IV/2023 lần lượt cải thiện 4% và 2% so với quý trước, đánh dấu sự phục hồi trở lại sau giai đoạn tạo đáy vào quý I/2023. Từ đó, sẽ tạo đà phục hồi cho sản lượng vận tải biển quốc tế của Việt Nam", chuyên gia phân tích của VNDirect nhận định.