Gửi bình luận
Báo cáo doanh thu của các tập đoàn công nghệ Mỹ cho thấy hàng chục tỷ USD tiếp tục được rót cho AI, nhưng sức ép từ “lợi nhuận thật” đang bắt đầu đè nặng lên các tập đoàn này.
Tuần qua, những báo cáo tài chính của nhóm “ông lớn” công nghệ – từ Microsoft, Meta, Amazon, Alphabet đến Apple – cho thấy cơn sốt đầu tư AI vẫn chưa hạ nhiệt. Hàng chục tỷ USD tiếp tục được rót vào hạ tầng điện toán đám mây, chip AI và nền tảng học máy. Các chỉ số S&P 500 và Nasdaq 100 tăng mạnh trong tuần, củng cố niềm tin rằng AI vẫn là động lực tăng trưởng trung tâm của phố Wall.
Nhưng đằng sau làn sóng lạc quan đó, các vết gợn bắt đầu xuất hiện: nhà đầu tư đang trở nên khắt khe hơn, đòi hỏi “hiệu quả đầu tư thật” thay vì chỉ hứa hẹn tương lai.
Cú rơi hơn 10% của cổ phiếu Meta Platforms – mức giảm mạnh nhất trong ba năm – đã phơi bày mặt trái của cơn sốt AI. Nhà đầu tư tỏ ra lo ngại trước kế hoạch chi tiêu khổng lồ cho hạ tầng dữ liệu và phần cứng AI của tập đoàn này, trong khi doanh thu ngắn hạn chưa đủ để bù đắp chi phí.
Giá cổ phiếu của Microsoft, “người khổng lồ” điện toán đám mây, cũng mất hơn 4% giá trị chỉ trong hai ngày, khi tăng trưởng mảng Azure – vốn được kỳ vọng là trung tâm của dịch vụ AI – không đạt kỳ vọng của giới phân tích.
“Chúng ta đang bắt đầu thấy sự kỷ luật mà giới đầu tư áp đặt lên các công ty. Đến một lúc nào đó, họ cần chứng minh được lợi nhuận thực tế từ những khoản đầu tư khổng lồ này,” Kevin Gordon, Giám đốc nghiên cứu vĩ mô tại Charles Schwab, nhận định.
Sự điều chỉnh này đánh dấu bước ngoặt so với giai đoạn đầu của cơn sốt AI – khi mọi thông báo tăng chi tiêu cho AI đều được thị trường tán thưởng.
Trái với Meta, Amazon và Alphabet (Google) lại chứng minh rằng đầu tư AI có thể chuyển hóa thành lợi nhuận cụ thể. Amazon Web Services (AWS) tăng tốc mạnh mẽ, giúp cổ phiếu Amazon tăng gần 10% trong ngày thứ Sáu tuần trước, dù chi tiêu vốn (capex) cũng leo thang. CEO Andy Jassy tiết lộ, trợ lý mua sắm AI mới của Amazon có thể đóng góp thêm 10 tỷ USD doanh thu hàng năm.
Trong khi đó, Alphabet cho biết doanh thu từ sản phẩm ứng dụng mô hình AI sinh tạo tăng gấp ba lần so với cùng kỳ. Riêng Google Cloud tăng 34% lên 15,2 tỷ USD, vượt xa dự báo của giới phân tích.
Những con số này cho thấy AI chỉ thực sự tạo ra giá trị khi gắn với mô hình kinh doanh rõ ràng – chẳng hạn như thương mại điện tử hay dịch vụ đám mây – thay vì chỉ tồn tại như một công nghệ phòng thí nghiệm.
“Đây là quý đầu tiên mà việc tăng chi tiêu vốn không còn được thưởng nóng. Thị trường đang chuyển trọng tâm từ tốc độ đầu tư sang hiệu quả đầu tư,” Allen Bond, Giám đốc quỹ Jensen Investment Management, bình luận.
Giữa làn sóng thận trọng đó, Nvidia – “trái tim” của kỷ nguyên AI – vẫn tỏa sáng. Cổ phiếu hãng tăng gần 9% trong tuần qua, đưa Nvidia trở thành doanh nghiệp đầu tiên đạt vốn hóa 5.000 tỷ USD.
Động lực từ Nvidia cũng lan sang toàn chuỗi cung ứng. Seagate và Western Digital hưởng lợi từ nhu cầu lưu trữ dữ liệu. Broadcom và Super Micro Computer tăng hơn 4% khi các nhà máy đua nhau mở rộng năng lực sản xuất. Thậm chí, Caterpillar - một nhà sản xuất máy móc xây dựng - cũng tăng 10% nhờ sự bùng nổ của các dự án trung tâm dữ liệu.
Cơn sốt AI vì thế không chỉ là câu chuyện của các nền tảng phần mềm, mà còn là một chuỗi giá trị công nghiệp mới, từ hạ tầng năng lượng, kim loại, đến xây dựng – nơi vốn đầu tư đang được “thổi phồng” bởi kỳ vọng AI.
Dữ liệu của Bloomberg Intelligence cho thấy, với sáu trong bảy thành viên nhóm “Magnificent Seven” đã công bố báo cáo (bao gồm Tesla), lợi nhuận quý tăng trung bình 27%, cao hơn hẳn mức 15% dự báo trước mùa báo cáo. S&P 500 nói chung chỉ đạt mức tăng 13%.
Những con số ấn tượng này giúp thị trường chứng khoán Mỹ tiếp tục leo đỉnh, nhưng cũng làm dấy lên câu hỏi về tính bền vững của quá trình tăng trưởng.
Không ít chuyên gia cảnh báo rằng chi tiêu AI đang vượt quá tốc độ tạo doanh thu, nhất là khi các công ty cùng đổ tiền vào cùng một hướng – từ chip, trung tâm dữ liệu đến mô hình ngôn ngữ lớn. Trong dài hạn, rủi ro dư cung và lãng phí đầu tư có thể xuất hiện, giống như bong bóng dot-com đầu thập niên 2000.
Hiện nay, giới đầu tư đang trông chờ báo cáo tài chính của Nvidia ngày 19/11 – phép thử cuối cùng cho sức mạnh của “AI trade”. CEO Jensen Huang đã đưa ra dự báo tăng trưởng lạc quan tại Washington, khiến kỳ vọng càng lên cao. Với vai trò cung cấp bộ xử lý đồ họa (GPU) cho gần như toàn bộ hệ sinh thái AI, bất kỳ cú hụt nào trong kết quả của Nvidia có thể lan rộng ra toàn thị trường.
Tuy vậy, trong ngắn hạn, tâm lý vẫn nghiêng về phía tích cực. “Lợi nhuận được kỳ vọng là tốt và Big Tech đã làm được. Khó có thể bi quan với một lĩnh vực liên tục tạo ra tiền,” Bob Savage, Trưởng chiến lược vĩ mô tại BNY, nhận định.
