Gửi bình luận
Các nhà đầu tư nước ngoài ngay tại Việt Nam đang tận dụng đặc điểm của giai đoạn “90 ngày tạm hoãn thuế” để tăng đầu tư.
Là một người có sự theo dõi về đầu tư nước ngoài (FDI) vào Việt Nam và làm việc trong lĩnh vực tư vấn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam đã nhiều năm, tôi cho rằng tại thời điểm này, các nhà đầu tư nước ngoài vẫn đặt niềm tin lớn vào Việt Nam.
Khi Mỹ áp thuế đối ứng lên 180 quốc gia trên thế giới, những doanh nghiệp về tư vấn/đầu tư, như C+ chúng tôi sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp vì các doanh nghiệp, nhà đầu tư thường sẽ không dám quyết định khi môi trường kinh doanh (bao gồm thuế quan) chưa rõ ràng, khó xác định.
Sau đó, đối mặt với thách thức do chính sách thuế quan Hoa Kỳ mang đến, các doanh nghiệp Việt có đề ra chiến lược “đa dạng hóa thị trường” nhằm tránh quá lệ thuộc vào thị trường Mỹ. Câu hỏi là các doanh nghiệp FDI cũng có mạnh mẽ “đa dạng hoá” thị trường như vậy và tiếp tục đầu tư vào Việt Nam hay không?
Tôi tạm phân ra hai trường hợp:
Thứ nhất là các Tập đoàn đa quốc gia, hay còn gọi là MNC (Multinational Corporation). Các tập đoàn này có nhiều cơ sở sản xuất trong các vùng địa lý khác nhau và họ dễ dàng điều tiết chuyển sản phẩm và/hoặc sản phẩm và công suất sản phẩm qua các thị trường khác - nơi họ cũng có cơ sở sản xuất. Và vì thế, tình hình đầu tư nước ngoài ở Việt Nam ít có nhiều biến động.
Thứ hai là các doanh nghiệp FDI chỉ có số ít (1 đến 2) cơ sở sản xuất ở nước ngoài. Nếu họ chỉ xuất khẩu đi Hoa Kỳ, thì như Tiến sĩ Vũ Thành Tự Anh đã từng nêu quan điểm rằng, lí do chính mà các doanh nghiệp FDI chuyển chuỗi sản xuất đi là chi phí lao động Việt Nam ngày càng tăng cao. Còn nếu sản phẩm của họ xuất đi nhiều nước khác, ko phụ thuộc vào thị trường Hoa Kỳ, họ sẽ dễ dàng điều chỉnh chiến lược kinh doanh như ở trên.
Điều này có thể thấy từ các số liệu đầu tư FDI. Trong 4 tháng đầu năm 2025, tổng vốn FDI đăng ký vẫn tăng gần 40%. Nhưng trong đó vốn đăng ký mới giảm 23,8%, còn vốn điều chỉnh tăng thêm lại tăng 285,4%. Nếu tính trong 5 năm trở lại đây thì mức tăng, cả theo tỷ lệ lẫn theo giá trị, này là cao nhất.
Đáng chú ý là năm 2022, năm liên quan đến dịch COVID-19, Việt Nam trong 4 tháng đầu năm 2022 này cũng đón nhận vốn đăng ký mới khiêm tốn, nhưng vốn đăng ký tăng thêm lại tăng cao (gần 5,3 tỷ USD).
Hiện tượng “có phần giống nhau” này phản ánh hai điều.
Thứ nhất là các nhà đầu tư nước ngoài ngay tại Việt Nam đã tận dụng đặc điểm của giai đoạn đó (như năm 2025 là thời gian vàng 90 ngày) để tăng đầu tư.
Thứ hai là niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài vào môi trường đầu tư của Việt Nam hiện vẫn được duy trì.
Tương lai, sau khi hết thời gian 90 ngày tạm hoãn áp dụng thuế đối ứng, môi trường đầu tư của Việt Nam còn giữ được lợi thế cạnh tranh không khi so với các nước trong khu vực thì đó là một câu hỏi lớn cần thảo luận thêm trước diễn biến cụ thể hơn.
