Niềm tin kinh doanh tại Mỹ "lao dốc không phanh"

Theo khảo sát do Hiệp hội Kế toán Chuyên nghiệp Quốc tế (AICPA) thực hiện trong tháng 5, chỉ 27% lãnh đạo doanh nghiệp tại Mỹ cho biết họ cảm thấy tự tin vào triển vọng kinh tế 12 tháng tới – giảm mạnh so với 47% ở quý I và 67% trong cuộc khảo sát quý IV năm ngoái, thời điểm ngay sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ.

“Chúng tôi đang chứng kiến làn sóng điều chỉnh kỳ vọng trên diện rộng: hoãn tuyển dụng, giảm đầu tư, thu hẹp kế hoạch mở rộng và hạ thấp các chỉ tiêu kinh doanh,” ông Tom Hood, Phó chủ tịch điều hành của AICPA, nhận định.

Sự sụt giảm này không chỉ kéo dài xu hướng tiêu cực từ quý I, mà còn cho thấy sự chuyển biến tâm lý rõ rệt của giới lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ – từ kỳ vọng sang thận trọng, thậm chí là lo sợ.

Nguy cơ suy thoái rõ rệt

Khảo sát của AICPA – được thực hiện từ ngày 5 đến 27 tháng 5 với 328 giám đốc điều hành, giám đốc tài chính và kế toán trưởng tại các doanh nghiệp Mỹ – là tín hiệu rõ ràng về một môi trường kinh doanh ngày càng rủi ro và thiếu chắc chắn.

Khảo sát cũng cho thấy 1/5 lãnh đạo doanh nghiệp tin rằng Mỹ đã bước vào suy thoái, trong khi 34% khác dự đoán suy thoái sẽ diễn ra trước cuối năm nay. Trong số những người dự đoán suy thoái kinh tế, có tới 75% cho rằng mức độ suy thoái sẽ từ trung bình đến nghiêm trọng.

Sự thay đổi chóng mặt trong tâm lý lãnh đạo doanh nghiệp diễn ra chỉ trong vài tháng, đúng vào thời điểm chính quyền Trump bắt đầu triển khai hàng loạt chính sách kinh tế gây tranh cãi: căng thẳng thương mại với Trung Quốc leo thang, áp lực lên các tập đoàn công nghệ như Apple, và thúc đẩy một dự luật thuế có thể khiến chi phí đầu tư nước ngoài tăng mạnh.

Dù ông Trump tạm hoãn áp thuế mới trong vòng 90 ngày, nhưng căng thẳng lại bùng lên cuối tuần qua sau khi ông cáo buộc Bắc Kinh vi phạm các thỏa thuận thương mại với Washington. Điều này càng làm dấy lên mối lo ngại về sự bất ổn dài hạn trong môi trường đầu tư và thương mại toàn cầu.

Nỗi lo tăng trưởng thay vì lạm phát

Trong bối cảnh tâm lý bi quan lan rộng, các từ khóa như “bất định” và “khó dự đoán” xuất hiện dày đặc trong các cuộc họp công bố kết quả kinh doanh quý I của doanh nghiệp Mỹ.

Nhiều công ty không còn đưa ra dự báo lợi nhuận, hoặc chọn cách im lặng trước triển vọng ngắn hạn. Đồng thời, cắt giảm nhân sự cũng đang tăng tốc ở một số lĩnh vực.

Dữ liệu từ ADP Research Institute công bố ngày 5/6 cho thấy, tốc độ tuyển dụng của các doanh nghiệp Mỹ trong tháng 5 đã chậm nhất trong hai năm qua, với chỉ 37.000 việc làm mới trong khu vực tư nhân.

Khảo sát của AICPA càng củng cố thêm bức tranh suy yếu của nền kinh tế. Chỉ 14% số người tham gia khảo sát nói rằng họ đang tìm cách tuyển dụng ngay lập tức, giảm từ 20% trong quý I. Kỳ vọng tăng trưởng doanh thu trong 12 tháng tới chỉ ở mức 1% – thấp nhất kể từ quý III năm 2020, thời điểm đại dịch khiến hoạt động kinh doanh đình trệ hàng loạt.

Tệ hơn nữa, thay vì tăng trưởng lợi nhuận 1,7% như trong quý I, các doanh nghiệp hiện dự báo sẽ lỗ 0,3% trong năm tới. Tỷ lệ doanh nghiệp kỳ vọng mở rộng hoạt động cũng giảm còn 43%, so với mức 57% hồi đầu năm.

Một sự thay đổi đáng chú ý khác trong tâm lý doanh nghiệp là việc các mối lo hàng đầu đã dịch chuyển. Nếu như quý I, lạm phát là mối bận tâm lớn nhất thì sang quý II, điều kiện kinh tế trong nước – gồm tăng trưởng trì trệ và thị trường tiêu dùng chậm lại – đã trở thành yếu tố gây lo lắng số một.

Các chi phí đầu vào như nguyên vật liệu, thiết bị cũng được liệt kê là thách thức lớn, bên cạnh yếu tố chính trị nội địa và sự đình trệ tại nhiều thị trường trong nước. Chi phí tăng nhưng sức mua không cải thiện đang đẩy nhiều doanh nghiệp vào thế “phòng thủ”.