Ô nhiễm sau vụ cháy ở Rạng Đông: Thông tin thiếu nhất quán, dân hoang mang

Quá nhiều thông tin trái chiều về mức độ ô nhiễm sau vụ cháy ở Công ty Rạng Đông. Ảnh: Tri thức trẻ.

Theo đó, đám cháy nhà kho Công ty cổ phần bóng đèn, phích nước Rạng Đông (Công ty Rạng Đông) bùng phát lúc 18h ngày 28/8, kéo dài suốt 5 tiếng. Thiệt hại ban đầu khoảng 150 tỷ đồng, trong đó sản phẩm đèn huỳnh quang là 480.000 chiếc, đèn tròn 2 triệu chiếc và bóng đèn HQ compact 1,6 triệu chiếc.

Sáng ngày 30/8, Công ty Rạng Đông lên tiếng trên truyền thông rằng công ty không sử dụng thủy ngân làm bóng đèn, mà chỉ sử dụng loại amalgam để sản xuất thay thế cho thủy ngân lỏng từ năm 2016, cho nên không gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Thực tế có nhiều loại thủy ngân, trong trường hợp đám cháy ở Công ty Rạng Đông là thủy ngân kim loại. Trong điều kiện nhiệt độ bình thường, thủy ngân ít gây hại, nhưng khi được hun nóng và bốc hơi vào không khí, thủy ngân có nguy cơ gây các triệu chứng đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, nôn, tê chân tay, sốt, khó thở, tức ngực... cho những người hít phải khói bụi có chứa thủy ngân.

Một con số thống kê cũng cho thấy, mỗi bóng đèn huỳnh quang compact có chứa khoảng 5 miligam thuỷ ngân đủ để gây ô nhiễm cho 22680 lít nước uống. Và nhiễm độc thuỷ ngân từ nguồn nước chúng ta uống hay con cá chúng ta ăn có thể dẫn tới chứng đần độn, thay đổi nhân cách, điếc, mất trí nhớ, thậm chí là hủy hoại nhiễm sắc thể.

Liên quan đến vấn đề này, một chuyên gia y tế cho rằng: “Nguy cơ này còn phụ thuộc vào thời gian tiếp xúc với khói bụi có thủy ngân đã bị hun nóng và bốc hơi, nồng độ thủy ngân trong không khí hay chiều gió thuận lợi. Trẻ em có nguy cơ bị tác động nhiều hơn người lớn”.

Nghĩa là, nhà quản lý còn phải đo mức độ phóng xạ trong không khí, đất, nước… để đảm bảo an toàn cho sức khỏe người dân.

Vấn đề mà người dân băn khoăn ở chỗ, cấp nào, cơ quan nào có thẩm quyền ra khuyến cáo? Bởi đã có những khuyến cáo đã được đưa ra nhưng lại bị thu hồi, hoặc chưa được khuyến cáo cho dân.

Sở dĩ người dân băn khoăn như vậy vì ngay sau khi xảy ra vụ cháy, phường Hạ Đình đã ra văn bản khuyến cáo người dân không sử dụng thực phẩm tự nuôi trồng, nước… trong bán kính 1km từ Công ty Rạng Đông. Nhưng ngay sau đó, lãnh đạo quận Thanh Xuân cho biết phường Hạ Đình đã có quyết định thu hồi văn bản khuyến cáo trước đó.

Dưới góc nhìn của người dân thì khuyến cáo của phường Hạ Đình đưa ra là hợp lý trong trường hợp này. Khi chưa biết an toàn hay không thì nên khuyến cáo để tránh tác hại tiêu cực và phía quận cũng nên chủ động đưa ra khuyến cáo để người dân có biện pháp phòng ngừa trước khi các cơ quan chuyên môn tiến hành quan trắc, xét nghiệm thực tế.

Tuy nhiên, theo Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh Hà Nội, hiện chưa có quy định về việc trong tình huống cụ thể như vụ cháy này chính quyền cấp phường đưa ra những khuyến cáo gì.

Còn đại diện Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường (Bộ Y tế), khi ban hành văn bản chính thức từ cơ quan hành chính nhà nước cần dựa trên cơ sở khoa học. Ở vụ việc này, chưa có kết quả kiểm tra từ cơ quan chuyên môn, khuyến cáo như phường Hạ Đình là chưa đủ cơ sở.

Cho đến sáng 31/8, Bộ Tài nguyên và Môi trường đưa ra khuyến cáo, để bảo đảm an toàn tuyệt đối sức khỏe cho người dân, Bộ Tài nguyên và Môi trường khuyến cáo người dân sinh sống khu vực xung quanh công ty, cần thận trọng, thực hiện tốt các biện pháp vệ sinh cá nhân theo khuyến cáo của ngành y tế; tẩy rửa tường, sàn nhà và các đồ gia dụng trong gia đình (đối với các hộ dân ở gần công ty); không sử dụng nước từ các bể chứa nước hở; thau rửa các bể chứa nước hở; tạm thời không sử dụng các thực phẩm có nguồn gốc từ khu vực xung quanh cho đến khi các cơ quan chức năng nhà nước công bố giới hạn về phạm vi, mức độ ảnh hưởng của sự cố cháy nổ nêu trên.

Tức là, đang có những bất nhất về trách nhiệm ban hành khuyến cáo thuộc cấp thẩm quyền này hay cơ quan nọ. Nó phần nào cho thấy sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng chưa tốt.

Như vậy cũng có nghĩa, hãy khoan nói về nguyên nhân của vụ cháy cũng như thiệt hại mà Công ty Rạng Đông phải gánh chịu. Vì không ai muốn một vụ cháy, nhưng sẽ vô nghĩa nếu điều tra một vụ cháy chỉ là tìm ra nguyên nhân gây cháy, và hết. Và cũng vì sau vụ cháy này tiềm ẩn nhiều nguy cơ có thể ảnh hưởng đến sức khỏe người dân khu vực lân cận.

Việc trước mắt mà các cơ quan, tổ chức có liên quan cần phải làm ngay là hạn chế nhiễu thông tin, sớm tìm được “tiếng nói chung” trong việc khuyến cáo các biện pháp phòng ngừa, để cho dân chúng không phải hoang mang, sớm ổn định đời sống.