KHỞI NGHIỆP QUẢNG NAM: Cần cơ chế mở, chính sách đặc thù cho khởi nghiệp

Đây là những gì được ông Phạm Hồng Quất - Cục trưởng Cục phát triển thị trường và Doanh nghiệp khoa học công nghệ - NATEC (Bộ KHCN) chia sẻ tại Diễn đàn cấp cao Hệ sinh thái Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Quảng Nam 2023. 

Tại diễn đàn, trước câu hỏi của ông Nguyễn Linh Anh - Phó TBT phụ trách Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp về những vấn đề liên quan đến những thời cơ, thách thức liên quan đến đổi mới Khởi nghiệp sáng tạo trong xu thế hội nhập sâu rộng hiện nay, ông Phạm Hồng Quất - Cục trưởng Cục phát triển thị trường và Doanh nghiệp khoa học công nghệ - NATEC (Bộ KHCN) cũng nêu ra nhiều vấn đề cần giải quyết ngay tại diễn đàn.

Thứ nhất là vì nền kinh tế toàn cầu đang là một thế giới phẳng bởi các quốc gia không thể đóng cửa để tự phát triển và buộc phải mở cửa.

Thứ hai, công nghệ bây giờ không thể giữ được bí mật do công nghệ 4.0 nên ở một mức độ nào đó, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ chỉ là một bước ban đầu. Còn về cơ bản, chúng ta đều có thể chia sẻ tri thức (nền kinh tế chia sẻ để phát triển) kể cả trong các mô hình kinh doanh đều lan toả rất nhanh;

Thứ ba, sự di chuyển của tài năng trẻ trên toàn cầu. Nếu một nơi nào không có một môi trường tốt thì họ sẽ di chuyển sang một môi trường khác tốt hơn. Và, nước sinh ra tài năng đó có thể mất lợi thế cạnh tranh. Vì sức ép như vậy nên bây giờ ở Singapore hôm nay có các vị đại diện ở đây cũng là một nước đi đầu trong xu hướng đổi mới sáng tạo mở. Họ đưa ra rất nhiều các senbox, các quy định đặc thù để cho tài năng trẻ không chỉ ở quốc gia họ mà các nơi khác tụ hội về đó để phát triển. Cái gì mới sẵn sàng cho thử nghiệm. Cái gì thử nghiệm tốt rồi cho áp dụng lan toả và họ đưa các sản phẩm từ lúc ý tưởng ra thị trường rất nhanh.

Ông Phạm Hồng Quất cũng nêu ví dụ như Hàn Quốc bắt đầu từ SAMSUNG… ,họ đã cùng nhau đi rất mạnh cùng với các doanh nghiệp khởi nghiệp. Thậm chí SAMSUNG đưa thương hiệu của họ cho một số doanh nghiệp làm khởi nghiệp như một sự bảo hành để họ bước vào thị trường một cách nhanh chóng, sâu rộng hơn.

Cũng liên quan về vấn đề này, người đứng đầu NATEC dẫn chứng thêm rằng, thời gian gần đây, Thái Lan đang nổi lên bằng các giải pháp như đưa cả những tập đoàn bất động sản, nhà băng lớn đi cùng với các doanh nghiệp khởi nghiệp từ các trường đại học, từ nông nghiệp thông minh. Ví dụ như tập đoàn về nông nghiệp rất lớn mà đang chiếm thị trường ở Việt Nam như C.P GROUP là một bệ đỡ vô cùng lớn cho các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp thông minh. Họ sử dụng giải pháp kết nối từ khâu sản xuất cho đến khâu phân phối để chiếm lĩnh thị trường. Hoặc như Tập đoàn SC Asset bất động sản của Thái Lan bây giờ tài trợ và đầu tư cho các doanh nghiệp khởi nghiệp về căn hộ thông minh, đô thị thông minh, trường học thông minh rất lớn trên thị trường trong thời gian quan.

Đặc biệt, hệ thống các ngân hàng của Hoàng gia Thái Lan cũng đứng ra để cấp vốn tài trợ cho các doanh nghiệp làm trong lĩnh vực Y tế - sức khoẻ… tạo lợi thế cạnh tranh cộng hưởng cho các thành phần trong hệ sinh thái. Giải pháp mà họ đưa ra đó là tạo độ mở rất lớn và nhắm đến không chỉ ở thị trường nước mà còn nhắm đến thị trường của cả các nước trong khu vực và trên thế giới.

>>KHỞI NGHIỆP QUẢNG NAM: Cần hoàn thiện chính sách hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

"Theo chúng tôi được biết, vừa rồi có rất nhiều các anh chị cũng đã tham dự ở VCCI và của hội doanh nghiệp quốc gia cũng đã tham dự. Họ đang nhắm tới thị trường Việt Nam. Bước tiếp theo của các tập đoàn về bán lẻ, về bất động sản, về nông nghiệp..họ sẽ đưa các doanh nghiệp khởi nghiệp sang thị trường Việt Nam đi cùng.

"Chúng ta đang đứng trước một thách thức và cơ hội. Vì thế chúng tôi rất mong muốn các hệ sinh thái của chúng ta càng mở bao nhiêu càng tranh thủ nhiều nguồn lực bên ngoài bấy nhiêu. Các địa phương càng mở thì chúng ta có một cộng đồng khởi nghiệp lớn hơn và kể cả người Việt Nam ở nước ngoài cũng là một cộng đồng giúp chúng ta có thể đi ra được thị trường. Và, trong bối cảnh cạnh tranh đó thì chúng ta buộc phải liên kết không thể ngồi một mình được. Tôi cũng có nói với các bạn ở Singapore hay ở Thái Lan, Hàn Quốc rằng các bạn ở Việt Nam cũng có thể sẵn sàng cùng khởi nghiệp sáng tạo, cùng lập ra các doanh nghiệp để cùng chinh phục những thị trường đó chứ không chỉ ở Việt Nam", ông Quất chia sẻ.

"Đây cũng là cái tầm nhìn quốc gia cho nên rất mong các đồng chí lãnh đạo cũng nhanh chóng cho các địa phương các cơ chế mở càng nhiều, cơ chế đặc thù càng tốt. Cần có những không gian để cho các bạn thử nghiệm công nghệ mới, có những cơ chế giảm tối đa cấp phép, những sản phẩm mới và công nghệ mới. Có người bảo lãnh cho các bạn ấy có thể vay vốn, có thể có những sàn giao dịch vốn công nghệ để có thể tranh thủ tối đa nguồn lực" - ông Phạm Hồng Quất nhấn mạnh.

>>KHỞI NGHIỆP QUẢNG NAM: Tăng cường liên kết giữa các địa phương

Lý giải cho những ý kiến, nhận định nói trên, Cục trưởng Cục phát triển thị trường và Doanh nghiệp khoa học công nghệ cho rằng, thực tế hiện nay sàn giao dịch công nghệ và vốn công nghệ không tách rời. Nhân lực, vốn và công nghệ bây giờ là gắn với nhau. Các dự án của các nhà đầu tư gần đây cũng đã nhìn vào cả 3 thứ cùng một lúc như: Mô hình kinh doanh ra làm sao, công nghệ, tài năng như thế nào?

Ngay tại TP Hồ Chí Minh, Nghị quyết 98, NATEC cũng rất mong muốn địa phương có thể thí điểm mô hình là một sàn giao dịch vốn, người và công nghệ cho setup giống như các nước trên thế giới đã làm. Và, tài năng của Việt Nam không cần phải đi ra nước ngoài. Ở ngay Quảng Nam đây cũng là một nơi có rất nhiều doanh nghiệp lớn có thể mở một sàn giao dịch như thế trong nội bộ của mình hay là một trung tâm thử nghiệm công nghệ mới, trung tâm thúc đẩy đổi mới sáng tạo cùng với các trường đại học để chúng ta nuôi dưỡng tài năng thì ta có hệ sinh thái mở. Đây là điều rất lớn đòi hỏi phải có những cái đầu tư và mạnh dạn, có nơi thí điểm sau đó chúng ta có thể nhân rộng mô hình này cho những địa phương khác.

Ông Phạm Hồng Quất cho biết, hiện nay xu hướng của các quốc gia trên thế giới là nuôi dưỡng một hệ doanh nhân công nghệ tương lai. Bởi thế bây giờ một số tập đoàn đã mở ra những chương trình ươm tạo, không gian đào tạo để mời gọi các bạn trẻ làm khởi nghiệp công nghệ, giải quyết thách thức. Doanh nghiệp lớn đã "chủ động ra đề, chủ động đưa ra thách thức chứ không phải đợi các start up tự làm rồi mới đến xem".

>>KHỞI NGHIỆP QUẢNG NAM: Đẩy mạnh thương mại hóa và tăng nhanh sản phẩm

Cục trưởng NATEC cũng mong muốn có rất nhiều cơ hội để cho doanh nghiệp khởi nghiệp có thể tiếp cận được các tập đoàn và người ở giữa giúp cho các doanh nghiệp đó có thể tiếp cận được. Bản thân các cố vẫn cũng phải thấy được cái khả năng thách thức của các tập đoàn đang là gì để từ đó huấn luyện cho các start up của mình có tầm nhìn và chiến lược mô hình kinh doanh tốt hơn.